Η Βιέννη θεωρείται από τις πιο ασφαλείς πόλεις της Ευρώπης και οι πιο πρόσφατες αντίστοιχες τρομοκρατικές επιθέσεις βρίσκονταν δεκαετίες στο παρελθόν της. Οι δρόμοι του κέντρου την Δευτέρα ήταν γεμάτοι με κόσμο που έπινε το τελευταίο του ποτό ή συναντούσε για τελευταία φορά τους φίλους του μιας και την Τρίτη θα έκλειναν τα εστιατόρια και τα μπαρ για ένα μήνα λόγω της αύξησης των κρουσμάτων του κορονοϊου.
Στις 8μ.μ., φτάνουν οι πρώτες μαρτυρίες για πυροβολισμούς στο κέντρο της πόλης. Πληροφορίες μιλούν για έξι σημεία του πρώτου διαμερίσματος και πιθανώς πολλούς δράστες που πυροβολούν αδιακρίτως. Πρώτο σημείο επίθεσης είναι η Seitenstettergasse 4. Έξω από την κεντρική συναγωγή της πόλης. Παρ’όλο που ο υπεύθυνος της συναγωγής κάνει δημόσια δήλωση ότι δεν έχει συμβεί τίποτα στο εσωτερικό του ναού, καθότι ήταν κλειστός, το διαδίκτυο πλημμυρίζει με βίντεο, φήμες για ομήρους και σε άλλες γειτονίες και ρατσιστικά σχόλια. Η σύνδεση με τις πρόσφατες επιθέσεις στην Γαλλία γίνεται σχεδόν μηχανικά. Στις 8:09 μ.μ. φτάνει η είδηση ότι ένας δράστης έχει «εξουδετερωθεί» από τους αστυνομικούς. Οι πυροβολισμοί σταματούν. Οι έρευνες για συνεργούς συνεχίζονται όλη τη νύχτα.
Πέντε άνθρωποι αναφέρονται νεκροί την επόμενη μέρα. Ανάμεσά τους ο δράστης. Πολλοί ακόμα τραυματίες, εκ των οποίων και ένας αστυνομικός. Την Τρίτη το πρωί, μετά από μια νύχτα φόβου και αγωνίας, μαθαίνουμε τις ταυτότητες τους.
Τα θύματα
Ο δράστης, 20 χρονών, γεννημένος και μεγαλωμένος στο Μόλντινγκ – ένα ίσως από τα πλούσια προάστια της πόλης. Οι γονείς του δράστη είναι από τη Βόρεια Μακεδονία και μουσουλμάνοι. Από εκεί είχε καταγωγή και ένα από τα τέσσερα θύματά του. Ο Νεζίπ Βρενέζι, ένα από τα τέσσερα θύματα της επίθεσης, ήταν 21, με καταγωγή από τη Βόρεια Μακεδονία και εκείνος αυστριακός πολίτης. Και εκείνου οι γονείς μουσουλμάνοι. Σπούδαζε και έπαιζε ποδόσφαιρο. Εκείνη τη νύχτα είχε βγει με τους φίλους του.
Για τα θύματα, δεν μάθαμε από την αστυνομία αλλά από φίλους, συγγενείς και γνωστούς τους: μια νεαρή φοιτήτρια από την Γερμανία, 24 ετών. Σπούδαζε εφαρμοσμένη τέχνη και δούλευε σε ένα μπαρ στο πρώτο διαμέρισμα. Πυροβολήθηκε από τον δράστη την ώρα που έκανε το τελευταίο της μεροκάματο. Μια άλλη γυναίκα, η Γκούντρουν, 44 ετών έπεσε επίσης νεκρή. Η αδερφή της Γκούντρουν δημοσιοποίησε χθες μια επιστολή για την αδελφή της. Η Γκούντρουν, έγραψε, αν είχε προλάβει να μιλήσει στον δράστη θα του έλεγε: «παράτα το όπλο και άσε τις ανοησίες. Κάτσε εδώ να μιλήσουμε.» Η Γκούντρουν ήταν λεσβία, ακτιβίστρια του αντιρατσιστικού κινήματος και εκείνη την ώρα επέστρεφε από τη δουλεία της. Ο πέμπτος νεκρός ήταν ένας 39χρονος άνδρας και αυτός αυστριακός πολίτης, κινέζικης καταγωγής και ιδιοκτήτης εστιατορίου. Πυροβολήθηκε από τον δράστη πολλές φορές, ενώ προσπαθούσε να κλειδώσει την πόρτα για να προστατέψει τους πελάτες του. Ο πρώτος πού έτρεξε να βοηθήσει τον τραυματισμένο αστυνομικό ήταν παλαιστίνιος πρόσφυγας που εκείνη την ώρα δούλευε στις αποθήκες εστιατορίου. Το όνομά του Οσάμα Αμπού Ελ Χόσνα. O Οσάμα, που με την αυτοθυσία του έσωσε εν τέλει τη ζωή του αστυνομικού, ήταν ήδη γνωστός στο αυστριακό κοινό γιατί πριν από ένα χρόνο η οικογένειά του είχε αγοράσει ένα σπίτι στο χωριό Weikendorfer και ο δήμαρχος είχε προσπαθήσει να ακυρώσει την πώληση δικαστικά, γιατί «ήταν μουσουλμάνοι». Η οικογένεια είχε μεν κερδίσει το δικαστήριο, αλλά η μισαλλοδοξία με την οποία τους είχε αντιμετωπίσει ο καινούργιος τους τόπος ήταν τραυματική. Τώρα όλοι γιορτάζουν τον Οσάμα ως ήρωα.
Τα γιατί και τα πώς
Η τρομοκρατική επίθεση στη Βιεννή, σημάδεψε τις ζωές όλων μας εδώ. Ο δράστης Κ., είχε ήδη φυλακιστεί για κάποιους μήνες, καθώς είχε προσπαθήσει να ταξιδέψει στην Συρία για να γίνει στρατιώτης του Ισλαμικού Κράτους (ΙΣ). Είχε τότε μόλις ενηλικιωθεί και όπως προβλέπει ο νόμος, συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα αποριζοσπαστικοποίησης, το οποίο προφανώς δεν βοήθησε. Πρόσφατα είχε προσπαθήσει να αγοράσει όπλα στη Σλοβακία. Ακόμα και αν ήταν μόνος στην επίθεση, δεν ήταν μόνος στην οργάνωση της ή στη σύλληψή της. Λίγές μέρες μετά, μας βασανίζει όλους το «γιατί» πιο πολύ το «πώς». Γιατί είναι τόσο εύκολο μια ιδεολογία μίσους και θανάτου, όπως αυτή του ΙΣ να στρατολογήσει νέους από όλη την Ευρώπη; Αν και δεν γράφεται συχνά, χιλιάδες νεαροί Ευρωπαίοι έχουν στρατολογηθεί από το ΙΣ. Γιατί; Οι απαντήσεις σε αυτό το «γιατί» είναι σίγουρα σύνθετες και απαραίτητες. Ο Κ. είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στη Βιέννη. Στις ίδιες συνθήκες με ένα από τα θύματά του. Όταν ο Κ. ήταν 10 χρονών, γραμματέας «ενσωμάτωσης» ήταν ο Κουρτς. Ήταν το πρώτο πολιτικό πόστο για τον σημερινό καγκελάριο, το κόμμα του οποίου εξακολουθεί να ορίζει τον επικεφαλής της γραμματείας αυτής. Η Βιέννη αναρωτιέται γιατί και αντιστέκεται στο μίσος.