Οι εκλογές της 5ης Ιουλίου στην Κροατία ήταν μια ιστορική στιγμή για την κροατική Αριστερά, καθώς είναι η πρώτη φορά που καταφέρνει την κοινοβουλευτική της εκπροσώπηση. Συνολικά, τα αποτελέσματα των εκλογών ενίσχυσαν και σταθεροποίησαν σημαντικά την Κροατική Δημοκρατική Ένωση (HDZ, συντηρητικοί) και τον αρχηγό της, Αντρέι Πλενκόβιτς, αν και καθοριστική ως προς αυτό ήταν η χαμηλή προσέλευση στις κάλπες. Παράλληλα, οι Σοσιαλδημοκράτες (SDP) που συμμετείχαν με το όνομα Restart Coalition, υπέστησαν ήττα, χάνοντας τέσσερις έδρες.
Γιατί για ένα πολιτικό σχήμα όπως το Možemo!-Politička platforma (Μπορούμε!-Πολιτική Πλατφόρμα), που ιδρύθηκε κυρίως από ακτιβιστές και μέλη κοινωνικών κινημάτων, είναι απαραίτητη η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση;
Ο πρωθυπουργός της Κροατίας, για να μας προσβάλει, δήλωσε κάποτε ότι τα μέλη του συνασπισμού των Πρασίνων και της Αριστεράς είναι «πολιτικοί ακτιβιστές», υπονοώντας ότι ο όρος «ακτιβιστές» έχει αρνητική συνήχηση. Ωστόσο, είμαστε πράγματι πολιτικοί ακτιβιστές. Ως μέλος του Εργατικού Μετώπου –του ενός από τα έξι κόμματα που συμμετέχουν στον Συνασπισμό Πρασίνων-Αριστεράς– μπορώ να πω ότι η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση δεν αποτέλεσε ποτέ τον κύριο πολιτικό μας στόχο. Το Εργατικό Μέτωπο είναι συνεχώς στους δρόμους, διαδηλώνοντας και υποστηρίζοντας τους απεργούς. Όταν είσαι πολιτικός ακτιβιστής, απορρίπτεις τον πολιτικό οπορτουνισμό που απαντάται συχνά σε όλη την κλίμακα της «υψηλής πολιτικής».
Ωστόσο, τώρα είμαστε στο κοινοβούλιο, γεγονός το οποίο μας δίνει τη δυνατότητα να υπερασπιστούμε πιο δυναμικά την πλειονότητα των εργαζομένων, δηλαδή των ανθρώπων που ζουν από τη δουλειά τους, των ανέργων και των συνταξιούχων.
Χάρη στο Možemo!, άλλα έξι κόμματα εισήλθαν στο κοινοβούλιο της Κροατίας. Πώς θα περιγράφατε το συσχετισμό δυνάμεων στην Κροατία και την αποτύπωσή του στη σύνθεση του κοινοβουλίου;
Τα αποτελέσματα αποκρύπτουν το γεγονός ότι το HDZ δεν κέρδισε τόσες πολλές ψήφους (κατέγραψε το δεύτερο χειρότερο εκλογικό του αποτέλεσμα στην ιστορία των εκλογών για το κοινοβούλιο). Η χαμηλή προσέλευση (46,9%) είχε ως αποτέλεσμα το HDZ να αποσπάσει πολλές κοινοβουλευτικές έδρες. Από την άλλη πλευρά, το αποτέλεσμα του SDP αποδεικνύει περίτρανα την ήττα της συμβιβασμένης νεοφιλελεύθερης πολιτικής του. Η χαμηλή προσέλευση δείχνει ότι ο πολύς κόσμος έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στην πολιτική, συνολικά. Αυτή η απογοήτευση οδηγεί ή σε απόσυρση από την πολιτική συμμετοχή (οι ψηφοφόροι αρνούνται να συμμετέχουν στην πολιτική διαδικασία), ή στην εμφάνιση νέων πολιτικών δυνάμεων, αν αυτές έχουν τη δύναμη να κινητοποιήσουν τον κόσμο και να τον κάνουν να συμμετέχει στη συλλογική αλλαγή της πορείας της πολιτικής.
Ποια είναι κατά το Možemo! τα πιο κρίσιμα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά προβλήματα στην Κροατία αυτή την στιγμή, και πώς οργανώνει τον αγώνα του για την επίλυσή τους;
Επισημαίνουμε τις κακές υλικές συνθήκες διαβίωσης για την πλειονότητα του κόσμου. Η Κροατία είναι μία από τις χώρες της ΕΕ με τα χαμηλότερα ωρομίσθια. Παρότι οι μισθοί μειώθηκαν σε όλες τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης τα τελευταία χρόνια, η Κροατία σημείωσε την πιο δραματική πτώση, πέφτοντας από το 43% στο 37% του μέσου μισθού στη Δυτική Ευρώπη.
Το Εργατικό Μέτωπο επισημαίνει, επίσης, ότι η Κροατία είναι στην κορυφή της λίστας των χωρών της ΕΕ με επισφαλή απασχόληση-6,5% επί του συνόλου των εργαζομένων το 2018 (6,9% το 2017), ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ήταν 2,1%. Το 90% των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας το 2019 υπέγραψαν συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Επιπλέον, πολλές συντάξεις είναι χαμηλές, ενώ το 14% του ενεργού πληθυσμού, κυρίως οι πιο νέοι, έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό (περισσότερα από 300.000 άτομα), με τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ να είναι 4%.
