Η βραζιλιάνικη Αριστερά φαίνεται να αδυνατεί να βρει κοινό βηματισμό, αφού το ΡΤ (Εργατικό Κόμμα) προσπαθεί να διατηρήσει τη φθίνουσα ηγεμονία του στην Αριστερά, το PCdoB (Κομμουνιστικό Κόμμα) αγωνίζεται να επιβιώσει και το PSOL (Κόμμα του Σοσιαλισμού και της Ελευθερίας) επιδιώκει μια δυναμική ανάπτυξης με τους δικούς του υποψηφίους. Υπό αυτά τα δεδομένα, στις 15 Νοεμβρίου διεξάγεται ο πρώτος γύρος των δημοτικών εκλογών στη Βραζιλία. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αριστεροί υποψήφιοι προηγούνται σε 3 από τις συνολικά 27 πρωτεύουσες πολιτειών: στο Μπελέμ ο Εντμίλσον Ροντρίγκεζ (PSOL), στο Πόρτο Αλέγκρε η Μανουέλα Νταβίλα (PCdoB) και στη Βιτόρια ο Ζοάο Κοσέρ (PT). Η «Εποχή» συζητά για την προεκλογική μάχη και τις προοπτικές της με την Εθνική Γραμματέα Κινητοποίησης του Εργατικού Κόμματος Βραζιλίας, Μαριάνα Τζανέιρο.
Πώς είναι η κατάσταση στη Βραζιλία;
Τα πράγματα δεν πάνε καλά. Η ρήξη που βιώνουμε στην πολιτική επηρεάζει άμεσα την κοινωνική σφαίρα. Όπως όλοι γνωρίζουν, μετά το πραξικόπημα εναντίον της προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ το 2016, η Βραζιλία γνώρισε τη διάλυση του κράτους. Η έγκριση της τροπολογίας 95, με τίτλο «Ανώτατο όριο δαπανών», που εγκρίθηκε το 2017, πάγωσε τους πόρους για την υγεία, την εκπαίδευση και την κοινωνική πρόνοια για 20 χρόνια. Υποφέρουμε από τις ιδιωτικοποιήσεις, τις περικοπές στις πολιτικές για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, την αντεργατική μεταρρύθμιση του πρώην προέδρου Μικέλ Τεμέρ, τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος από τον Μπολσονάρο. Τέλος, βεβαιώνω, χωρίς να φοβάμαι ότι κάνω λάθος, ότι το επίκεντρο της κρίσης στη Βραζιλία βρίσκεται στο Παλάτι του Πλανάλτο και ο μεγαλύτερος εχθρός του λαού είναι ο μεσσίας Ζαΐρ Μπολσονάρο, ο οποίος με τη βοήθεια του πρώην δικαστή, και μετέπειτα υπουργού Δικαιοσύνης της κυβέρνησής του Σέρτζιο Μόρο, καταδίωξε και φυλάκισε τον Λούλα, και έτσι εκλέχτηκε μέσω απάτης, με ψεύτικες ειδήσεις και με τη βοήθεια πολύ μεγάλης ιδιωτικής χρηματοδότησης, χωρίς να έχει συμμετάσχει σε καμία συζήτηση κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Με την κυβέρνηση Μπολσονάρο, η Βραζιλία βλέπει την πείνα και τη δυστυχία να επιστρέφουν, την ανεργία να αυξάνεται και τις πρωτοβουλίες που είναι πρωταρχικής σημασίας για εμάς, όπως το Ενιαίο Σύστημα Υγείας (SUS), να βρίσκονται σε διάλυση.
