Στην Ισπανία του σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ και του αριστερού Πάμπλο Ιγκλέσιας κανένα σπίτι δεν θα πάει στα χέρια τραπεζίτη. Η κυβέρνηση συνασπισμού σοσιαλιστών και Αριστεράς πάγωσε κάθε κατάσχεση και έξωση, ενώ μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις έως την τελευταία στιγμή πριν την παρουσίαση του νέου προϋπολογισμού, την Τρίτη, το πρωί το Unidos Podemos κατάφερε να επιβάλει στους σοσιαλιστές να δεχθούν μέσα στο επόμενο τρίμηνο την ψήφιση νόμου για το πάγωμα των ενοικίων στις περιοχές που καταγράφεται αυθαίρετη, παράνομη και παράλογη αύξησή τους, δίνοντας την αρμοδιότητα στις αυτοδιοικητικές αρχές να προστατέψουν τους ευάλωτους ενοικιαστές.
Στο μεγαλύτερο κοινωνικό προϋπολογισμό στην ισπανική ιστορία, που παρουσίασαν την Τρίτη ο Σάντσεθ και ο Ιγκλέσιας και φθάνει στα 239,76 δισ., οι δαπάνες για την προστασία της κατοικίας εκτινάσσονται στα 2,25 δισ. με αύξηση κατά 369%, τη μεγαλύτερη αύξηση από οποιαδήποτε άλλη δαπάνη του προϋπολογισμού, ενώ η κυβέρνηση συνασπισμού έχει διασφαλίσει εδώ και πολλούς μήνες ηλεκτρική ενέργεια, αέριο, νερό και διαδίκτυο σε όλα τα ασθενέστερα νοικοκυριά. Η κυβέρνηση διασφάλισε επίσης την κάλυψη των επισιτιστικών αναγκών για περίπου 1,4 εκατομμύρια άτομα για τους επόμενους μήνες της πανδημίας.
Στην Ισπανία, η φούσκα των ακινήτων και των τραπεζών οδήγησε σε μια γενοκτονία, όπως υποστηρίζει η Πλατφόρμα Πληγέντων από τις Υποθήκες (PAH), το μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο από το κινήματα υπεράσπισης των δανειοληπτών και από το οποίο αναδείχθηκαν σημαντικές ηγετικές προσωπικότητες της ισπανικής Αριστεράς, μεταξύ των οποίων η δήμαρχος της Βαρκελώνης Άντα Κολάου.
Η γενοκτονία αυτή κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 20.000 άτομα που αυτοκτόνησαν πέφτοντας από τα μπαλκόνια και τα παράθυρα, όταν η αστυνομία τους πέταγε στο δρόμο για να ικανοποιήσει τις τράπεζες γιατί δεν μπορούσαν να καταβάλουν τις δόσεις των στεγαστικών δανείων τους και, κυρίως μετά το 2008, όταν ξεκίναγε η έκρηξη της φούσκας των ακινήτων και η οικονομική κρίση, ενώ την προηγούμενη δεκαετία οι τιμές των ακινήτων είχαν εκτιναχθεί κατά 180%.
Αυθόρμητη έκρηξη δίκιου και οργής
Ηλικιωμένοι 80 και 90 ετών, οικογένειες με νεογέννητα ή ΑΜΕΑ πετάχτηκαν χωρίς κανέναν ενδοιασμό στο δρόμο γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν 100 και 200 ευρώ μιας δόσης ή το ενοίκιό τους. Οι σύλλογοι των πυροσβεστών της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης ήταν μάλιστα οι πρώτοι που αρνήθηκαν να καλούνται από την αστυνομία και τις τράπεζες για να ανοίξουν τις πόρτες των σπιτιών που θα γινόταν κατάσχεση ή έξωση, για να τους ακολουθήσουν μετά οι πυροσβέστες όλης της χώρας.
Στις λαϊκές συνοικίες των μεγάλων ισπανικών πόλεων τα χρόνια μετά την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων και των κατασχέσεων η συμμετοχή των πολιτών στην υπεράσπιση των νοικοκυριών από τις εξώσεις ήταν πάρα πολύ μεγάλη και σε πάρα πολλές περιπτώσεις αποτελούσε την αυθόρμητη έκρηξη του δίκιου και της οργής των ανθρώπων που έβγαιναν στο δρόμο για να υπερασπιστούν το δικαίωμα στέγης του γείτονα, φίλου και συγγενή τους, όπως μεγάλες και ευρηματικές πολλές φορές ήταν οι αντιδράσεις εναντίον των τραπεζών και των κερδοσκοπικών εταιρειών της αγοράς ακινήτων.
