Ο Ανδρέας Παπανδρέου κάποτε είχε επιλέξει τον τρίτο δρόμο για το σοσιαλισμό. Αρνούταν να ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΣΚ), στο οποίο συμμετείχαν τα εργατικά, τα σοσιαλιστικά και τα εργατικά κόμματα της Ευρώπης, ως μη αρκούντως προοδευτικό. Όμως αυτό άλλαξε το 1992, καθώς οι ανάγκες της συγκυρίας και η επιδίωξη, από το ΠΑΣΟΚ, της ανακατάληψης της κυβερνητικής εξουσίας το 1993, σκέπασε κάθε επιφύλαξη. Ήδη, σε μεγάλα τμήματα του ΠΑΣΟΚ, είχε γίνει αποδεκτή η νεοφιλελεύθερη συναίνεση με το ένδυμα του «εκσυγχρονισμού», γεγονός που εκφράστηκε πολιτικά με την ηγεσία Σημίτη από το 1996 και μετά. Παράλληλα, «η εθνική ανεξαρτησία, η λαϊκή κυριαρχία και η κοινωνική απελευθέρωση» δεν χωρούσαν πια στο κουστούμι του κυβερνητισμού και του διαγκωνισμού των στελεχών του νέου ΠΑΣΟΚ. Γρήγορα, βεβαίως, ξεχάστηκε και ο Γιώργος Γεννηματάς, ο οποίος – σύμφωνα με τα γραπτά του – δεν ήταν, αλλά προσπαθούσε να γίνει αριστερός. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» στις 19 Αυγούστου του 1991: «Πρέπει από σήμερα να αντιτάξουμε στο λεγόμενο οικονομικό ορθολογισμό χωρίς όρια των νεοφιλελευθέρων ένα πλαίσιο κοινωνικών και πολιτιστικών κυρίως επιλογών». Για δε τη Δεξιά, στην ίδια συνέντευξη είχε δηλώσει πως: «έβλεπε πάντοτε το κράτος σαν: ψυγείο παγωμένων πιστώσεων, θερμοκήπιο προβληματικών επιχειρήσεων και πλυντήριο ιδιωτικών αποτυχιών».
Ποιος είναι ο αντίπαλοςΗ σταδιακή μετάλλαξη του ΠΑΣΟΚ και η βίαιη αποκοπή του από τις κοινωνικές δυνάμεις που το ανέδειξαν, συνεχίζεται αδιάκοπα από το 1996 – τουλάχιστον - μέχρι και τις μέρες μας. Στο ίδιο διάστημα συνέβησαν δραματικά γεγονότα, με κορυφαίο τη χρεοκοπία της χώρας και την οικτρή συνδιαχείρισή της από τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Η εν πολλοίς χρεοκοπημένη - κι αυτή – ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, θεωρείται ένα ασφαλές πολιτικό καταφύγιο για ό,τι έχει απομείνει από το ΠΑΣΟΚ, αλλά με μια α λα καρτ προσέγγιση. Αλλά, ακόμη και τώρα, αντίπαλος της σημερινής ηγεσίας του ΚΙΝΑΛ, ως μετεξέλιξη υποτίθεται του ΠΑΣΟΚ, δεν είναι ούτε η Δεξιά ούτε ο νεοφιλελευθερισμός. Αντίπαλος για την κ. Γεννηματά είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, στον οποίο προσέτρεξε και ακουμπά η δημοκρατική και προοδευτική παράταξη. Γι αυτό «ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να υποστεί στρατηγική ήττα». Το ίδιο ασφαλώς επιδίωκε και ο κ. Βενιζέλος, τον οποίο διέγραψε από τα ψηφοδέλτια των εκλογών του 2019, προκειμένου η νέα αρχηγός να αποκτήσει «ηγετικό βάρος».
