Mέρες αδέσποτες... στο σιδερένιο νησίΌψεις και κοινωνιολογικές προεκτάσεις της ποιητικής του Χρήστου Θηβαίου
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μετρονόμος, το βιβλίο του ποιητή και πανεπιστημιακού Νίκου Φωτόπουλου, «Μέρες αδέσποτες… στο σιδερένιο νησί: όψεις και κοινωνιολογικές προεκτάσεις της ποιητικής του Χρήστου Θηβαίου». Πρόκειται για μια εξαιρετικά περιεκτική προσέγγιση της εικοσάχρονης κειμενικής πορείας του σπουδαίου Έλληνα τραγουδοποιού και ερμηνευτή από το πρώτο του έργο, «Μέρες αδέσποτες» (με τους Συνήθεις Υπόπτους) μέχρι και το πιο πρόσφατο, «Σιδερένιο νησί». Όπως αναφέρει και ο συγγραφέας στον πρόλογο του βιβλίου: «Με τη μονογραφία αυτή φιλοδοξώ να αναδείξω το ζήτημα της δημιουργικής γραφής μέσα στην ελληνική τραγουδοποιΐα, (…) αφού το ελληνικό τραγούδι, ως ενεργή πολιτισμική πρακτική, αποτελεί το κατ’ εξοχήν μέσο διάδοσης, καλλιέργειας και ανάπτυξης της γλώσσας αλλά και της κοινωνικής μας συνείδησης».
Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ένα «μεικτό εργαλείο» προσέγγισης συνδυάζοντας την κοινωνιολογική ανάλυση με την ποιητική ματιά μιας ιδιαίτερης ανάγνωσης που συγκινεί αλλά και προσκαλεί τον αναγνώστη στο «ποιητικό σύμπαν» ενός ευαίσθητου δημιουργού.
Ειδικότερα στο βιβλίο αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα της στιχουργικής του Χρήστου Θηβαίου ως ενός ξεχωριστού και αυθύπαρκτου «παραδείγματος» δημιουργικής γραφής μέσα στη σύγχρονη τραγουδοποιΐα. Ο συγγραφέας εμβαθύνει σε επιμέρους ζητήματα τα οποία συγκροτούν τη διακριτή παρουσία του Χρήστου Θηβαίου ως δημιουργού στο πλαίσιο της γενιάς του αλλά και της εποχής του. Παράλληλα, ερευνά τις επιρροές του καθώς και τους κοινούς τόπους με άλλους δημιουργούς στο πεδίο της ποίησης, της στιχουργικής και της τραγουδοποιΐας. Εύλογα το όλο συγγραφικό πόνημα οδηγεί στη διαμόρφωση ενός πλαισίου διαλόγου πάνω στην ποιητική και στιχουργική εμβάθυνση του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού. Η μελέτη αυτή με το χαρακτήρα της μονογραφίας απαραίτητα εμπεριέχει και την παράμετρο του βιωματικού και βιογραφικού σκέλους του τραγουδοποιού δίνοντας έμφαση σε επιμέρους όψεις του πολιτισμικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η διαδρομή του. Χαρακτηριστικό της θεώρησης του συγγραφέα στη δημιουργική γραφή του Θηβαίου είναι το απόσπασμα που ακολουθεί:
Αναμφίβολα, λοιπόν, η γραφή του Χρήστου Θηβαίου αποτελεί την περίπτωση ενός διακριτού είδους το οποίο ανατρέπει την κλασική φόρμα του τραγουδιού (refrain - couple), εισάγει στοιχεία υπερρεαλισμού, προωθεί την ελευθερία της δημιουργικής έκφρασης μέσα στη δομή και στη μετρική των συλλαβών, διαχειρίζεται με ευθύτητα, ειλικρίνεια αλλά και χειραφετητική διάθεση τη δυναμική της ελληνικής γλώσσας. Ειδικότερα, το είδος γραφής που καταθέτει ο Χρήστος Θηβαίος δομείται σταθερά πάνω σε δημιουργικές αμφισημίες, εμπεριέχει λεκτικούς αυτοματισμούς που συνδέονται ευθέως με τον σκοτεινό θάλαμο του υποσυνείδητου, αναπαριστά εικόνες της καθημερινότητας, αναδεικνύει εσώτερα τοπία με τρόπο αισθαντικό, καταδεικνύει σκηνές από το κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον της εποχής του. Επιπροσθέτως, σκιαγραφεί σύγχρονα και αλλότρια αστικά τοπία, στοιχεία και απεικονίσεις της φύσης, μνήμες και περιστατικά μιας βαθιάς υπαρξιακής περιπλάνησης, μορφές της κοινωνικής συνείδησης εντυπωμένες στο σώμα της πόλης, όψεις της σύγχρονης αισθητικής αναζητώντας μια ιδανική πολιτεία των αισθημάτων. Το είδος γραφής που μας καταθέτει ο Θηβαίος εξωτερικεύει το «ενδότερο Είναι» ενός δημιουργού εντός του οποίου διαδραματίζεται μια επίμονη και επίπονη πάλη να τιθασευθούν δαιμόνια, τραύματα, ματαιώσεις, διαψεύσεις και «ακρωτηριασμοί», καθώς και μια σειρά από άλλα υπαρξιακά ζητήματα τα οποία νοηματοδοτούν, παιδεύουν, συνθλίβουν και ταυτόχρονα εξυμνούν την ανθρώπινη ύπαρξη: έρωτας, θάνατος, μοναξιά, απώλειες, μνήμες, συλλογικές αναπαραστάσεις, όνειρα, αποχωρισμοί, περιπλάνηση, ιδέες και θεωρητικές πλάνες συγκροτούν το στερέωμα μιας δημιουργικής γραφής η οποία δομείται σε έναν ιδιαίτερο, προσωπικό, κοινωνικό και πολιτικό υπαρξισμό, μιας ακραίας ευαισθησίας που δεν μπορεί να διαβαστεί με τον χάρακα και το μοιρογνωμόνιο μιας μονοδιάστατης τυπικής λογικής.
Η έκδοση είναι επιμελημένη και το artwork εξωφύλλου υπογράφει ο Πέτρος Παράχης.
Info: Ο Νίκος Φωτόπουλος είναι ποιητής και πανεπιστημιακός. Είναι επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Άρθρα και δημοσιεύσεις κειμένων του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εκτός από το εκπαιδευτικό και κοινωνιολογικό σκέλος του έργου του, ασχολείται ενεργά με την ποίηση και τη δημιουργική γραφή ενώ συγκαταλέγεται στους ποιητές της Γενιάς του ΄90 με πιο πρόσφατο το έργο του: «Δάνειος Χρόνος / Ποίηση 1996-2016» που κυκλοφόρησε το 2019 από τις εκδόσεις Μανδραγόρας.