Μέτρα κατά μεγάλων ιδιοκτητών από δήμους
Οι τράπεζες σε λιγότερη από μια δεκαετία πέταξαν στην κυριολεξία στο δρόμο 450.000 νοικοκυριά, ενώ σε άλλα 400.000 νοικοκυριά εκκρεμεί η κατάσχεση και η έξωση. Περισσότερα από 50.000 νοικοκυριά έχουν καταθέσει αναστολή έξωσης - κατάσχεσης, ενώ 150.00 κατασχέσεις βρίσκονται στα δικαστήρια χάρη στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που προστάτευσε το δικαίωμα στέγης από την κερδοσκοπία των τραπεζών και τη συνενοχή των προηγούμενων ισπανικών κυβερνήσεων. Την ίδια στιγμή εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά έχουν κάνει κατάληψη στα σπίτια από τα οποία τους πέταξαν έξω.
Για τα περισσότερα νοικοκυριά που βρέθηκαν στο δρόμο η κατάσταση είναι απελπιστική, γιατί τα «ψιλά γράμματα» των υποθηκών που υπέγραφαν προέβλεπαν ότι σε περίπτωση κατάσχεσης από αδυναμία πληρωμής των δόσεων το χρέος θα συνεχίσει να βαραίνει το δανειολήπτη παρόλο που η τράπεζα θα έχει κατασχέσει την κατοικία και θα τον έχει βγάλει στο δρόμο.
Στην Ισπανία υπάρχουν περίπου 3,5 εκατ. κατοικίες, εκ των οποίων τουλάχιστον 400.00 νεόδμητες, που οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι εταιρείες διαχείρισης ακινήτων κρατούν κλειστές για να διατηρούν στα ύψη τις τιμές πώλησης των ακινήτων. Οι δήμοι της Αριστεράς, με αιχμή το δήμο της Βαρκελώνης, έχουν προχωρήσει σε μέτρα κατά των μεγάλων ιδιοκτητών εξαναγκάζοντας τους να νοικιάζουν τις κατοικίες με τις τιμές των ενοικίων των λαϊκών κατοικιών που ανήκουν στους δήμους. Ιδιαίτερα ο δήμος της Βαρκελώνης βρίσκεται σε ανοικτό πόλεμο με τις κερδοσκοπικές εταιρείες ακινήτων, που πολλές ανήκουν απευθείας στις τράπεζες, τις κατασκευαστικές ή σε διεθνείς επενδυτικές.
Ο ρόλος τραπεζών και μεγάλων κατασκευαστικών
Η λεηλασία και η γενοκτονία, όπως αποδείχθηκε των Ισπανών εργαζόμενων, με τις κερδοσκοπικές αυξήσεις των τιμών των κατοικιών και τα 40ετή δάνεια που θα άφηναν κληρονομιά στους απογόνους τους, δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τη συνενοχή των δεξιών και των σοσιαλιστικών κυβερνήσεων με τη συνεργασία των τραπεζών και των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών, που τους επέτρεψαν να συσσωρεύσουν πάνω από 60 δισ. για να επεκταθούν σε ληστρικές εξαγορές στην Ευρώπη και την Κεντρική και Λατινική Αμερική, όπου στις περισσότερες χώρες οι λέξεις Santander, BBVA, ACS, Sacyr, Ferrovial, Dragados ή FCC έχουν συνδυαστεί με την πιο σκληρή εκμετάλλευση. Ας μην ξεχνάμε το μίσος με το οποίο στο Μπουένος Άιρες ο κόσμος κατέστρεφε τις θυγατρικές των ισπανικών τραπεζών όταν ο ντε λα Ρούα το έσκαγε με ελικόπτερο από το προεδρικό μέγαρο. Όπως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε το διεφθαρμένο πρώην υπουργό Οικονομικών του Αθνάρ και πρώην γενικό διευθυντή του ΔΝΤ, Ροντρίγκο Ράτο που οδήγησε στην πράξη την Ισπανία στο άτυπο μνημόνιο μετά την κατάρρευση της μεγαλύτερης τράπεζας της Μαδρίτης Bankia, που βρέθηκε με τρύπα 50 δισ., εξαναγκάζοντας τη χώρα να ζητήσει πακέτο διάσωσης.