Του Θωμά ΤσαλαπάτηΕίναι κάτι πιο βαθύ αυτό που ξυπνά από τις εικόνες που έρχονται από την Μυτιλήνη. Κάτι που κάνει το είναι σου να εξανίσταται, να μην μπορεί να δεχτεί, να μην θέλει να παραδεχτεί. Οι άνθρωποι πεινασμένοι και διψασμένοι, με μωρά στην αγκαλιά, στους δρόμους και στα χωράφια. Να αναζητούν τροφή, στέγη, κάτι. Κυνηγημένοι από την κυβέρνηση, τις πολιτοφυλακές, τον κορονοϊό. Την ίδια την μοίρα που ενσαρκώνεται σε άτεγκτους θεσμούς και απάνθρωπους ανθρώπους.
Άλλοι να κοιμούνται στα νεκροταφεία ανάμεσα στους τάφους. Η ανάγκη των ανθρώπων να φτιάχνει μια εικόνα που να συμπυκνώνει την κυριολεξία τους πιο απότομα και πιο ξεκάθαρα από κάθε ανάλυση ή σύνθημα. Οι νεκροί να μοιράζονται τον ύπνο τους με τους ζωντανούς. Με αυτούς που η κοινωνία στην οποία ζήτησαν βοήθεια τους καταχώρησε ως κάποιους που δεν χωρούν στον δικό τους ζωντανό κόσμο. Ύστατο καταφύγιο και μαζί άγρια συνόρευση με αυτό που απέχει ελάχιστα από την κατάστασή τους.
Είναι κάτι πιο βαθύ. Γιατί η αντίδραση σου στις εικόνες δεν είναι καταρχήν πολιτική. Δεν ξεκινά από την ιδεολογία. Φτάνει πιο βαθιά. Στον τρόπο που βλέπεις τους ανθρώπους και τον άνθρωπο. Και στη συνέχεια μεταφράζεται πολιτικά, ιδεολογικά αλλά δεν έχει τόση σημασία. Αυτή η αγανάχτηση που σε πιάνει, σε έχει ήδη κατακλύσει. Και εκεί λιγοψυχάς ακόμα περισσότερο. Από τις αντιδράσεις γύρω σου. Από αυτά που τυχαίνει να ακούσεις στο δρόμο, σε συνομιλίες δίπλα σου, σε κουβέντες στα μπαλκόνια, στα μπουλούκια των καφενείων. Ένα μίσος εμπεδωμένο. Που ήταν πάντοτε εκεί αλλά ίσως για λίγο να κρυβόταν. Τώρα ξεμυτίζει και πάλι. Βέβαιο για τον εαυτό του, περήφανα αποκτηνωμένο. Καμία επεξεργασία, μόνο άγριο θυμικό απέναντι στον αδύναμο. «Εγώ δεν είμαι ρατσιστής αλλά…».
Έχεις μάθει να μην έχεις πολιτικές απαιτήσεις από τους γύρω σου. Αλλά αυτό, όπως είπαμε, φτάνει πιο βαθιά από το πολιτικό. Έχεις την απαίτηση από τους γύρω σου να αντιδρούν ανθρώπινα. Και ύστερα ακούς τις άθλιες ακροδεξιές δηλώσεις των επίσημων χειλιών «δεν σέβονται τη χώρα που τους φιλοξενεί. Και πασχίζουν να αποδείξουν ότι δεν ψάχνουν «διαβατήριο» για μια καλύτερη ζωή. Αντίθετα, εκμεταλλεύονται κάθε αφορμή για να πυρπολήσουν κάθε λύση». Είναι τα κατώτερα ένστικτα του πλήθους αλεσμένα προς εκμετάλλευση. Η ενοχοποίηση αυτού που έχεις εκ των προτέρων καταδικάσει στη ζωή εν τάφω. Και τώρα τον κατηγορείς για την κατάστασή του. Το μίσος για τον άλλο ως ενοποιητικό στοιχείο της μάζας. Μια κυβέρνηση που εξέθρεψε τα εθνικιστικά και αντιμεταναστευτικά αντανακλαστικά ως βασικό πολιτικό της επιχείρημα. Και τώρα καλείται να διαχειριστεί τόσο το μεταναστευτικό όσο και τους ανθρώπους που φέρουν το νομιμοποιημένο της μίσος.
Και οι εικόνες συνεχίζουν. Ανάμεσα σε νέα για την πανδημία, την οικονομική ύφεση, τη στάση της Τουρκίας στο Αιγαίο. Πόσο πολύ όλα συνορεύουν με τον αφανισμό. Τίποτα δεν είναι βέβαιο για το μέλλον. Και η κατάσταση των προσφύγων ίσως να είναι τελικά μια εικόνα από το δικό μας μέλλον. Και η απανθρωπιά μας επίσης.
«Όμως τη σκέψη του πρόσφυγα τη σκέψη του αιχμάλωτου/ τη σκέψη/ του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια/ δοκίμασε να την αλλάξεις, δεν μπορείς». Δεν χωρούν εδώ οι στίχοι, οι σκέψεις, τα αρθράκια σαν αυτό. Εδώ κάτι πρέπει να γίνει. Άμεσα. Είναι και η δική μας ψυχή αυτή που παίζεται στις εξελίξεις στην Μυτιλήνη.
http://tsalapatis.blogspot.com/