Ποιοι ήταν οι κύριοι πολιτικοί άξονες της προεκλογικής σας εκστρατείας και του εκλογικού σας προγράμματος και πώς επιτεύχθηκε αυτό το –πέραν των προσδοκιών σας– αποτέλεσμα;
Επικεντρωθήκαμε στην αλληλεγγύη και στην ανάγκη να εμποδίσουμε τις κυρίαρχες ελίτ να μεταθέσουν ξανά το βάρος της κρίσης στους ώμους της πλειονότητας του πληθυσμού που ζει μέσα στις στερήσεις. Το πρόγραμμά μας επικεντρώθηκε στη σημασία της πράσινης επαναβιομηχάνισης – η οποία συνιστά έναν παραγωγικό τομέα που μπορεί να αποδώσει υψηλή προστιθέμενη αξία και, ταυτόχρονα, να καλύψει βασικές ανάγκες: υγειονομική περίθαλψη για όλους, εκπαίδευση για όλους, τροφή, ιατροφαρμακευτικό υλικό, αλλά και στέγη για όλους (κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορoνοϊού, η πιο μεγάλη πόλη της χώρας, το Ζάγκρεμπ, χτυπήθηκε και από σεισμό).
Στην κρίση του κορoνοϊού, συνειδητοποιήσαμε πόσο καταστροφική μπορεί να αποβεί η έλλειψη ιατροφαρμακευτικού υλικού και η έλλειψη εγχώριας παραγωγής τροφίμων. Στο Ζάγκρεμπ, πολλοί άνθρωποι έχασαν τα σπίτια τους.
Το μεγαλύτερο μέρος της Αριστεράς στην Ευρώπη, εντυπωσιάστηκε και ενθουσιάστηκε με αυτό που καταφέρατε. Έχετε σχέσεις με συντρόφους, κόμματα και οργανώσεις από την υπόλοιπη Ευρώπη και πόσο σημαντικός είναι ο διεθνισμός για το Možemo!;
Το Εργατικό Μέτωπο επιμένει στη σημασία του διεθνισμού. Συνεργαζόμαστε στενά με το σλοβενικό αριστερό κόμμα Levica, μια συνεργασία που ξεκίνησε πολύ πριν από τις πρόσφατες εκλογές. Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, είχα μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τον συντονιστή του Levica, Λούκα Μέσετς, για την κατάσταση της Αριστεράς στα Βαλκάνια. Συνεργαζόμαστε επίσης με τη σερβική Σοσιαλδημοκρατική Ένωση (SDU). Στη διάρκεια των προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών, είχαμε τη στήριξη της ιταλικής Κομμουνιστικής Επανίδρυσης. Τη στήριξή του εξέφρασε και το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Η κρίση της ευρωπαϊκής ενοποίησης φαίνεται ότι απέχει πολύ από την επίλυσή της. Εδώ και χρόνια, η ευρωπαϊκή Αριστερά είναι παγιδευμένη σε μια αμφιταλαντευόμενη θέση απέναντι στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ποιο είναι το όραμα του Možemo! για το μέλλον της Ευρώπης και των Ευρωπαίων;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κινδυνεύει να διαλυθεί αν η κρίση του κορονοϊού εντείνει τις ανισότητες μεταξύ των χωρών του πλούσιου ευρωπαϊκού κέντρου και της φτωχής περιφέρειας. Οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών αποδέχονται ανοιχτά την ιδέα της ανισότητας όταν μιλάνε για μια «Ευρώπη των δύο ταχυτήτων». Η συζήτηση για τα ευρωομόλογα άνοιξε το κουτί της Πανδώρας και οδήγησε τις χώρες του ευρωπαϊκού «Βορρά» και του ευρωπαϊκού «Νότου» στις ίδιες συγκρούσεις που ζήσαμε και στις προηγούμενες κρίσεις.
Η Αριστερά στην Ευρώπη έχει το καθήκον να ενημερώνει τον κόσμο για τον τρόπο που ο εθνικισμός και η ενίσχυση των δεξιών κινημάτων συνδέονται με την άνιση ανάπτυξη που κατατάσσει τους ανθρώπους στις δυο πλευρές ενός τεχνητού άξονα.
Mετάφραση: Καλλιόπη Αλεξοπούλου
Η Καταρίνα Πέοβιτς είναι βουλεύτρια της πρασινο-κόκκινης πλατφόρμας Možemo! (Μπορούμε!) στο κοινοβούλιο της Κροατίας.
Η συνέντευξη έγινε για λογαριασμό του δίκτυο transform! europe και δημοσιεύτηκε, στις 20 Αυγούστου, στην ελληνική έκδοση του Ενημερωτικού Δελτίου του transform!, με τίτλο «Πέοβιτς: Η Αριστερά συμμετέχει πλέον στο κοινοβούλιο της Κροατίας και υπερασπίζεται τους εργαζόμενους». (www.transform-network.net/el/enimerotiko-deltio/issue/kalokairino-enimerotiko-deltio).