ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΣΤΗ ΣΙΒΙΤΑΝΙΔΕΙΟ, ΡΑΝΙΑ ΚΑΛΑΝΤΖΗΤη συνέντευξη πήρεη Δανάη ΨωμοπούλουΤα τελευταία τρία χρόνια ήσασταν Γενική Διευθύντρια σε μία ιστορική Τεχνική Σχολή, την Σιβιτανίδειο. Θέλετε να μας πείτε δύο λόγια για τη Σχολή και για την τεχνική εκπαίδευση συνολικά;Η Σιβιτανίδειος είναι ακριβώς όπως το είπατε, μία ιστορική Σχολή που έχει συμπληρώσει 90 χρόνια λειτουργίας και προσφοράς στην Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση. Η ίδρυσή της σηματοδοτεί το πέρασμα από την εποχή που ο παραγιός προσπαθούσε να μάθει μία τέχνη και να «κλέψει» τα μυστικά της δουλεύοντας δίπλα στον μάστορα, στην εποχή της οργανωμένης και τυπικής επαγγελματικής εκπαίδευσης. Η Σχολή αποτελεί Ν.Π.Δ.Δ (Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου) και περιλαμβάνει 4 επαγγελματικά Λύκεια, ένα ΙΕΚ, ένα Κέντρο Δια Βίου Μάθησης και όλες τις διοικητικές δομές που τη στηρίζουν. Σήμερα που βρισκόμαστε σε περίοδο που απαιτεί ανασυγκρότηση της παραγωγικής δομής της χώρας και χρειάζεται να αναβαθμιστεί ο ρόλος του τεχνίτη και του επαγγελματία, η συνεισφορά της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Παρότι η επαγγελματική εκπαίδευση είναι μία πολύπλοκη διανοητική δραστηριότητα που εμπλέκει νου και σώμα, πολλοί την αντιμετωπίζουν ως υποδεέστερη της γενικής. Η κατάσταση φαίνεται να αλλάζει τα τελευταία χρόνια χάρη σε μία σειρά πρωτοβουλίες που πήρε η προηγούμενη κυβέρνηση - πρόσβαση αποφοίτων ΕΠΑΛ στα ΑΕΙ, θεσμοθέτηση της μαθητεία, πρόγραμμα ΜΝΑΕ, προγραμματισμός διετών προγραμμάτων κ.α. Εδώ η Σιβιτανίδειος με την υλικοτεχνική της υποδομή της και το ανθρώπινο δυναμικό της μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο και να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη δημόσια επαγγελματική εκπαίδευση και τις δυνατότητες της.
Μια «γυναικεία» προσέγγισηΜάλιστα, παρότι η Σχολή υπάρχει τα τελευταία ενενήντα χρόνια, είστε η πρώτη γυναίκα που ανάλαβε τη Διοίκηση. Νιώσατε διαφορετική αντιμετώπιση, λόγω του φύλου σας;Είχα αυτή την χαρά και την τιμή να είμαι η πρώτη γυναίκα γενική διευθύντρια στην Σιβιτανίδειο, αλλά η αλήθεια είναι ότι αντιμετώπισα και μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα και καχυποψία για τις ικανότητες μου απ’ ότι , φαντάζομαι, θα συναντούσε ένας άντρας.
Και το αντιμετωπίσατε διαφορετικά απ’ ότι ένας άντρας;Είχα ένα επιπλέον κίνητρο για να βάλω το κεφάλι κάτω και να δουλέψω. Από την άλλη, τώρα που με ρωτάτε, θα έλεγα ότι το μοντέλο διοίκησης που είχα στο μυαλό μου και προσπάθησα να εφαρμόσω είχε αρκετά «θηλυκά» χαρακτηριστικά. Από την άποψη ότι υπήρχε έμφαση στη συνεργασία, στο διάλογο, στο σεβασμό, στην αλληλεπίδραση, στη λειτουργία της ομάδας και όχι της μονάδας και στη διαφάνεια. Το ότι δεν υπήρχε μία «στιβαρή», «αρσενική» ιεραρχική διοίκηση μάλλον ξένισε σε έναν βαθμό γιατί η πολλή δημοκρατία σε χώρους δουλειάς θεωρείται αναποτελεσματική. Τελικά ήμουν τυχερή γιατί βρήκα συνεργάτες , άντρες και γυναίκες αλλά κυρίως γυναίκες που ανταποκρίθηκαν θετικά στη συγκεκριμένη προσέγγιση, θέλησαν να στηρίξουν αυτόν τον «γυναικείο» τρόπο διοίκησης και όλα πήγαν καλά. Υπήρξε εργασιακή ειρήνη και θεωρώ ότι πολλοί και πολλές κινητοποιήθηκαν λόγω του κλίματος που δημιουργήθηκε να προσφέρουν περισσότερα στην Σχολή.