Ποιοι υποστηρίζουν σήμερα τον Μπολσονάρο;
Για να παραμείνει στην εξουσία μετά τις εκρηκτικές παραιτήσεις πολλών υπουργών (Υγείας, Δικαιοσύνης και Παιδείας), ο Μπολσονάρο πήγε να ζητήσει υποστήριξη από τα πολιτικά κόμματα του κέντρου, τα οποία υποστηρίζουν πάντα τους προέδρους σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα. Στην κοινωνία η κατάσταση είναι εκρηκτική και αυξάνεται η αίσθηση ότι ο Μπολσονάρο δεν θα κάνει απολύτως τίποτα για να βελτιώσει τη ζωή του λαού. Εκλέχτηκε πρόεδρος με το κύμα κατά του PT, χωρίς να έχει παρουσιάσει κανένα έργο. Το αποτέλεσμα είναι ότι η πιστή βάση του παραμένει με τους ίδιους υποστηρικτές, ωστόσο, είναι ήδη κάπως μειωμένη. Οι οπαδοί του είναι άνθρωποι που αρνούνται την ύπαρξη του κορονοϊού, που πιστεύουν ότι η γη είναι επίπεδη και γενικά κάθε είδους άνθρωποι που βρήκαν στον Μπολσονάρο μια βαλβίδα διαφυγής για τα καθημερινά μίση τους. Συχνά λέω ότι ο Μπολσονάρο ενδυνάμωσε τους μέτριους, και νομίζω ότι δεν κάνω λάθος.
Μπορούν οι δημοτικές εκλογές να σημάνουν την αρχή του τέλους για το βραζιλιάνο πρόεδρο;
Οι εκλογές αυτές πρέπει να είναι η αρχή του τέλους για τον Μπολσονάρο, την κυβέρνησή του και τους υποστηρικτές του. Δύο χρόνια μετά την εκλογή του, είναι σαφές ότι ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του εξαπατήθηκε από ένα σχέδιο που δεν υπήρχε ποτέ και ότι ο ίδιος κυβερνά μόνο για τους στρατιωτικούς, τους βουλευτές της δεξιάς και της ακροδεξιάς, τους εκατομμυριούχους, και τα παιδιά τους. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19 είχαμε δύο υπουργούς Υγείας που υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους, και σήμερα έχουμε έναν προσωρινό υπουργό ο οποίος είναι στρατιωτικός. Συγχρόνως, ο Σέρτζιο Μόρο, ένα από τα γερά χαρτιά της κυβέρνησης λόγω της μεγάλης δημοτικότητάς του στους υποστηρικτές του Μπολσονάρο, ο υπουργός Δικαιοσύνης που προηγουμένως ήταν ο υπεύθυνος δικαστής για τη σύλληψη του Λούλα, και του στέρησε τα πολιτικά του δικαιώματα απομακρύνοντάς τον από την εκλογική διαδικασία, έφυγε από την κυβέρνηση ισχυριζόμενος ότι ο βραζιλιάνος πρόεδρος ήθελε να παρεμβαίνει στην Ομοσπονδιακή Αστυνομία για να έχει πληροφορίες που θα μπορούσαν να ευνοήσουν τις έρευνες που αφορούν τα παιδιά του. Η βάση του Μπολσονάρο προσκολλάται σε οτιδήποτε, ειδικά στο μίσος εναντίον του PT, για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα στην κυβέρνηση. Την ίδια ώρα, η Αριστερά συνεχίζει να αποτελεί την εγγύηση του αγώνα για την ανάκτηση των δικαιωμάτων του λαού, όπως έγινε με την επείγουσα βοήθεια ενός ποσού ίσο με 107 δολάρια Αμερικής, κάτι που αποτελεί νίκη για εμάς, αφού ο Μπολσονάρο και ο υπουργός Οικονομίας Πάουλο Γκουέδες, ένας ακραίος νεοφιλελεύθερος και θαυμαστής της Σχολής του Σικάγου που συνεργάστηκε με τον Πινοσέτ στη Χιλή, ήθελε το επίδομα αυτό να είναι μόνο 36 δολάρια.
