Από τις διαδηλώσεις πιστών ενάντια στην καταγραφή της εκκλησιαστικής περιουσίας.
Οριακή νίκη της αντιπολίτευσης στις εκλογές για το κοινοβούλιο. Ο για δεκαετίες πρόεδρος του Μαυροβουνίου, Μίλο Τζουγκάνοβιτς, βρίσκεται για πρώτη φορά μπροστά στο σχηματισμό κυβέρνησης και την ανάδειξη πρωθυπουργού από την αντιπολίτευση. Στις πρόσφατες εκλογές ο τρικομματικός συνασπισμός κατέλαβε τις 41 από τις 81 έδρες του κοινοβουλίου της Ποτγκόριτσα. Επικεφαλής ο Ζντράβκο Κριβοκάπιτς, ηγέτης του φιλοσερβικού κόμματος «Για το μέλλον του Μαυροβουνίου» με 27 έδρες, ο Ντρίταν Αμπάζοβιτς του κόμματος «Μπλακ ον Γουάιτ» και ο Αλέξα Μπέσιτς του «Ειρήνη για το έθνος μας».
Το κυβερνών για δεκαετίες Σοσιαλιστικό Κόμμα του προέδρου έλαβε 30 έδρες και για πρώτη φορά γίνεται αντιπολίτευση. Ελέγχει όμως 40 έδρες με συμμάχους μικρότερα εθνικά κόμματα.
Οι τρεις επικεφαλής της συμμαχίας συμφώνησαν σε ένα μίνιμουμ κυβερνητικό πρόγραμμα που συνεχίζει τον ευρωπαϊκό και φιλοδυτικό προσανατολισμό της χώρας και της οικονομίας της. Στρέφεται στην πάταξη της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος καθώς και την απόσπαση του κράτους από τους κομματικούς μηχανισμούς. Στην αποπολιτικοποίηση των θεσμών όπως διακηρύσσουν.
Πρωταγωνιστής των εκλογών ο επίσκοπος Αμφιλόχιος, που δεν έχανε ευκαιρία ανάμιξης στο πλευρό του Κριβοκάπιτς. Από τον περασμένο χρόνο αποφασίστηκε η καταγραφή της εκκλησιαστικής περιουσίας της ορθόδοξης εκκλησίας της χώρας που ανήκει στη σερβική εκκλησία, προκειμένου η κυβέρνηση να διαχωρίσει την ιδιοκτησία του βασιλείου του Τσέρνα Γκόρνα από την εκκλησιαστική. Αυτό προκάλεσε ανεπανάληπτες διαδηλώσεις δεκάδων χιλιάδων πιστών σε κράτος με πληθυσμό 660.000 κατοίκων. Με την εμφάνιση της πανδημίας οι διαδηλώσεις - λιτανείες δεν κάμφθηκαν, αλλά μετασχημάτιστηκαν σε περίπατους στα πάρκα με κεριά, δύο φορές την εβδομάδα σε όλες σχεδόν τις πόλεις. Ήταν τόσο μεγάλη η κινητοποίηση των ορθοδόξων που σε αυτήν βρίσκουν οι αναλυτές την ερμηνεία της μεγαλύτερης συμμετοχής ψηφοφόρων στην ιστορία του Μαυροβουνίου, περίπου στο 75%.
Το Μαυροβούνιο ήταν ίσως η μοναδική χώρα στα δυτικά Βαλκάνια που με τον τουρισμό και τη διάθεση ακινήτων (130.000 ακίνητα Ρώσων ιδιοκτητών) κατόρθωσε να μην έχει μείωση του πληθυσμού αλλά να σημειώνει και μικρή αύξηση. Όμως η διαφθορά, ο γκανκστερισμός και η αλαζονεία της εξουσίας οδήγησε σε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, που για κάποιους θα αποτελέσει πίεση για συμμόρφωση του προέδρου, ενώ για άλλους την αντικατάσταση του προέδρου και την καθιέρωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων των πολιτών.
Στις διακηρύξεις της νέας κυβέρνησης είναι το κόμμα των Βοσνίων και το κόμμα των Αλβανών (καθολικών στη πλειοψηφία τους) του Μαυροβουνίου να συμμετάσχουν στη κυβέρνηση και να σταματήσουν να συμμαχούν με τους Σοσιαλιστές του προέδρου. Ωστόσο ο Κριβοκάπιτς είναι ο εκφραστής της σερβικής ταυτότητας της χώρας και έχει διακηρύξει φιλορωσικές θέσεις.
Το βασίλειο του Μαυροβουνίου που βρέχεται από την Αδριατική, ήταν ανεξάρτητο από την Αυστροουγγαρία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία λόγω συνεχών εξεγέρσεων των σλάβων χριστιανών και λόγω των ορεινών όγκων που το προστατεύουν. Το 1918, με το τέλος των αυτοκρατοριών και το τέλος του Α Παγκόσμιου Πόλεμου, εντάσσεται στο νεαρό βασίλειο SKS δηλαδή Σερβίας - Κροατίας - Σλοβενίας, από την οποία δημιουργήθηκε από τους παρτιζάνους η Γιουγκοσλαβία. Εντός της Γιουγκοσλαβίας ήταν η μία από τις πέντε ομόσπονδες δημοκρατίες και η τελευταία που αποχώρησε από τη Σερβία με πρωταγωνιστή το σημερινό της πρόεδρο. Είναι το πιο πρόσφατο μέλος της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Το τέχνασμα του προέδρου απέναντι στην εκκλησιαστική περιουσία αντλήθηκε από το ιστορικό παρελθόν και ήταν να εξεταστεί η ιστορία και παλαιότητα των κτισμάτων της εκκλησίας και όποια είναι προγενέστερα της έλευσης της σερβικής εκκλησίας στο Μαυροβούνιο ή ήταν περιουσία του βασιλείου πριν την ενοποίηση με το βασίλειο του SKS, να περάσουν στο κράτος. Για τους περισσότερους ο νόμος αυτός δεν ήταν η αιτία της εκλογικής ανατροπής αλλά ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της δυσαρέσκειας.
Γιώργος Βερβέρης,
συντονιστής τμήματος Ευρωπαϊκής Πολιτικής