Πέντε χρόνια έχουν περάσει από τις μεγάλες αφίξεις των προσφύγων στην Ελλάδα το 2015 και παρόλ’ αυτά, για ακόμα ένα καλοκαίρι η καθημερινότητα για χιλιάδες ανθρώπους παραμένει η διαμονή σε σκηνές μες στον καύσωνα, χωρίς σκίαστρα ή κατάλληλο κλιματισμό, συνθήκες υγιεινής και πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες. 
«Στη Μόρια παρατηρείται μια σταδιακή αποσυμφόρηση το τελευταίο διάστημα, ο πληθυσμός του κέντρου, όμως, δεν παύει να ξεπερνά τις 15.000, τρεις φορές πάνω από τη χωρητικότητα δηλαδή, με τις συνθήκες, συνεπώς, να παραμένουν τραγικές. Πρόβλημα δε υπάρχει πια και με τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες, που διώχνονται όπως όπως τόσο από τη Μόρια, όσο και από δομές και διαμερίσματα του νησιού και, καθ’ υπόδειξη της υπηρεσίας Ασύλου, προωθούνται στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, χωρίς να ξέρουν τι θα κάνουν εκεί», περιγράφει στην «Εποχή» την κατάσταση που επικρατεί στη Λέσβο ο
Γιώργος Πάλλης, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ.
Αδιαφορία για τη ζωή των προσφύγωνΑπάνθρωπη κατάσταση που, απ’ ό,τι φαίνεται όμως, τείνει να εκληφθεί σαν κανονικότητα στην ελληνική κοινωνία, καθώς ακόμα και η είδηση θανάτου ενός νεαρού αιτούντα άσυλο στη Μόρια δεν φιλοξενήθηκε παρά μόνο σε λίγα μέσα ενημέρωσης και ούτε προκάλεσε ιδιαίτερη κοινωνική ανησυχία. Το γεγονός ότι ο θάνατος του προήλθε, σύμφωνα με την αστυνομία, από άλλους διαμένοντες του κέντρου, δεν καθιστά το υπουργείο Μετανάστευσης λιγότερο υπεύθυνο για αυτόν, αφού υποχρεούται να εξασφαλίσει την ασφάλεια και την αξιοπρεπή διαβίωση όλων των προσφύγων. Αντίθετα, «στη Μόρια δεν υπάρχει καμία ασφάλεια και έλεγχος, η κυβέρνηση έχει συνειδητά επιλέξει, κατά τη γνώμη μου, αυτή την πολιτική αδιαφορίας και αφήνει να εξελίσσονται συμπλοκές, μικροκλοπές, κτλ γιατί έτσι εξυπηρετείται ο μύθος που θέλει να επικρατήσει για τους πρόσφυγες, ότι είναι επικίνδυνοι και άρα ανεπιθύμητοι κοκ. Προφανώς, βέβαια, η έξαρση οποιουδήποτε είδους βίας οφείλεται στον εγκλωβισμό των ανθρώπων σε απαράδεκτες συνθήκες και όχι στην προέλευση τους», σημειώνει ο Γιώργος Πάλλης.
Παράλληλα, χειροτέρευση των συνθηκών παρατηρείται στις δομές στην ηπειρωτική χώρα, με τα καμπς της Β. Ελλάδας να αντιμετωπίζουν σιγά-σιγά κι αυτά προβλήματα υπερπληθυσμού, καθώς μετακινούν εκεί ανθρώπους από τα νησιά, αλλά και αναγνωρισμένους πρόσφυγες από την πλατεία Βικτωρίας, σύμφωνα με την
Μαρία Τοπαλίδου, αν. συντονίστρια Προσφυγικού Β. Ελλάδος του ΣΥΡΙΖΑ. Για τη φιλοξενία τους, όμως, έχει επιλεγεί και πάλι η πρόχειρη λύση των μεγάλων σκηνών, όπου μέσα διαμορφώνουν το χώρο σε μικρά «διαμερίσματα», γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία ιδιωτικότητα, προστασία από τον κορονοϊό και ασφάλεια. Σημαντικό ζητούμενο ιδιαίτερα για τις γυναίκες προσφύγισσες, που έχουν πέσει συχνά θύματα βίας, όπως σημειώνει η ίδια.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα διαβίωσης, όμως, αντιμετωπίζουν οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες που φιλοξενούνται εκεί, καθώς δεν έχουν πρόσβαση σε φάρμακα, αφού υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση στην έκδοση ΑΜΚΑ που δικαιούνται πια, αλλά ούτε και στη σίτιση, αφού και έχει διακοπεί γι’ αυτούς το χρηματικό βοήθημα, αλλά και δεν προβλέπονται μερίδες φαγητό στις δομές για αυτή την ομάδα, με αποτέλεσμα να βασίζονται σε ομάδες αλληλεγγύης, που μαγειρεύουν ή μαζεύουν σακούλες με τρόφιμα γι’ αυτούς.
Αβίωτος «σχεδιασμός»Μπροστά, όμως, στο σοβαρότατο φαινόμενο πενίας των αναγνωρισμένων προσφύγων που διαμορφώνεται, το υπουργείο αντί να καταστήσει ένα βιώσιμο σχεδιασμό, συνεχίζει να δημιουργεί το φαύλο κύκλο που αφήνει αρχικά τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες άστεγους στις πλατείες και μετά από την κατακραυγή προσπαθεί να τους «κρύψει» σε δομές σε οποιοδήποτε μέρος της χώρας – γεγονός που επίσης δυναμιτίζει την όποια ένταξη μπορεί να είχαν, αφού τους ξεριζώνει από όπου είχαν αναπτύξει κάποια επαφή με το κοινωνικό περιβάλλον.
Για την ακρίβεια, την περασμένη εβδομάδα προχώρησε και σε εκβιασμό όσων έχουν λάβει άσυλο, στέλνοντας οδηγία σε όλες τις δομές πως όσοι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες πρέπει να φύγουν στο τέλος του μήνα και δεν το κάνουν, θα χάσουν το δικαίωμα πρόσβασης στο πρόγραμμα Ήλιος. Αποτέλεσμα, βέβαια, αυτής της κίνησης θα είναι να ξαναμείνουν άστεγοι στις πλατείες χιλιάδες πρόσφυγες, που μετά θα τρέχει να μετακινήσει κάπου, αφού όσο κι αν θέλει ο κ. Μηταράκης να παρουσιάσει το ζήτημα σαν δική τους υπαιτιότητα και ιδρυματοποίηση, η πραγματικότητα παραμένει ότι ούτε σπίτια τους νοικιάζουν οι ιδιοκτήτες, ούτε τους προσλαμβάνουν για δουλειά οι εργοδότες. Το πρόγραμμα Ήλιος μπορεί να προβλέπει επιδότηση ενοικίου και επαγγελματικό προσανατολισμό, αλλά «το να ζητάς από κάποιον άνθρωπο που είναι κλεισμένος στη Μόρια επί 2 χρόνια, ξαφνικά μέσα σε 6 μήνες να γίνει ανεξάρτητος και να βρει μόνος του δουλειά, είναι ανέφικτο», υπογραμμίζει ο Γιώργος Πάλλης.
Τζ. Α.