Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν συμφώνησαν στις 8 Οκτωβρίου, με τη μεσολάβηση της Ρωσίας να προχωρήσουν σε ειρήνευση και κατάπαυση του πυρός, που όμως αμέσως παραβιάστηκαν και η κάθε πλευρά ρίχνει την ευθύνη στην άλλη. Πολιτικοί παρατηρητές θεωρούν ότι το Αζερμπαϊτζάν παραβίασε πρώτο τη συμφωνία, επειδή πιέστηκε από την Τουρκία, που με κάθε τρόπο δηλώνει τη δυσφορία της για τη μη συμμετοχή της στη συνάντηση. Από την αρχή της κρίσης του Νοτίου Καυκάσου, η Άγκυρα πίεζε τη Μόσχα να περιληφθεί στις χώρες που θα διαδραματίσουν μεσολαβητικό ρόλο, γι’ αυτό άλλωστε δεν αναγνωρίζει το ρόλο της τρόικας του Μινσκ (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία) και προτείνει τη σύσταση νέας ομάδας για τη διευθέτηση της κρίσης που θα αποτελείται από τη Ρωσία και την Τουρκία. Η πρόταση είναι να γίνει κάτι παρόμοιο με το Ιντλίμπ, να χωριστεί δηλαδή ο Νότιος Καύκασος σε σφαίρες ρωσικής και τουρκικής επιρροής.
Αντίθετα συμφέροντα Ρωσίας - Τουρκίας
Η Μόσχα όμως αρνείται κάτι τέτοιο, γι’ αυτό άλλωστε προχώρησε στη συνάντηση των δύο αντιμαχόμενων πλευρών με τη δική της μεσολάβηση και χωρίς τη συμμετοχή της Άγκυρας.
Άλλο είναι η Βόρεια Συρία και άλλο ο Νότιος Καύκασος, όπου η Ρωσία δεν επιθυμεί την συμμετοχή της Τουρκίας σε ενδεχόμενο μοίρασμα. Η Τουρκία δεν μπορεί να διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο γιατί υποστηρίζει τη μια πλευρά. Τα συμφέροντα των δύο χωρών είναι διαμετρικά αντίθετα στο Νότιο Καύκασο. Η Τουρκία άλλωστε δεν κρύβει και κατά καιρούς προβάλλει τις βλέψεις της για το Νότιο και το Βόρειο Καύκασο. Στα σχέδιά της εκτός από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ περιλαμβάνονται η Αμπχαζία και η Νότια Οσετία, η Τσετσενία και το Νταγκεστάν, ακόμη και οι τουρκόφωνοι τατάροι της Κριμαίας. Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης θεωρούν ότι η Μόσχα παραμερίζοντας την Άγκυρα στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός έβαλε «στρατηγική τρικλοποδιά στην Τουρκία». Αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας υπήρξε επικοινωνία μεταξύ της Άγκυρας και του Ιλχάμ Αλίεφ και κατόπιν το Μπακού συνέχισε τις επιθέσεις εναντίον του Στεπανακέρτ και τα στρατεύματά του κινήθηκαν νοτιότερα προς την κατεύθυνση της περιοχής Γκαμπρούτ, την οποία ήδη ανακήρυξε ως «απελευθερωμένη περιοχή» που μετά την υπογραφή της ειρήνευσης ξαναπέρασε στον έλεγχο των Αρμενίων.
Η Τουρκία έχει πάρει το μέρος του Αζερμπαϊτζάν από τις αρχές του 1990, αλλά όμως δεν συμμετείχε στις πολεμικές συγκρούσεις. Τα τελευταία χρόνια συμμετέχει σε υβριδικό πόλεμο, συνδυάζοντας συμβατικές επιχειρήσεις με μη συμβατικό πόλεμο καθώς επίσης και στοιχεία κυβερνοπολέμου, σε περιοχές που ενεργοποιείται η Ρωσία, όπως η Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Τώρα προστέθηκε και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Επίσης χρησιμοποιεί στη Λιβύη και το Νότιο Καύκασο τζιχαντιστές από τη Βόρεια Συρία.
Πώς ξεδιπλώνονται οι τουρκικές στοχεύσεις
Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα, εκτός του Αφγανιστάν, που υποστηρίζει μόνο το Αζερμπαϊτζάν σ’ αυτή την αντιπαράθεση. Στόχοι της είναι: α) να γίνει ο κύριος σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν και να πάρει τη θέση της Ρωσίας, β) να καταστεί εγγυητής της διέλευσης του αγωγού πετρελαίου Μπακού-Σειχάν και του αγωγού φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην Τουρκία και την Ευρώπη, η διαδρομή του οποίου περνάει δίπλα από τα σύνορα με την Αρμενία (σ’ αυτό το σημείο έγινε ανταλλαγή πυρών τον Ιούλιο του 2020), γ) να χρησιμοποιήσει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ στις διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία στη Βόρεια Συρία και τη Λιβύη, δ) να ελέγξει τη μεταφορά υδρογονανθράκων από τις άλλες χώρες που βρίσκονται στο μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας, όπως το Τουρκμενιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν και ε) να αποκτήσει τον έλεγχο του τμήματος του Καυκάσου, όπου θα διέλθουν οι μεγαλόπνοοι «δρόμοι του μεταξιού» που θα ενώνουν την Κίνα με την Ευρώπη. Τίποτα από αυτά δεν είναι εύκολο και σε κάθε βήμα της θα έχει να αντιμετωπίσει τη Ρωσία που δεν είναι διατεθειμένη να απεμπολήσει γεωστρατηγικά της συμφέροντα.