Με την ομάδα μου προσπαθήσαμε να κάνουμε και κάποιες αλλαγές στη λειτουργία του ιδρύματος, δεν τα καταφέραμε σε όλα αλλά πετύχαμε π.χ. να προσλάβουμε με ατομικές συμβάσεις εργαζόμενους στη φύλαξη και την καθαριότητα και όχι μέσω εργολαβικών εταιρειών, επίσης κανονικοποιήθηκε το σύστημα των μετατάξεων προς την Σιβιτανίδειο με απόλυτα διαφανείς διαδικασίες μέσω του Κεντρικού Υπηρεσιακού Συμβουλίου Δ. Ε. του υπουργείου.
Με ανοιχτούς ορίζοντες και διάπλατες πόρτεςΗ θητεία σας χαρακτηρίζεται από μία αύξηση των εξωστρεφών δράσεωνΗ Σιβιτανίδειος χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την ελληνική πολιτεία και αρκετά γενναιόδωρα θα έλεγα. Από την άλλη, έχει εξαιρετικές εγκαταστάσεις που οι περισσότερες χρησιμοποιούνται μόνο κατά την διάρκεια του ωραρίου λειτουργίας των σχολικών μονάδων. Ο συνδυασμός αυτών των δύο δεδομένων οδήγησε σε μία διάθεση να προσφέρει η Σχολή τους χώρους της στην εκπαιδευτική κοινότητα και στους πολίτες για δράσεις παιδαγωγικού και πολιτιστικού χαρακτήρα.
Έτσι φιλοξενήσαμε το πρώτο μαθητικό φεστιβάλ Προφορικής Ιστορίας, την παιδαγωγική ομάδα «Σκασιαρχείο», το Πανελλήνιο Δίκτυο για το θέατρο στην εκπαίδευση, το κέντρο Γυναικείων Ερευνών Διοτίμα, τον Σύλλογο Προστασίας άγριας ζωής ΑΝΙΜΑ, προβολές ντοκιμαντέρ, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, συναυλίες και πολλά άλλα που δεν θυμάμαι αυτή την στιγμή. Φυσικά οργανώθηκαν και πολλά γλέντια (γέλια), ενώ συμμετείχαμε σε όλες τις διοργανώσεις, εκτός Σχολής, που σκοπό είχαν να προβάλλουν τη δημόσια τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση. Και ξέρετε όλα αυτά που έγιναν με ανιδιοτέλεια, λειτούργησαν προς όφελος της Σχολής, αφού συνετέλεσαν στο να «διαφημιστεί» η Σιβιτανίδειος και να αυξηθεί κατά πολύ ο μαθητικός της πληθυσμός (350 παραπάνω εγγραφές μόνο τα τελευταία δύο χρόνια).
Προχωρήσατε και σε πολλές συμπράξεις με πανεπιστήμια…Συνεργασίες αναπτύχθηκαν με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα που είναι κοντά μας, δηλαδή το Χαροκόπειο, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και τη Σχολή Καλών Τεχνών. Προφανώς είχαμε πολύ καλή συνεργασία με το ΙΕΠ και το υπουργείο Παιδείας σε θέματα που αφορούσαν την Δημόσια Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και την προώθησή της. Παράλληλα, προχωρήσαμε σε συμπράξεις με το υπουργείο Εργασίας για την προώθηση της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας στην εκπαίδευση και με τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού για τα παραδοσιακά επαγγέλματα, τις δυνατότητες αναβίωσης τους και σύνδεσης τους με τις νέες τεχνολογίες και την υποστήριξή τους από την σύγχρονη τεχνική Εκπαίδευση.
