Πολλοί πανηγύρισαν και στη Γερμανία, έστω όχι με τη βιασύνη και τις υποσχέσεις κάποιων ελλήνων υπουργών, μετά την ανακοίνωση των εταιριών Pfizer/Biontech περί επιτυχημένων δοκιμών του εμβολίου κατά του κορονοϊού. Η καγκελάριος προτίμησε πάντως να κρατήσει χαμηλούς τόνους και να προειδοποιήσει για ένα πολύ δύσκολο χειμώνα, καθώς το δεύτερο κύμα της πανδημίας θα είναι πολύ ισχυρότερο από το πρώτο. Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Ειδικά σε ό,τι αφορά τα απόνερα της πανδημίας στον οικονομικό και κοινωνικό τομέα.
Ήταν κάποτε μια μικρή εταιρία βιοτεχνολογίας με έδρα το Μάιντς της Γερμανίας. Το όνομα της «biontech». Ιδρύθηκε το 2008 και απασχολούσε περίπου 1.300 εργαζόμενους. Το περασμένο φθινόπωρο η μετοχή της άξιζε 12 ευρώ περίπου. Σήμερα έχει φτάσει τα 95, όπου το σήμερα είναι όταν γράφονται αυτές οι γραμμές, συνεπώς όταν εσείς θα τις διαβάζετε, μπορεί και να έχει ξεπεράσει τα 100. Συνολικά η αξία της εταιρίας αποτιμάται σήμερα κοντά στα 25 δισ. ευρώ.
Η «biontech» ήταν τυχερή, γιατί από τη συνεργασία της με τον φαρμακευτικό κολοσσό Pfizer προέκυψε το BNT162b2, αυτό που μάθαμε αυτή την εβδομάδα ως το εμβόλιο με ποσοστά επιτυχίας 90%. Τουλάχιστον αυτό λέει το δελτίο Τύπου της εταιρίας, αλλά όλης της γης οι κουρασμένοι από την πανδημία πολιτικοί και πολίτες έσπευσαν να υποδεχτούν την είδηση με χαρά και ανακούφιση. Ακόμα και ο υπουργός, που δεν διάβαζε τα μνημόνια και που δεδομένα δεν είναι σε θέση να διαβάσει και να κατανοήσει την οποιαδήποτε κλινική μελέτη, αν και όταν αυτή δοθεί στη δημοσιότητα, μας διαβεβαίωσε ότι σε μερικούς μήνες «θα έχουμε το εμβόλιο».
Στην ίδια τη Γερμανία κάποιοι άρχισαν τις ερωτήσεις. Πώς προκύπτει αυτό το ποσοστό όταν από 43.000 εθελοντές έχουν αρρωστήσει οι 94; Υπάρχουν παρενέργειες άμεσες ή μακροχρόνιες; Τι σημαίνει πρακτικά η εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία αποθήκευσης και μεταφοράς του θαυματουργού εμβολίου; Γιατί η Κομισιόν βιάστηκε να υπογράψει συμβόλαιο για 300 εκατομμύρια δόσεις και με ποια τιμή; Η τιμή μάθαμε ποια θα είναι: 16,50 ευρώ ανά δόση και κάποιοι τη βρήκαν μάλλον αλμυρή, ενθυμούμενοι μάλιστα ότι η «biontech» είναι μεν μια εταιρία για την οποία μπορούν να καμαρώνουν οι Γερμανοί, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι έχει χρηματοδοτηθεί με 375 εκατ. ευρώ το τελευταίο διάστημα για τις έρευνές της.
Το σκληρό δεύτερο κύμα
Εκείνη πάντως που δεν έδειξε να συμμερίζεται τον ενθουσιασμό κάποιων ΜΜΕ ήταν η καγκελάριος Μέρκελ. Την περασμένη Τετάρτη προτίμησε να προειδοποιήσει ότι το δεύτερο κύμα θα είναι πολύ πιο σκληρό από το πρώτο και ότι η πανδημία θα συνεχίσει να μας συντροφεύει ολόκληρο το χειμώνα. Η ανησυχία της καγκελαρίου δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη. Αυτή τη φορά τα πράγματα δείχνουν πολύ πιο σοβαρά σε σχέση με την άνοιξη. Από τη μια, η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων έχει αρχίσει να προκαλεί ανησυχία για τις αντοχές του συστήματος υγείας, που μπορεί να θεωρείται από τα καλύτερα στην Ευρώπη, αλλά έχει και αυτό τις αδυναμίες του ειδικά σε ό,τι αφορά τις ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό. Οι αριθμοί αλλάζουν κάθε τόσο, αλλά η ουσία είναι ότι αυτή τη στιγμή λείπουν αρκετές χιλιάδες νοσηλευτές και νοσηλεύτριες.
