Γεννήθηκε το 1985 σε καταυλισμό προσφύγων. Οι γονείς της ήταν πολιτικοί πρόσφυγες από το Ιράν. Από την περασμένη Κυριακή, η Νοόσι Νταντγκόσταρ είναι πρόεδρος του κόμματος «Αριστερά» της Σουηδίας. Μεγάλωσε στο Νόρσεπινγκ και το Γκέτεμποργκ, εντάχθηκε στη νεολαία του κόμματος όπου διετέλεσε ταμίας και αντιπρόεδρος, σπούδασε νομικά στη Στοκχόλμη, είναι βουλευτής από το 2014. Ο Γιούνας Σέστεντ, τον οποίο αντικαθιστά, είχε δηλώσει από τον περασμένο Ιανουάριο την πρόθεσή του να μην ανανεωθεί η θητεία του, διότι σκοπεύει να μετακομίσει στο Βιετνάμ όπου ζει η διπλωμάτις σύζυγός του.
Το βάρος που επωμίζεται η Νοόσι Νταντγκόσταρ είναι μεγάλο, καθώς ο Σέστεντ θεωρείται πολύ πετυχημένος στη θέση του. Η απήχηση που έχει ο λόγος του επικεφαλής ενός κόμματος με εκλογικό ποσοστό 8%, ξεπερνά σύμφωνα με μετρήσεις, το 45% των κατοίκων της Σουηδίας και το ποσοστό αυτό τον καθιστά τον πιο δημοφιλή αρχηγό κόμματος της χώρας.
Ρηξικέλευθος λόγος
Η εκλογή της ήταν αναμενόμενη, καθώς ήταν αντιπρόεδρος του κόμματος από το συνέδριο του 2018 και δεν υπήρξε καμία άλλη πρόταση. Παρ’ όλα αυτά, όμως, το τελευταίο διάστημα τα δημοσιεύματα στον σουηδικό τύπο ήταν ασυνήθιστα πολλά και το γεγονός αυτό δεν έχει να κάνει με την καταγωγή της. Υπενθυμίζεται ότι και η πρόεδρος του συντηρητικού κόμματος «Φιλελεύθεροι», Νιάμκο Σαμπούνι, γεννήθηκε στο Μπουρούντι και οι γονείς της πήραν πολιτικό άσυλο στη Σουηδία όταν αυτή ήταν 12 ετών.
Η αιτία που τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν τόσο έντονα επάνω στη Νοόσι, εντοπίζεται στον ρηξικέλευθο λόγο της, ασυνήθιστο για τα σουηδικά δεδομένα. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:
• Αποκαλεί το σημερινό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα «Αριστερή Φράξια του Κέντρου» και ελπίζει μελλοντικά να επανεξετάσουν τις θέσεις τους και να μπορέσουν να ξανασυνεργαστούν με την «Αριστερά», όπως έκαναν τότε που η χώρα έγινε παγκόσμιο πρότυπο. Σήμερα την κυβέρνηση της Σουηδίας έχουν σχηματίσει το Σοσιαλδημοκρατικό με δύο μικρά κεντροδεξιά κόμματα.
• Σε ερώτηση δημοσιογράφου, «σε μια πιθανή, στο μέλλον, κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών – Αριστεράς, ποια νομίζεις ότι θα ήταν η θέση σου στο υπουργικό συμβούλιο;», απάντησε «της πρωθυπουργού».
Ποικίλες αντιδράσεις
Τα κομματικά μέλη δείχνουν ενθουσιασμένα με την εκλογή της. «Πάμε για το 20%», έγραψε στο Twitter ο Γιούνας Κάρλσον, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος και παλιός γνώριμος της «Εποχής». Οι μεγαλύτερης ηλικίας αριστεροί (πρώην κομμουνιστές), «βρίσκουν στο πρόσωπό της τα νιάτα τους, το δυναμικό λόγο, τη σπιρτάδα που λείπει σήμερα από τη γραφειοκρατική πολιτική», όπως είπε στην «Ε» ο 75χρονος Λέναρτ Άντερσον. Αντίθετα, η 30χρονη Μάλιν, η οποία επανήλθε στις τάξεις της «Αριστεράς» μετά από μία πενταετία ένταξης στη «Φεμινιστική Πρωτοβουλία», την βρίσκει «λίγο επηρμένη». «Αγωνίζεται για τη λαϊκή κατοικία ενώ η ίδια μένει σε ιδιόκτητη μονοκατοικία», λέει στην «Ε». Ίσως η Μάλιν να μην έχει προσέξει την απάντηση που έδωσε η Νοόσι, σε ερώτηση δημοσιογράφου της εφημερίδας ETC. «Όταν έμεινε άνεργος ο (σ.σ. αρχιτέκτονας) πατέρας μου και εργαζόταν μόνον η (σ.σ. καθαρίστρια) μητέρα μου, αλλάζαμε συνεχώς σπίτια, ίσως και κάθε χρόνο. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας μου χειροτέρευε συνεχώς, αλλά το ενοίκιο του σπιτιού αυξανόταν. Αναγκαζόμασταν να πηγαίνουμε σε όλο και μικρότερο σπίτι. Ονειρευόμουν να έχω κάποτε ένα δικό μου σπίτι, να μη μπορεί να με βγάλει κανένας, να ξέρω που έχω τα πράγματα μου…»
