Του Θωμά ΤσαλαπάτηΤα νέα από την Σερβία δεν καλύπτονται πλήρως και σίγουρα όχι με τον τρόπο που τους αντιστοιχεί. Αυτό που μαθαίνουμε είναι πως οι τελευταίες μέρες ορίζονται από μαζικές διαδηλώσεις (τις μεγαλύτερες από την εποχή του Μιλόσεβιτς) και πως ο αριθμός όσων έχουν μολυνθεί με κορονοϊό μεγαλώνει επικίνδυνα. Ως βασικός λόγος καταγράφεται η πρόθεση του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς να ξαναβάλει τη χώρα σε καραντίνα. Ακόμα και αν κάτι τέτοιο ισχύει αποτελεί μόνο τη μισή αλήθεια.
Εκλογές, απαγόρευση κυκλοφορίας, οργήΟι διαδηλωτές κατηγορούν τον Βούτσιτς για τη γενικότερη αυταρχική πολιτική του. Και για τον τρόπο με τον οποίο αυτή συναντήθηκε με την επιδημία του κορονοϊού. Σύμφωνα με φίλους από την Σερβία αλλά και από την Κροατία καθώς και κάποια –υπερβολικά λίγα η αλήθεια είναι- διεθνή ρεπορτάζ ο Βούτσιτς σταμάτησε την καραντίνα για να διεξαχθούν εκλογές, χρησιμοποιώντας ψεύτικα δεδομένα και επιβεβαιώνοντας σε κάθε τόνο πως η επιδημία τελειώνει. Το κόμμα του ήταν σίγουρο πως θα κερδίσει με μεγάλη πλειοψηφία τις εκλογές, αφού το σύνολο σχεδόν της αντιπολίτευσης αρνήθηκε να συμμετάσχει στην εκλογική διαδικασία, ενώ το 50% των Σέρβων μποϊκόταρε τις εκλογές και απείχε. Πολλοί έκαναν λόγο για ψεύτικες και αγορασμένες ψήφους, αλλά το σίγουρο είναι πως ο σέρβος πρόεδρος απέκτησε ακόμα μεγαλύτερη δύναμη από αυτές. Οι εκλογές σε συνδυασμό με τις αθλητικές εκδηλώσεις που επιτράπηκαν κανονικά και κυρίως την απόλυτη έλλειψη σχεδίου οδήγησαν στη ραγδαία επάνοδο του κορονοϊού. Με τη νέα απαγόρευση οι πολίτες απλώς ένιωσαν πως ο πρόεδρος τους εμπαίζει.
Αστυνομική βίαΑυτό που είναι επίσης χαρακτηριστικό είναι το μέγεθος της αστυνομικής βίας. Αναίτιοι ξυλοδαρμοί διαδηλωτών, συλλήψεις δημοσιογράφων, αστυνομικοί με σκυλιά και με άλογα, θωρακισμένα οχήματα. Ο υπουργός Άμυνας ζήτησε από τον στρατό να παρέμβει, αλλά ο στρατός αρνήθηκε. Ταυτόχρονα, είναι πολλοί αυτοί που καταγγέλλουν πως ένα κομμάτι ακροδεξιών παρείσφρησε στις πορείες με σκοπό να τις διαλύσει από μέσα κάνοντας επεισόδια, ώστε να δικαιολογηθεί η αστυνομική βία και τα ΜΜΕ να κάνουν λόγο για τρομοκρατικές ενέργειες. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό πως τα περισσότερα ΜΜΕ δεν καλύπτουν τα γεγονότα. Τα μίντια στην Σερβία (καλή ώρα σαν εδώ) ελέγχονται πλήρως από την κυβέρνηση. Σε ό,τι αφορά τους διαδηλωτές ο Βούτσιτς έκανε λόγο για παρεμβολή των ξένων δυνάμεων και συμμετοχή εγκληματιών στις εκδηλώσεις. Τόσο από τους διεθνείς παρατηρητές όσο και από πολλούς πολίτες, η Σερβία περιγράφεται ως μια –στην καλύτερη περίπτωση- προβληματική δημοκρατία.
Ίδιος τρόποςΤα γεγονότα στη Σερβία έχουν τη σημασία της αυτοτέλειάς τους. Για μια χώρα που ασφυκτιά και για μια δημοκρατία που απεμπολεί τη δημοκρατικότητά της. Ταυτόχρονα αποτελούν το πρώτο μεγάλο ευρωπαϊκό ξέσπασμα στην περίοδο του κορονοϊού. Με τον τρόπο αυτό, στην πραγματικότητα αποτελούν μια εκδοχή των δικών μας ενδεχομένων. Ο τρόπος που τα γεγονότα αποσιωπούνται και τα νέα σχεδόν δεν περνούν τα σύνορα, ο τρόπος με τον οποίο μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης αντιμετωπίζεται συγκυριακά με στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση συγκεκριμένων ελίτ, ο τρόπος με τον οποίο η πανδημία εργαλειοποιείται με στόχο τη δημοκρατική εκτροπή σε ένα περιβάλλον όπου οι ίδιες οι δημοκρατικές ελευθερίες έχουν συρρικνωθεί. Πατώντας σε μια πραγματική ανάγκη που στα χέρια των λάθος ανθρώπων γίνεται όπλο αυταρχισμού και καταπίεσης. Το ερώτημα που προκύπτει είναι το πόσο απέχουμε εμείς από μια παρόμοια κατάσταση σαν της Σερβίας.
Κινήσεις όπως ο νόμος για τις διαδηλώσεις και η κλιμάκωση της αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας δείχνουν πως μια τέτοια κατάσταση ως ενδεχόμενο δεν είναι και πολύ μακριά. Τουλάχιστον αυτό δείχνει η μέριμνα της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την καταστολή και τον εκφοβισμό. Το άνοιγμα της οικονομίας με στόχο να κρατηθεί όρθιος ο τουρισμός μοιάζει με ένα αναγκαίο κακό σε μια χώρα που σε μεγάλο βαθμό στηρίζει την οικονομία της στις υπηρεσίες. Αλλά ταυτόχρονα το δόγμα της ατομικής ευθύνης, η απότομη άνοδος των κρουσμάτων, η κοινή αναμονή για επιστροφή της επιδημίας και των περιορισμών από το φθινόπωρο δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο που εύκολα μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικές καταστάσεις. Προσθέστε σε αυτό και την πιο ακροδεξιά κυβέρνηση στην ιστορία της μεταπολίτευσης και έχετε έτοιμο τον οδικό σας χάρτη για το Βελιγράδι.
http://tsalapatis.blogspot.com/