ΣυμπόρευσηΣτο δίλημμα «αρεστοί ή χρήσιμοι», η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη απαντά χωρίς δισταγμό: και αρεστοί και χρήσιμοι στον κ. Μητσοτάκη. Αρκεί να μοιραστεί ανάμεσά τους η εξουσία με κάποιον δίκαιο τρόπο, τώρα ή στο μέλλον. Άλλωστε, δεν είναι λίγα τα «στελέχη» που αλληθωρίζουν προς τα δεξιά και περιμένουν κάποιο νεύμα από τον πρωθυπουργό, για τον επικείμενο ανασχηματισμό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το ΚΙΝΑΛ καταψήφισε την απλή αναλογική και τη Συμφωνία των Πρεσπών. Γι αυτό η κ. Γεννηματά υπερψήφισε υπερήφανα και το νομοσχέδιο Χρυσοχοΐδη – Μητσοτάκη για τις δημόσιες συναθροίσεις, την περασμένη Πέμπτη, μιλώντας για δημιουργική αντιπολίτευση. Επιχείρησε μάλιστα, εν μέσω πολλών αντιφάσεων, να οικειοποιηθεί το σύνολο του νομοσχεδίου καθώς η κυβέρνηση δέχτηκε κάποιες οριακές αλλαγές που πρότεινε η κ. Γεννηματά (δημοκρατικό μελάνι τις χαρακτήρισε), χωρίς ωστόσο να θιγεί ο σκληρός πυρήνας του νομοσχεδίου, με το οποίο επιχειρείται ο δραστικός περιορισμός του δικαιώματος των δημόσιων συναθροίσεων και διαδηλώσεων. Δεν πτοήθηκε από την επίδειξη του άγριου αυταρχισμού και της αναίτιας καταστολής της μαζικής διαδήλωσης στο Σύνταγμα εναντίον του νομοσχεδίου. Δεν πτοήθηκε όμως, ούτε από την τεκμηριωμένη αντίθεση του Χάρη Καστανίδη και του Γιώργου Παπανδρέου, οι οποίοι δεν πειθάρχησαν στη γραμμή της προέδρου του ΚΙΝΑΛ, απέχοντας από την ονομαστική ψηφοφορία.
ΔιαφοροποιήσειςΟ Χάρης Καστανίδης από το βήμα της Βουλής είπε, μεταξύ των άλλων, ότι το νομοσχέδιο για της δημόσιες συναθροίσεις είναι «πολύ μακριά από τη δημοκρατική αντίληψη». «Το νομοσχέδιο αντίκειται στο νομικό και πολιτικό πολιτισμό. Κάνει αντιστροφή του τεκμηρίου αθωότητας σε τεκμήριο ενοχής». Επίσης, χαρακτήρισε «αποφασιστικό περιορισμό δικαιώματος συνάθροισης» την προβλεπόμενη αστική ευθύνη του διοργανωτή σε ενδεχόμενο ζημιών. «Ποιος αφελής Έλλην, θα αποφασίσει να υποθηκεύσει τα εισοδήματά του γνωρίζοντας ότι μπορεί να κληθεί να πληρώσει εάν δεν μπορεί να αποδείξει ότι πήρε όλα τα αναγκαία μέτρα;» αναρωτήθηκε ο κ. Καστανίδης. Συμπέρανε μάλιστα ότι εάν δεν μπορεί να εξασφαλιστεί άνθρωπος - οργανωτής, σημαίνει ότι η συγκέντρωση δεν έχει χαρακτηριστικά νομιμότητας».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γιώργος Παπανδρέου, πρώην πρωθυπουργός και βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, επισήμανε πως το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συναθροίσεις, «αντί να προστατεύει την διαδήλωση την περιορίζει. Δίνονται υπερεξουσίες (στην αστυνομία) που υπονομεύουν δημοκρατικά δικαιώματα», και, σε άλλο σημείο, με το εν λόγω νομοσχέδιο «τιμωρείτε όσους ειρηνικά διαδηλώνουν» και «θα δημιουργήσετε μία αχρείαστη πόλωση. Σας καλώ να σκεφτείτε ξανά, έστω την ύστατη στιγμή, να αποσύρετε το νομοσχέδιο. Να υπάρξει διάλογος σε βάθος».
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τουλάχιστον τρεις ακόμη βουλευτές (Κατρίνης, Πουλάς και Μουλκιώτης), είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους στην απόφαση της πλειοψηφίας της ΚΟ να στηρίξουν το νομοσχέδιο Χρυσοχοΐδη.
«Θόλωσαν το στίγμα μας» (!)Η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ, πιεζόμενη για αυστηρά μέτρα και διαγραφές - σε μια προφανή επίδειξη προσωπικής πυγμής-, αμέσως μετά την ψηφοφορία στη Βουλή συγκάλεσε Κοινοβουλευτική Ομάδα, μετά τη συνεδρίαση της οποίας δήλωσε: «Τα όσα συνέβησαν χθες (Πέμπτη), διαδραματίστηκαν στο συγκεκριμένο πολιτικό περιβάλλον και θόλωσαν το στίγμα μας, χτύπησαν την στρατηγική της αυτόνομης πορείας και έριξαν νερό στο μύλο του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. …. Όποιος από σήμερα και πέρα δεν σεβαστεί τις αποφάσεις των οργάνων, να γνωρίζει ότι θέτει τον εαυτό του εκτός κοινοβουλευτικής ομάδας».
Δηλαδή, με ποιον να πας και ποιον να διαγράψεις. Σημασία όμως έχει το γιατί.
Μαρίνος Μουζακίτης