Το Περού βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής αστάθειας που δεν έχει γνωρίσει η χώρα από την περίοδο του Προέδρου Φουτζιμόρι, πριν 20 χρόνια. Στο διάστημα μιας εβδομάδας, το Περού άλλαξε τρεις πρόεδρους. Ο πρώτος, ο δημοφιλής Μάρτιν Βισκάρα απομακρύνθηκε από το Κογκρέσο με πρόταση μομφής για λόγους διαφθοράς, ο δεύτερος ο Μανουέλ Μερίνο αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά από έντονη λαϊκή πίεση, λόγω της βίαιης αντιμετώπισης των διαδηλωτών από την αστυνομία. Αντικαταστάθηκε από τον τωρινό πρόεδρο, τον κεντρώο τεχνοκράτη ακαδημαϊκό Φρανσίσκο Σαγκάστι.
Τρεις πρόεδροι σε μία εβδομάδα
Η επιλογή του Σαγκάστι θεωρείται συμβιβαστική, καθώς είναι σχετικά νέος πολιτικός με φήμη διανοούμενου, που έχει εργαστεί στην Παγκόσμια Τράπεζα. Το κόμμα του, το Partido Morado (το Μωβ Κόμμα), ήταν στο μπλοκ των 19 από τους 130 βουλευτές που ψήφισαν εναντίον της απομάκρυνσης του προέδρου Βισκάρα.
Μετά την αποπομπή του Βισκάρα ακολούθησε μια εβδομάδα έντονων διαμαρτυριών και διαδηλώσεων, καθώς πολλοί πολίτες θεώρησαν ότι αυτή η απομάκρυνση έγινε με τρόπο πραξικοπηματικό. Η λαϊκή αυτή αντίδραση ήταν ασυνήθιστη για τα δεδομένα του Περού, όπου σε γενικές γραμμές κυριαρχεί η πολιτική απάθεια.
Όλοι οι εν ζωή πρόεδροι του Περού έχουν εμπλακεί σε υποθέσεις διαφθοράς με κυριότερο το σκάνδαλο Odebrecht, τον βραζιλιάνικο κατασκευαστικό κολοσσό που παραδέχτηκε πως δωροδοκούσε πολιτικούς με εκατομμύρια δολάρια, με αντάλλαγμα δημόσιες συμβάσεις. Η διαφθορά στην πολιτική ζωή του Περού είναι τόσο συνηθισμένη, ώστε τα μισά μέλη του Κογκρέσου ερευνώνται για εγκλήματα που κυμαίνονται από ξέπλυμα μαύρου χρήματος έως δολοφονία.
Ο πρόεδρος Βισκάρα ήταν δημοφιλής για τις προσπάθειές του να αλλάξει το πολιτικό σύστημα στη χώρα. Μεταρρύθμισε τον τρόπο διορισμού των δικαστών και προσπάθησε να καταργήσει τη βουλευτική ασυλία. Λόγω των μεταρρυθμίσεων ήταν σε συνεχή διαμάχη με την αντιπολίτευση και με ελλιπή στήριξη στο Κοινοβούλιο. Η απομάκρυνσή του, όμως, βασίστηκε σε άρθρο του Συντάγματος που επιτρέπει την αποπομπή του προέδρου για «διαρκή έλλειψη ήθους». Οι νομοθέτες τον κατηγόρησαν ότι δωροδοκήθηκε με 630.000 δολάρια από κατασκευαστικές εταιρείες όταν ήταν κυβερνήτης στο νότιο Περού.
Οι συνεχείς αλλαγές προέδρων λόγω διαφθοράς δεν είναι οι μοναδικές αιτίες αναταραχής, αλλά και η εξάπλωση της πανδημίας σε συνδυασμό με την πρωτόγνωρη οικονομική ύφεση. Το Περού είναι μια από τις χώρες με την υψηλότερη θνησιμότητα λόγω κορονοϊού και έχει μια από τις μεγαλύτερες υφέσεις της Λατινικής Αμερικής, της τάξης του 14%.
Η αδύναμη οικονομία μαζί με την ανεργία, η οποία έχει αυξηθεί τον τελευταίο χρόνο στο 16% οδηγεί τους νέους στους δρόμους για τη διεκδίκηση πολιτικής αλλαγής.
Βίαιη αστυνομική καταστολή
Η αντίδραση της κυβέρνησης στις διαδηλώσεις ήταν μια εξαιρετικά βίαιη αστυνομική καταστολή. Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπολογίζουν ότι τραυματίστηκαν 112 άνθρωποι και 41 αγνοούνται. Υπήρξαν επίσης δύο νεκροί ηλικίας 22 και 24 ετών, με τον πρώτο να έχει δεχτεί τουλάχιστον 10 σφαίρες από την αστυνομία. Δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι υπήρξε εκφοβισμός και επιθέσεις εναντίον τουλάχιστον 35 εκπροσώπων του Τύπου από αστυνομικούς.
Η νέα συμβιβαστική κυβέρνηση θα είναι μεταβατική με θητεία μέχρι την 28η Ιούλη του 2021 και ρόλος της θα είναι η διαχείριση της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας.
Μετά το τέλος αυτής της περιόδου θα πραγματοποιηθούν εκλογές για νέο Πρόεδρο και μέλη του Κογκρέσου. Σ’ αυτή την εποχή ευρύτερης πολιτικής αναταραχής στη Λατινική Αμερική αναζωπυρώνονται οι ελπίδες για ουσιαστικές εργασιακές και κοινωνικές διεκδικήσεις.