Δεν περιοριστήκατε ωστόσο στα ελληνικά πανεπιστήμια, αλλά πήγατε και παραέξω από τα «κοντινά σας», μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Τι προσφέρουν στην τεχνική εκπαίδευση τέτοιου είδους συνεργασίες;Η Σιβιτανίδειος εδώ και δεκαετίες υλοποιεί προγράμματα κινητικότητας (ΚΑ1) μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών, τα τελευταία χρόνια όμως πήραμε προγράμματα που αφορούν καλές πρακτικές (ΚΑ2) και προγράμματα που καταλήγουν σε προτάσεις εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων (ΚΑ3). Στο πλαίσιο ενός προγράμματος ΚΑ3 ξεκίνησε η συνεργασία μας με το ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ, η οποία ελπίζουμε ότι θα συνεχιστεί. Φαίνεται ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια συνεργασίας ενώ θεωρώ πολύ σημαντικό πως μοιραζόμαστε την ίδια άποψη για καλλιέργεια της κουλτούρας του τεχνίτη στη νέα γενιά: Ο τεχνίτης που επιδιώκει την ποιότητα για την ποιότητα και νοιώθει περήφανος όταν κάνει καλή δουλειά και προσφέρει στην κοινότητα, αποτελεί μία μορφή πλούτου, υλικού, πολιτιστικού και ηθικού.
Πολλές εκδηλώσεις της Σχολής, όπως ανακοινώνεται από τον ιστότοπο της Σιβιτανιδείου, έγιναν στο Μουσείο. Υπάρχει όντως μουσείο εντός της Σχολής;Στη Σχολή υπάρχει ένας πολύ ωραίος χώρος, η αίθουσα «Ιάκωβος Καμπανέλλης» (ήταν μαθητής της Σιβιτανιδείου) που κατ’ ευφημισμό ονομάζουμε μουσείο. Στην πραγματικότητα είναι ένας εκθεσιακός χώρος 550 τ.μ. με έναν πλούτο από παλιά εργαλεία και μηχανήματα. Ο χώρος μετά από κατάλληλη μουσειολογική, μουσειογραφική μελέτη μπορεί να αποτελέσει το πρώτο μουσείο Τεχνικής Επαγγελματικής στην Ελλάδα. Για τον λόγο αυτό είχε ξεκινήσει συζήτηση με την Γενική Γραμματεία του υπουργείου Παιδείας καθώς και συνεργασία με το Κέντρο Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ελπίζω κάποια στιγμή αυτό το όνειρο να πραγματοποιηθεί.
Εσπευσμένη αντικατάσταση, χωρίς προσχήματαΚαι τώρα η θητεία σας τελειώνει; Υπήρξε κάποιο πρόβλημα σχετικά;Μέσα στο καλοκαίρι ολοκληρώνεται η θητεία χιλιάδων στελεχών της εκπαίδευσης (διευθυντές σχολείων, διευθυντές πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Περιφερειακοί Διευθυντές κ.α.) Όλοι πήραν παράταση λόγω κορονοϊού πλην εμού. Η Σιβιτανίδειος είναι αλήθεια ότι έχει ένα ιδιαίτερο νομικό καθεστώς και με βάση αυτό αποφασίστηκε ότι δεν υπάρχει λόγος να ισχύσει ό,τι και στην υπόλοιπη χώρα και έγινε η προκήρυξη της δικής μου θέσης - ευτυχώς όχι και των διευθυντών των σχολείων μας. Η περίοδος από τον Μάρτιο και μετά ήταν δύσκολη και για την Σιβιτανίδειο. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να υποθέσει ότι υιοθετήθηκε μία ιδιαίτερη συμπεριφορά προς το πρόσωπό μου γιατί δεν μου έδωσαν παράταση ούτε μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων από τον νέο Γ.Δ. όπως συνηθίζεται, αλλά έσπευσαν να ορίσουν αναπληρωτή. Προσωπικά χαίρομαι που ολοκλήρωσα την θητεία μου αξιοπρεπώς και θα συνεχίσω να προσφέρω στην σχολή ως εκπαιδευτικός.
•