Το πρόβλημα της στέγης είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κάτοικοι της Σουηδίας, ειδικότερα οι νέοι, και αναμένεται να γίνει το μεγάλο πρόβλημα της χώρας, όταν σκάσει η φούσκα των υπέρογκων στεγαστικών δανείων που παρείχαν αφειδώς οι τράπεζες, μέχρι πρότινος. Όπως σε όλες τις χώρες, όπου κυβέρνησαν ισχυρά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα την περίοδο 1960 – 1990, έτσι και στη Σουηδία, μία από τις βασικές προτεραιότητες τους ήταν η οικιστική πολιτική. Δήμοι και Συνεταιρισμοί είχαν δικά τους διαμερίσματα, πλήρως επιπλωμένα και εξοπλισμένα, τα οποία νοίκιαζαν κατά προτεραιότητα αδύναμοι οικονομικά ή πολυμελείς οικογένειες. Οι εργαζόμενοι μπορούσαν να μετακινηθούν εύκολα από πόλη σε πόλη, όπου υπήρχε ανάγκη για εργατικό δυναμικό. «Να ζήσει όλη η Σουηδία», ήταν τότε το μότο των Σοσιαλδημοκρατών, ο πολυκεντρισμός, όπως ονόμασαν το αντίθετο της αστυφιλίας. Τα τελευταία χρόνια που κυβερνούν είτε συντηρητικοί είτε δεξιόστροφοι εκσυγχρονιστές σοσιαλδημοκράτες, το «Κοινό μας Σπίτι», όπως ονομαζόταν το πρόγραμμα οικιστικής πολιτικής, μετά τις ιδιωτικοποιήσεις έχει μετατραπεί σε Real Estate. Σε αυτόν τον τομέα, της δημόσιας κατοικίας, έδωσε τη μάχη της και έγινε ευρέως γνωστή η Νοόσι Νταντγκόσταρ, ως δημοτική σύμβουλος, του δήμου Μπουτσίρκα στην Στοκχόλμη και ως το πρώτο μέλος τους κόμματος «Αριστερά» το οποίο ηγήθηκε της δημόσιας επιτροπής για «Γρήγορη ανέγερση κατοικιών».
Πατάει στη γη
«Το βασικό μέλημα στη συμφωνία των κομμάτων της κυβέρνησης ήταν να μην αφήσουν στην Αριστερά περιθώρια δράσης. Δεν τα κατάφεραν. Σταματήσαμε ορισμένες βασικές για το δημόσιο συμφέρον ιδιωτικοποιήσεις, πετύχαμε να δοθούν 1,3 δισ. (υπολογισμένα σε ευρώ) παραπάνω από όσα είχαν προϋπολογίσει στην κοινωνική πρόνοια και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για το 6ωρο εργασίας, για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης όλων», είπε μεταξύ άλλων στην ομιλία της στο κλείσιμο του συνεδρίου την περασμένη Κυριακή.
Έχοντας παρακολουθήσει, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 και μετά, με άμεσο ή έμμεσο τρόπο, όλα τα Συνέδρια του Αριστερού κόμματος της Σουηδίας, ποτέ δεν είχα ξαναδεί κάποιον/α να κάνει τέτοια ιστορική αναδρομή της Αριστεράς, όπως αυτή που έκανε η Νοόσι Νταντγκόσταρ στην ομιλία της, στο κλείσιμο του συνεδρίου, την Κυριακή το βράδυ. Καμία πολιτική ομιλία δεν «ακούμπαγε» τόσο πολύ στην πραγματικότητα, δεν σκιαγραφούσε πρόσωπα, δεν έδινε εικόνες της καθημερινής ζωής, όπως αυτή. Σαν να μίλαγε ξεχωριστά στον καθένα από τους συνέδρους, στον καθένα και στην καθεμία που απευθύνεται η σουηδική Αριστερά. Ίσως, διότι δεν θεωρεί την ιστορία του Αριστερού Κόμματος της Σουηδίας δεδομένη για όλους, άλλωστε και η ίδια την διδάχθηκε, δεν μεγάλωσε μ’ αυτή. Ίσως, διότι οι σπουδές της στη νομική την έμαθαν να προβάλλει το πραγματικό επιχείρημα περισσότερο από το αόριστο πολιτικό πλαίσιο. Ίσως, διότι τόσο η ίδια όσο και οι γονείς της, πέρασαν όλα τα στάδια, όλες τις δυσκολίες στη ζωή των ανθρώπων που περιέγραψε.