Κατά της διαφθοράς και της διαχείρισης της πανδημίαςΤης Γεωργίας ΝτούσιαΟι μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του Σαββάτου που ξεκίνησαν από το Τελ Αβίβ (Σάββατο, 11-6-2020) και πολύ σύντομα «μεταδόθηκαν» στην Αν. Ιερουσαλήμ και σε άλλες μικρότερες πόλεις, όχι μόνο δεν έχουν κοπάσει, αλλά κάθε επόμενο Σάββατο είναι πιο μαζικές και διοργανώνονται πλέον σε όλη τη χώρα ακόμα και σε γέφυρες ή σταυροδρόμια στους μικρούς τόπους. Στο επίκεντρο, η παραίτηση του υπόδικου για απάτη, δωροδοκία και παραβίαση εμπιστοσύνης του πρώην και τωρινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανάχιου (Μπίμπι) που αν και τυπικά βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό αρνείται να παραιτηθεί και η διαχείριση του πρώτου κύματος του κορονοϊού που υγειονομικά μεν ήταν επιτυχής, αλλά κοινωνικά/οικονομικά καταστροφική: το β’ τρίμηνο του 2020 η ανεργία σκαρφάλωσε στο 25% (στη νεολαία ακόμα πιο ψηλά), ενώ το ΑΕΠ κατρακύλησε κατά 28.7%. Ταυτόχρονα, οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που ασκούνται τόσα χρόνια έχουν αποδυναμώσει το ισραηλινό ΕΣΥ, με αποτέλεσμα να δηλώνεται ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας, εάν συνεχιστούν οι υψηλοί ρυθμοί κρουσμάτων –νοσηλευόμενων-ασθενών σε ΜΕΘ.
Οι διαφορετικής θρησκείας, εθνικής καταγωγής, ακόμα και πολιτικών πεποιθήσεων διαδηλωτές-τριες και ιδιαίτερα η νεολαία είναι όλο και πιο οργισμένοι–ες και λιγότερο ειρηνικοί-ές με την πρωτόγνωρη πολιτική και κοινωνική κρίση που βιώνουν: Μέσα σ’ ένα χρόνο χρειάστηκαν τρεις βουλευτικές εκλογές για να σχηματιστεί κυβέρνηση και μάλιστα εύθραυστη (Απρίλης 2019 - Μάρτης 2020)* και μ’ έναν υπόδικο για διαφθορά πρωθυπουργό. Η οικονομική/κοινωνική κρίση βαθαίνει μετά και την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών ότι το κόστος της νέας καραντίνας σε εθνικό επίπεδο (18/9-9 /10), εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 1,88 δισ. δολάρια.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι διαδηλώσεις που ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνικές, ακόμα και στην Ιερουσαλήμ όπου η διαδήλωση, παρά την απαγόρευση, περνούσε από την επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού, τα τελευταία Σάββατα καταστέλλονται, καθώς γίνονται συγκρούσεις και συλλήψεις σε αρκετές πόλεις.
Η εμπιστοσύνη του ισραηλινού λαού στην κυβέρνηση έχει πλέον διαρραγεί και αυτό διαπιστώνεται και από αναλυτές-ριες στον Τύπο.
Αξίζει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι στις διαδηλώσεις, από όσο γνωρίζω, δεν ακούστηκε τίποτα για το παλαιστινιακό, αν και αυτές τις μέρες η ισραηλινή αεροπορία βομβαρδίζει περιοχές της Γάζας και το ζήτημα προσάρτησης της Δυτικής όχθης ήταν θέμα της προεκλογικής περιόδου.
«Νετανιάχου παραιτήσου», «αρκετά μαζί σου»Παρά τη διευρυνόμενη λαϊκή πίεση, ο Β. Νετανιάχου δεν αποδέχεται τις κατηγορίες που του έχουν απαγγελθεί το 2019 και καταγγέλλοντας το δικαστικό σώμα τις εντάσσει σε κυνήγι μαγισσών. Δηλώνει δε κατηγορηματικά ότι θα παραιτηθεί μόνο εάν τελικά καταδικαστεί. Ταυτόχρονα, καταγγέλλει τον Τύπο για την κριτική που του ασκεί, αλλά και για τις διαδηλώσεις!
Σχετικά με τον κορονοϊό, καυχιέται (άλλος Μωυσής και αυτός) για την υγειονομική επιτυχία του πρώτου κύματος και υποστηρίζει ότι η οικονομία του Ισραήλ είναι σε καλύτερη θέση από αυτές πολλών ανεπτυγμένων χωρών που έχουν πληγεί από την πανδημία. Η νέα έξαρση αποδίδεται -και στο Ισραήλ- στη μη τήρηση των μέτρων από τη νεολαία και σε περιοχές που κατοικούν άραβες ή υπερορθόδοξοι εβραίοι.
Όσο για τους διαδηλωτές, τους χαρακτηρίζει αναρχικούς που «μόλις φτάνουν το 1/4 μιας έδρας στη Βουλή» (1 έδρα = 40.000 ψήφοι).