Γιατί υπάρχει δυσκολία στη δημιουργία ενωτικών ψηφοδελτίων απέναντι στον αυταρχισμό και το νεοφασισμό;
Τον Μάιο και τον Ιούνιο υπήρξε μια σειρά κινητοποιήσεων εναντίον του Μπολσονάρο, με διάφορα «δημοκρατικά» κινήματα που προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα αντιφασιστικό ρεύμα, το οποίο επανεμφανίστηκε τότε στα βραζιλιάνικα μέσα ενημέρωσης. Ωστόσο, ήταν ένα κίνημα με ημερομηνία λήξης, δηλαδή με την αναχώρηση του προέδρου, για έναν απλό λόγο: τώρα που έχουν περάσει όλες οι αντεργατικές μεταρρυθμίσεις, τώρα που αυτοί οι «δημοκράτες» έχουν απομακρύνει την Ρούσεφ, τον Λούλα και το ΡΤ από την εξουσία (με δικαιολογία την καταπολέμηση της διαφθοράς και την υπεράσπιση του νόμου, της τάξης και της νομιμότητας), και που ο Μπολσονάρο έχει εξυπηρετήσει τα συμφέροντά του, τώρα ισχυρίζονται ότι είναι υπερασπιστές της δημοκρατίας. Εμείς θεωρούμε ότι το σχέδιο τους ήταν η προφανής αποπολιτικοποίηση των Βραζιλιάνων και των σοβαρών μεταρρυθμίσεων που προκαλούν αβεβαιότητα στους ανθρώπους. Ήταν ένα σχέδιο που απλά έλεγε ο Μπολσονάρο δεν μπορεί πλέον να είναι πρόεδρος. Φαίνεται ότι οι βραζιλιάνικες ελίτ έχουν ήδη επιλέξει το διάδοχο. Ευτυχώς αυτό το κίνημα απέτυχε. Θα ήταν και πάλι καθοδηγούμενο από τις ελίτ, πίσω από μια ψεύτικη αντίληψη της δημοκρατίας, όπως συνέβη με μέρος των διαδηλώσεων τον Ιούνιο του 2013. Αυτό δεν έπιασε τότε, αλλά η Αριστερά δεν ήξερε πως να εκμεταλλευτεί αυτή τη διαμάχη. Σήμερα στις περισσότερες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μου, του Ζουντιάι, τα αριστερά κόμματα έχουν μείνει απομονωμένα, χωρίς να σχηματίζουν κάποια συμμαχία, ή με μικρή πιθανότητα εκλογής. Εν μέρει εξαιτίας της αποδιοργάνωσής τους, και εν μέρει λόγω της σύγκρουσης των εγωισμών, δυστυχώς κάτι τόσο συνηθισμένο στο χώρο μας.
Ποια είναι η στρατηγική που έχει το PT σε αυτές τις εκλογές; Και ποια τα κεντρικά ζητήματα που αναδεικνύουν οι υποψήφιοί του;
Έχουμε αποφασίσει ότι στους δήμους που θα υπάρχει δεύτερος γύρος, θα κάνουμε μια προσπάθεια να έχουμε δικούς μας υποψήφιους, ή αλλιώς να υποστηρίξουμε αριστερούς υποψηφίους. Επίσης, αποκλείουμε την οποιαδήποτε συμμαχία με τα κόμματα που ψήφισαν υπέρ του πραξικοπήματος το 2016, και με τα κόμματα που αποτελούν σύμμαχοι της σημερινής κυβέρνησης. Η κεντρική θέση των θεμάτων που αναδεικνύουν οι υποψήφιοί μας είναι η υπεράσπιση της ζωής όλων των ανθρώπων, ειδικά τώρα με την πανδημία του COVID-19, και η διάσωση της κληρονομιάς που άφησε το PT σε όλη τη χώρα, για να δείξουμε ότι είναι δυνατό να ξανακερδίσουμε, και ότι μπορούμε να κάνουμε ξανά την Βραζιλία μια χώρα ευημερούσα και ανθρώπινη. Βρισκόμαστε στους δρόμους και στις γειτονιές σε όλη τη χώρα για να επιβεβαιώσουμε την πίστη μας στο λαό, υπενθυμίζοντας ότι πάντα υπερασπιζόμασταν τη ζωή και τα συμφέροντα όλων των ανθρώπων, και κυρίως των πιο ευάλωτων.