Από την άλλη, η δυσφορία ενός μέρους του πληθυσμού, η «κόπωση», όπως προτιμούν να την αποκαλούν οι ευρωπαίοι πολιτικοί, με τη συνέχιση και διεύρυνση των περιοριστικών μέτρων είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει. Πάντα υπάρχουν οι αρνητές, όπως οι περίπου 20.000 που μαζεύτηκαν το περασμένο Σαββατοκύριακο στη Λειψία, σε μια συγκέντρωση που τελικά λύθηκε με παρέμβαση της αστυνομίας και επεισοδιακό τρόπο. Αλλά κυρίως υπάρχουν πολλοί άνεργοι, υποαπασχολούμενοι και μικροί επιχειρηματίες, που βλέπουν ότι φως στο τούνελ δεν διαφαίνεται σε καμιά περίπτωση και το πρόβλημα της επιβίωσης δεν είναι πλέον μια θεωρητική πιθανότητα, αλλά μια πολύ απτή πραγματικότητα. Δυσοίωνες προβλέψεις έρχονται και για ένα μεγάλο κομμάτι συνταξιούχων, την ώρα που οι «Πέντε Σοφοί» ζητούν από την κυβέρνηση να ενισχύσει ακόμα πιο γενναία εκείνους που πλήττονται ιδιαίτερα από τα απανωτά λοκντάουν.
Η αντίδραση αυτών των πληττόμενων θα μπορούσε να είναι πολύ πιο απρόβλεπτη από τις γραφικές αντιδράσεις ορισμένων, που μπορεί να πιστεύουν ακόμα και ότι η γη είναι επίπεδη και οι οποίοι είναι έτσι κι αλλιώς ιδιαίτερα δραστήριοι στη διακίνηση διαφόρων θεωριών.
Ακόμα μεγαλύτερες ανισότητες
Η Γερμανία στην τελευταία χρονιά της θητείας της κυρίας Μέρκελ κινδυνεύει να βρεθεί αντιμέτωπη με ένα εντυπωσιακό παράδοξο. Αν περάσει και το δεύτερο κύμα της πανδημίας και υπάρξει τελικά και ένα αποτελεσματικό εμβόλιο, είναι πιθανό να εισέλθει η οικονομία σε μια φάση ανάπτυξης, παρουσιάζοντας και πάλι θετικούς δείκτες. Όμως αυτοί οι δείκτες θα ξεκινούν από χαμηλότερη βάση και υπάρχουν προβλέψεις οικονομολόγων που μιλούν για μια διετία ή τριετία μέχρις ότου επιστρέψει η εθνική οικονομία στα προ κορονοϊού επίπεδα. Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που βρέθηκε στην πλευρά των χαμένων αυτή τη χρονιά, θα συνεχίζει να βρίσκεται στο όριο της φτώχειας και δεν θα βλέπει τις «θετικές ειδήσεις» στις οικονομικές σελίδες να έχουν αντίκρυσμα στη δική της καθημερινότητα. Αυτό που οι περισσότεροι προβλέπουν είναι όχι η άμβλυνση, αλλά η όξυνση των ανισοτήτων, ένα φαινόμενο που έτσι κι αλλιώς έχει αποκτήσει χαρακτήρα μονιμότητας τα τελευταία χρόνια. Οι συνέπειες της πανδημίας θα είναι και στη Γερμανία εξαιρετικά ταξικές. Κι αυτό θα φανεί ακόμα πιο ξεκάθαρα τα επόμενα χρόνια. Η κυρία Μέρκελ μπορεί να μην είναι πια εδώ τότε. Κάποιοι άλλοι θα πρέπει να ανησυχήσουν τότε για αυτό και να ασχοληθούν με αυτή την κληρονομιά.