Του Αριστείδη Καλάργαλη*Την περίοδο των εκλογικών αναμετρήσεων 1989 – 1990 εργαζόμουν, με δίμηνες συμβάσεις, στο ραδιοφωνικό σταθμό Αιγαίου της ΕΡΤ, στη Μυτιλήνη. Λίγο πριν τις εκλογές του Απριλίου του 1990, τηλεφωνεί κάποιος από το υπουργείο Αιγαίου και ζητούσε, απαιτούσε καλύτερα, να μεταδώσει ο σταθμός την προεκλογική ομιλία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Εγώ, ο συμβασιούχος δημοσιογράφος, που εκτελούσα χρέη υπεύθυνου βάρδιας, τον ενημέρωσα ότι οι περιφερειακοί σταθμοί δεν θα μεταδώσουν ομιλίες πολιτικών αρχηγών μετά από απόφαση της διακομματικής επιτροπής. Κι ότι η πολιτική εκδήλωση – ομιλία θα δοθεί ως ανταπόκριση στα κεντρικά της ΕΡΤ, όπως γινόταν με όλους τους αρχηγούς. «Καλά, δεν θα μεταδώσετε την ομιλία του αυριανού πρωθυπουργού;», αντέτεινε ο συνομιλητής.
Με το πέρασμα των χρόνων φθάνουμε στο 2013 και στο κλείσιμο της ΕΡΤ. Για το γεγονός αυτό έγινε μεγάλη συζήτηση, για το γιατί και το πώς και κυρίως για την επαγγελματική λειτουργία των δημοσιογράφων. Τα όσα ακολούθησαν, μέχρι την επαναλειτουργία της, είναι γνωστά. Και φτάνουμε στο σήμερα και αναρωτιέσαι τι είναι αυτό που βλέπεις και ακούς στη δημόσια τηλεόραση. Καλά, οι εκφωνητές, οι δημοσιογράφοι, οι συντάκτες ειδήσεων, οι αρχισυντάκτες δεν υπάρχουν; Αυτά είναι τα γεγονότα, οι ειδήσεις κατά τη δημοσιογραφική τους άποψη; Ανάλογη αναφορά στην ιδιωτική τηλεόραση δεν νομίζω ότι χρειάζεται, γιατί σ’ αυτή οι λέξεις «ενημέρωση» και «ειδήσεις» έχουν χάσει το νόημά τους· αν όχι πλήρως, οπωσδήποτε κατά μεγάλο μέρος. Αναρωτιέσαι αν κάποιοι απ’ τους δημοσιογράφους αυτούς πέρασαν από κάποια σχολή δημοσιογραφίας, άκουσαν για δεοντολογία, τι είναι είδηση και τι προπαγάνδα.
Γιατί λειτουργεί έτσι μέρος της δημοσιογραφίας, με αποσιώπηση γεγονότων, παραπληροφόρηση και συγκάλυψη των εξουσιών; Κάποια απάντηση μας δίνει ο Γιώργος Βότσης, στην εισήγησή του στην ημερίδα «Λογοκρισία - Λογοκλοπή», που πραγματοποίησε η ΕΣΗΕΑ τον Ιανουάριο του 2012: «Αν οι δημοσιογράφοι τηρούσαν ευλαβικά τις αρχές της επαγγελματικής δεοντολογίας, αν ερεθίζανε και προβληματίζανε διαρκώς τον πολίτη με πλήρη και έντιμη ενημέρωση για όσα σημαντικά μαθαίνουν για γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις, και μια επίμονη διεισδυτική και ανεξάρτητη, ερευνητική δημοσιογραφία του αποκάλυπτε όσα επιμελώς του αποκρύπτει η ανόσια διαπλοκή με τα ΜΜΕ μεγάλων συμφερόντων, εγκληματικών κυκλωμάτων και πολιτικής εξουσίας, σίγουρα δεν θα είχε τις σημερινές τρομακτικές διαστάσεις η εξαχρείωση του πολιτικού συστήματος, του κράτους και της κοινωνίας». Οι δημοσιογράφοι και οι δημοσιογραφούντες μπορούν να ανατρέξουν στα πρακτικά της ημερίδας και να διαβάσουν για την αυτολογοκρισία, την ιδιοτέλεια, τη διαφθορά, αλλά και για την αξιοπρέπεια, την ευαισθησία και για κάτι που λέγεται Κώδικας Δεοντολογίας.
* Συγγραφέα, διδάκτορα Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας.