Η ιστορία, έλεγε ο Καρλ Μαρξ, επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα. Για τον Πανιώνιο η πρώτη φορά ήταν τραγωδία. Σάββατο 27 Αυγούστου 1922, η Σμύρνη παραδίδεται στις φλόγες. Ο Πανιώνιος “πληρώνει” και αυτός το μερίδιό του στον ξεριζωμό του Μικρασιάτικού Ελληνισμού. Εικοσιτέσσερεις αθλητές του συλλόγου ή πεθαίνουν ηρωϊκά στο πεδίο της μάχης ή βρίσκουν μαρτυρικό θάνατο στα χέρια των σφαγέων. Ο Πανιώνιος μπαίνει στα καράβια της φυγής, μαζί με τον ελληνισμό και μαζί καταφεύγουν στα αττικά χώματα…
Επανασύσταση στην προσφυγιά130 χρόνια μετά από την ίδρυση του και 98 από την μετεγκατάσταση του στην Αθήνα ο Ιστορικός διανύει το δυσκολότερο καλοκαίρι της ιστορίας του. Δυσκολότερο και από αυτό του 1922 μετά τον ξεριζωμό από τη γη της Σμύρνης. Γιατί τότε υπήρχε ο Δημητρός Δάλλας, ο “Αετός του Πανιωνίου”. Ο Δάλλας μόλις πάτησε το πόδι του στην Αθήνα, άρχισε να αναζητά σε προσφυγικούς καταυλισμούς τα «παιδιά» του, τους αθλητές του συλλόγου που σώθηκαν. Κατάφερε να εντοπίσει γύρω στους είκοσι και το γυμναστή Σοφοκλή Μάγνη, ο οποίος ανέλαβε την προγύμνασή τους αμισθί! Έτσι χτίζει τον αθηναϊκό Πανιώνιο και αντιτίθεται εξαρχής στην ιδέα που προωθήθηκε να συγχωνευτούν όλα τα παλιά σμυρναϊκά σωματεία: Πανιώνιος, Απόλλων Σμύρνης, Πέλοψ Μελαντίας και Αρμενική σε μια νέα ομάδα υπό τον τίτλο «Σμυρναϊκή Ένωση» προχωρώντας με πείσμα στην ανόρθωση του Πανιωνίου. Σύνθημά του, το οποίο επαναλάμβανε σε όποιον τον αποθάρρυνε, ήταν το: «Ο Πανιώνιος είναι Ιδέα. Και οι Ιδέες δεν πεθαίνουν!».
Στο πρώτο Δ.Σ. της προσφυγιάς, που συγκροτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1922, ορίστηκαν ως έφοροι ποδοσφαίρου οι Δ. Αγγελομάτης και Σ. Γροσομανίδης. Στις 15 Ιανουαρίου 1923, η ποδοσφαιρική ομάδα του συλλόγου έκανε την παρθενική της εμφάνιση στο πρωτάθλημα της Γ’ ΕΠΣ Αθηνών Πειραιώς 1922-23. Μάλιστα, το πρώτο ματς ήταν εναντίον του Παναθηναϊκού Αγωνιστικού Ποδοσφαιρικου Ομιλου. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει Δάλλας. Υπάρχει μια υποβιβασμένη, απαξιωμένη και χρεωμένη ΠΑΕ που έμεινε με έναν ποδοσφαιριστή και θα αγωνιστεί στην ερασιτεχνική Γ’ εθνική κατηγορία.
Το ποδόσφαιρο τον χρειάζεταιΟ μέχρι πριν λίγες μέρες προπονητής του Πανιωνίου Λεωνίδας Βόκολος μιλώντας για την ομάδα ανέφερε χαρακτηριστικά: «130 χρόνια Πανιώνιος. Δεν είναι λίγα. Ο σύλλογος έχει βγάλει τεράστιους ποδοσφαιριστές και δεν γίνεται να θυμάσαι όλα τα ονόματα. Ο σύλλογος έχει προσφέρει πάρα πολλά πράγματα στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Τα λόγια περισσεύουν. Μέσα από την ψυχή μου, τον κόσμο που ήταν δίπλα μας, ευχαριστώ τη διοίκηση που μου έδωσε την ευκαιρία να υπηρετήσω τον σύλλογο, όσο και αν έγινε αυτό. Μέχρι και χθες το βράδυ ηθικά ήμουν εκεί και προσπαθούσα μαζί με τους ανθρώπους να σωθεί η ομάδα. Το μυαλό μου πάντα θα είναι δίπλα στην ομάδα. Εύχομαι καλή συνέχεια και άμεση επιστροφή του Πανιωνίου. Το ποδόσφαιρο τον χρειάζεται».
Ο Περικλής Παπαπαναγής, σήμερα βοηθός προπονητής του ΟΦΗ μιλώντας στο Κόκκινο 105,5 τόνισε: «Παίζοντας τρία χρόνια, πολύ κρίσιμα χρόνια για την καριέρα μου, στον Πανιώνιο, δηλώνω όπου βρεθώ ότι είμαι Πανιώνιος. Είναι μια πολύ αγαπημένη ομάδα και γι’ αυτά που πρεσβεύει ως σύλλογος. Ο Πανιώνιος ως σύλλογος, σε όλα τα αθλήματα, έχει υπηρετήσει τον αθλητισμό με τρομερή συνέπεια. Είναι κομμάτι της ποδοσφαιρικής μας ιστορίας. Για να είμαστε και ρεαλιστές, η σημερινή κατάληξη είναι αποτέλεσμα των τελευταίων ετών. Ένα σωματείο πρέπει να πληροί προϋποθέσεις. Ούτε να φυτοζωεί, ούτε να λειτουργεί σαν… βρικόλακας στο όλο σύστημα».
Μια ευκαιρίαΗ φετινή χρονιά θα είναι πολύ δύσκολη για τον Πανιώνιο. Όμως πότε ήταν εύκολη για τον “κυανέρυθρο” σύλλογο; Το 1992 και το 1996 η ομάδα υποβιβάστηκε στην, τότε, Β’ Εθνική. Κατάφερε να επιστρέψει άμεσα. Τότε ο δήμος της Νέας Σμύρνης, το καμάρι του ΚΚΕ εσωτερικού (μην ξεχνάτε το σύνθημα: “Αν είσαι νέος, όμορφος, αν είσαι και ωραίος, είσαι Πανιώνιος και ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος”), με δήμαρχο τον Μπάμπη Μπεχλιβανίδη, αντιδήμαρχο τον Ρηγά Γιώργο Κουτελάκη, στήριξαν την ομάδα και την έβγαλαν σε ήρεμα λιμάνια. Τώρα; Ο Πανιώνιος θα μείνει υποχρεωτικά μια χρονιά στη Γ’ εθνική, σύμφωνα με τους κανονισμούς. Ίσως να είναι μια ευκαιρία να ξαναβρεί ο σύλλογος την χαμένη του αξιοπρέπεια...
Μ. Διόγος