Είναι πλέον κοινός τόπος ότι ο Νετανιάχου, για προφανείς λόγους, επιδιώκει με κάθε τρόπο να είναι εν ενεργεία πρωθυπουργός όταν θα διεξαχθεί η δίκη. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η ανησυχία του για τη μεταστροφή του ρωσόφωνου πληθυσμού που παραδοσιακά στηρίζει τις κυβερνήσεις της δεξιάς (1.900εκατ. - 20%περίπου του συνολικού πληθυσμού).
Η ρωσόφωνη κοινότητα στους δρόμουςΗ συμμετοχή -από τον Αύγουστο- της ρωσόφωνης κοινότητας** σε αντικυβερνητικές διαδηλώσεις για πρώτη φορά στην ιστορία του Ισραήλ σηματοδότησε ότι οι καιροί αλλάζουν: η λαϊκή αγανάκτηση και η απογοήτευση δεν έχουν προηγούμενο και αυτό ήδη αποτυπώνεται σε αλλαγές των πολιτικών συσχετισμών.
Τι οδήγησε σ’ αυτήν τη μεταστροφή; Την απάντηση δίνουν γυναίκες και άντρες κοινότητας σε συνεντεύξεις ή σε ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ τους στα κοινωνικά δίκτυα όπου αναβλύζει η ματαίωση των προσδοκιών για τη νέα πατρίδα που επέλεξαν που όλο και περισσότερο μοιάζει σ’ αυτήν που εγκατέλειψαν: η πετσοκομμένη δημοκρατία, ο φόβος να εκφράσεις δημόσια κριτική άποψη και πολύ περισσότερο να διαδηλώσεις, η ανεντιμότητα στην πολιτική, η βαναυσότητα της αστυνομίας. Δεν λείπουν και οι κριτικές για τις σοβαρές ελλείψεις στα συστήματα υγείας και παιδείας.
Ορισμένοι αναλυτές αποδίδουν τη μεταστροφή ενός τμήματος της κοινότητας στην αλλαγή πορείας του ρωσόφωνου ηγέτη δεξιού κόμματος Λίμπερμαν που έγινε, όμως, για κομματικά –προσωπικά οφέλη..
Η επέλαση του κορονοϊούΤο Ισραήλ συγκαταλέγεται στις χώρες που τα πήγε καλά στο πρώτο κύμα του ιού με λιγότερα από 30 κρούσματα την ημέρα και νεκρούς. Όμως, τώρα αντιμετωπίζει ένα ισχυρό κύμα που το φέρνει πρώτο στο κόσμο στους θανάτους ανά ένα εκατ. κατοίκους (215) ξεπερνώντας την Βραζιλία (188) και την Ισπανία (185). Ο αριθμός των ημερησίων κρουσμάτων αγγίζει τις 5.000 και συνολικά έχει φτάσει στα 167.100 κρούσματα, ενώ οι νεκροί-ές είναι 1.147. Και όλα αυτά σε μια χώρα με 9.2 εκατομμύρια κατοίκους.
Παρόλα αυτά, η νέα καραντίνα είχε ως αποτέλεσμα την παραίτηση του υπουργού υποδομών και πρώην Υγείας του υπερορθόδοξου κόμματος και κυβερνητικού εταίρου. Η παραίτηση έγινε λόγω σταθερής διαφωνίας με το κλείσιμο των συναγωγών και μάλιστα στη διάρκεια των σπουδαιότερων εβραϊκών εορτών. Ατομική στάση ή κυβερνητική κρίση;
Το κράτος του Ισραήλ που διαμορφώθηκε ουσιαστικά από διαφορετικά χρονικά και γεωγραφικά μεταναστευτικά ρεύματα (πρώην ΕΣΣΔ, Ευρώπη, Αφρική) παρουσιάζει ιδιαίτερη ποικιλομορφία στην κοινωνική διαστρωμάτωση, αλλά και στις αντιθέσεις/κοινά συμφέροντα/διατομές της κάθε κοινωνικής ομάδας. Μια ανάλυση σ’ αυτήν την κατεύθυνση θα ήταν απαραίτητη για να κατανοήσουμε καλύτερα τα τεκταινόμενα εκεί σήμερα που μοιάζουν να σηματοδοτούν το τέλος μιας εποχής.
Σημειώσεις:*Στις εκλογές (2/3/2020) το Λικούντ (Νετανιάχου) έλαβε το 29,5% των ψήφων και 36 έδρες και αντίστοιχα Οι κυανόλευκοι (Γκραντς) 26,6% και 33 έδρες.
** Η πλειοψηφία τους μετανάστευσε στο Ισραήλ από την Ρωσία και τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και πολλοί-ες από τις ευρωπαϊκές χώρες του αποκαλούμενου ανατολικού μπλοκ. Η μετανάστευση στο Ισραήλ ρώσων εβραίων είναι ένα από τα μεγαλύτερα μεταναστευτικά ρεύματα στο Ισραήλ και το μεγαλύτερο τις δεκαετίες του ’70 και του ’90. Σχεδόν ένα εκατομμύριο έχει διπλή υπηκοότητα. Εξάλλου, η ρώσικη γλώσσα είναι η τρίτη, μετά την εβραϊκή και την αραβική γλώσσα. Το Ισραήλ αποτελεί βασικό τουριστικό προορισμό για τους ρώσους μετά το 2008 που καταργήθηκε η βίζα και κατέχουν την 2η θέση μετά τους Αμερικανούς.