Αναλάβατε πρωτοβουλία για τη στήριξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο των εργαζόμενων στον πολιτισμό. Στην Ελλάδα ακόμη δεν έχουν παρθεί επαρκή μέτρα στήριξης και ο κλάδος είναι αντιμέτωπος με την ανεργία. Τι μέτρα προκρίνετε και σε επίπεδο Ευρώπης και στην Ελλάδα; Υπάρχουν σχετικοί πόροι από την ΕΕ;
Πρώτα από όλα θα ήθελα να εξηγήσω ότι ο πολιτισμός, όπως και ο τουρισμός, και η εκπαίδευση είναι τομείς που η ΕΕ μπορεί μόνο να στηρίζει, να συντονίζει ή να συμπληρώνει τη δράση των κρατών μελών. Δεν έχει την εξουσία να νομοθετεί και δεν μπορεί να παρεμβαίνει στην ικανότητα των κρατών μελών να το κάνουν. Στους τομείς αυτούς, η ΕΕ διαθέτει αυτό που οι Συνθήκες ονομάζουν «συμπληρωματικές αρμοδιότητες». Σε αυτό να προσθέσω ότι ο τομέας πολιτισμού καλύπτεται από την «πολιτική συνοχής» της Ένωσης που χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό ταμείο περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το ταμείο συνοχής, γιατί όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά ο πολιτισμός «αποσκοπεί στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των περιφερειών της ΕΕ και στην ευρύτερη στήριξη της πολιτικής συνοχής της ΕΕ».
Δυστυχώς, δεν υπάρχει μέριμνα για τον πολιτισμό, τη δύσκολη αυτή περίοδο της πανδημίας. Δεν έχει γίνει σαφές ότι η ευρωπαϊκή συνοχή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την ενίσχυση του πολιτισμού.
Η δράση μου για τη στήριξη των εργαζομένων στον πολιτισμό και τη χρηματοδότηση του κλάδου για να μπορέσει να αντέξει στην κατάφωρη μείωση των εργασιών του, έχει ξεκινήσει από τον Απρίλιο του 2020 με επίσημη επιστολή μου προς την υπουργό Πολιτισμού κα Μενδώνη, δύο ημέρες αφού ανακοίνωσε την πρώτη δέσμη μέτρων. Στην επιστολή μου αυτή, την ενημέρωσα, λόγω της προσωπικής μου εμπειρίας από τον κλάδο, για τα ειδικά χαρακτηριστικά του, επισημαίνοντας ότι τα μέτρα που λαμβάνει είναι αποσπασματικά και μη επαρκή, αφήνοντας μεγάλη μερίδα καλλιτεχνών εκτός των αναγκαίων μέτρων στήριξης. Ως ευρωβουλευτής, έχω τη δυνατότητα έκφρασης γνώμης σε εθνικό επίπεδο. Με τα εργαλεία όμως που μου δίνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μπορώ να κινητοποιήσω και άλλους ευρωβουλευτές και φορείς του πολιτισμού στην Ευρώπη, για να δυναμώσουμε τη φωνή μας μέσα στο Κοινοβούλιο και να ασκήσουμε την ανάλογη πίεση στα κράτη - μέλη, μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα. Για το λόγο αυτό, δημιουργήσαμε μαζί με τον Niklas Nienass, ευρωβουλευτή των Πράσινων, την Ομάδα Φιλίας Πολιτιστικών Δημιουργών (Cultural Creators Friendship Group), όπου εστιάζουμε στις κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες των εργαζομένων στον πολιτισμό, στη χρηματοδότηση και τη στήριξη της δημιουργικότητας, στην πολιτιστική εκπαίδευση, στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής και στην προώθηση της ευρωπαϊκής πολιτιστικής ποικιλομορφίας.
Στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), δηλαδή για τη ραχοκοκαλιά όλων των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που μεταφράζονται σε δημοσιονομικούς όρους, δώσαμε τον αγώνα μας για το «Πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη». Κατά τις διαπραγματεύσεις για τον επόμενο προϋπολογισμό 2021-2027, υπήρχε σοβαρή πίεση για μείωση του κονδυλίου για το πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη. Το να καταφέρουμε να μη μειωθεί το αντίστοιχο κονδύλι, ήταν μία μεγάλη νίκη! Τελικά, η Επιτροπή εισηγήθηκε εκ νέου τη νέα χρηματοδότηση, διατηρώντας το κονδύλι στα ίδια επίπεδα. Με το Ψήφισμα για την Πολιτιστική Ανάκαμψη της Ευρώπης που πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με 598 θετικές ψήφους, του οποίου υπήρξα ένας από τους βασικούς συντάκτες, ζητάμε το διπλασιασμό του κονδυλίου του Προγράμματος Δημιουργική Ευρώπη. Συνολικά καταφέραμε να περάσουμε σειρά από σημαντικές διεκδικήσεις για τη στήριξη του πολιτισμού, ενόψει και της πανδημίας:
-
-Δέσμευση τουλάχιστον 2% του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τους Δημιουργικούς και Πολιτιστικούς Τομείς.
-
-Ένταξη των Δημιουργικών και Πολιτιστικών Τομέων στους στρατηγικούς τομείς (με ιδιαίτερη πρόνοια τους αυτοαπασχολούμενους και τους ανεξάρτητους καλλιτέχνες) της οικονομίας, για να επωφεληθούν από το Invest-EU.
-
-Μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ για τα πολιτιστικά αγαθά και υπηρεσίες.
-
-Επέκταση των έκτακτων μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της κρίσης από τα κράτη μέλη και συμπερίληψη των πολιτιστικών ΜΜΕ στα σχέδια ανάκαμψης για ΜΜΕ.
-
-Παροχή οικονομικής στήριξης σε πολιτιστικούς χώρους, εκδηλώσεις, φεστιβάλ και για την εφαρμογή των νέων υγειονομικών πρωτοκόλλων.
-
-Διπλασιασμό του κονδυλίου για το Πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη 2,8 δις. Ευρώ ως πρωτοβουλίες στήριξης του χώρου, που εκτιμάται ότι συνολικά έχει χάσει το 80% του κύκλου εργασιών του για το 2020.
-
Ο πολιτισμός είναι ο πρώτος που χτυπήθηκε από την πανδημία και τελευταίος που θα ανακάμψει. Το Ψήφισμα για την Πολιτιστική Ανάκαμψη της Ευρώπης, έχει πάρει το δρόμο του προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ασκεί ήδη πίεση στα κράτη - μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, για να υιοθετήσουν τα συγκεκριμένα μέτρα και να αποδώσουν τα συγκεκριμένα χρήματα στον πολιτισμό. Είναι τα μέτρα που ψήφισε ο λαός της Ευρώπης, μέσω των ευρωβουλευτών του, στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα για τη στήριξη του πολιτισμού.
O Αλέξης Γεωργούλης είναι ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία και μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [www.alexisgeorgoulis.eu].