Χορός, κινηματογράφος, κινούμενα σχέδια. Τρεις τέχνες, τρεις γιορτές, τρία διαφορετικά φεστιβάλ, με διεθνή εμβέλεια. Τα Χανιά έχουν μπει τα τελευταία χρόνια δυναμικά στο χάρτη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Η «Εποχή» συνομίλησε με τους εμπνευστές αυτών των φεστιβάλ, θέλοντας να καταδείξει ότι η κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη τάση που βλέπει τον πολιτισμό ως ένα απλό «δεκανίκι» του τουρισμού, κάθε άλλο παρά αποτελεί μονόδρομο.
Dance Days Chania
Το Dance Days δημιουργήθηκε μέσα στην κρίση για να μπορέσει να ταξιδέψει η παραστατική τέχνη του χορού και μαζί με αυτήν οι άνθρωποι. Οραματιζόταν να δώσει εναύσματα για δημιουργία, ώστε να αντιμετωπίσουν την κρίση με το δικό τους «όπλο», αυτό του χορού. Το φεστιβάλ δεν αφορά όμως μόνο την τέχνη αυτή καθεαυτή, αλλά και το «σπίτι» της, το ίδιο μας το σώμα και την ενίσχυσή του.
Ξεκίνησε ως ένα τετραήμερο σύγχρονου χορού, με ιδέα της καλλιτεχνικής πλέον διευθύντριας Σοφίας Φαλιέρου και τώρα είμαστε στην αναμονή του 11ου Φεστιβάλ Dance Days. «Τα Χανιά είχαν προϊστορία στο σύγχρονο χορό, οπότε υπήρχε εύφορο έδαφος. Είναι ένας τόπος που, ενώ υπάρχει έντονα το κομμάτι της παράδοσης, είναι πολύ εξοικειωμένος με το χορό και τη μουσική. Ο Κρητικός αντιλαμβάνεται το ρυθμό, υπάρχει στις ρίζες του», υποστηρίζει η έμπειρη χορογράφος.
Καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο παρουσιάζουν τα έργα τους (με πάμπολλες πλέον συμμετοχές, ακόμη και από εμπόλεμες περιοχές όπως το Ιράν), ενώ παράλληλα υπάρχουν και σεμινάρια για όλη την κοινότητα. Επιπλέον, έχει προστεθεί η ενότητα video dance, με έργα-ταινίες μικρού μήκους που προβάλλονται στο Δημοτικό Κήπο και προβληματίζουν το κοινό, γιατί δεν έχουν λόγο αλλά «σώμα» και μάλιστα ένα πληγωμένο, λόγω της περιόδου. Είναι αποκαρδιωτικό, σύμφωνα με τη δημιουργό, πως ο χορός είναι μια τέχνη που βρίσκεται στην «εντατική».
Για την ίδια, αυτό που μετρά είναι η αντίδραση και η λαχτάρα των ανθρώπων για συμμετοχή, και μάλιστα των ηλικιωμένων, οι οποίοι έβγαιναν στα μπαλκόνια να παρακολουθήσουν δράσεις και εμπλέκονταν δειλά-δειλά σε αυτές. Όπως λέει με ηρεμία και σιγουριά: «Αυτή είναι η ουσία της τέχνης, να μην είναι ελιτίστικη, να καταφέρει να φέρει τον κάθε άνθρωπο κοντά της, τον μετανάστη, τον ηλικιωμένο, τον άνεργο, που πιστεύει ότι ίσως δεν δικαιούται να “γευτεί” ένα πολιτιστικό δρώμενο».
Αυτό ήθελαν, λοιπόν, για τους Χανιώτες· να ενώσουν ανθρώπους διαφορετικούς με/και καλλιτέχνες, διαφορετικής εμβέλειας. Και το κατάφεραν, παρόλο που το 10ο Dance Days υλοποιήθηκε υπό δύσκολες συνθήκες.
.jpg)
Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων είναι πλέον θεσμός. Κουβαλά πολυετή πορεία, η οποία «συμπιέστηκε» σε μια ετήσια γιορτή, ενώ στο σύνθημα «Σινεμά όλο το χρόνο» κρύβεται η ουσία αυτής της συλλογικής προσπάθειας, που όπως μας εξηγεί ο διευθυντής Ματθαίος Φραντζεσκάκης, δεν αφορά μόνο προβολές ταινιών, καθώς όλο το χρόνο «τρέχουν» προγράμματα εκπαιδευτικού χαρακτήρα.
Στο Φεστιβάλ μπορεί κανείς να απολαύσει καλλιτεχνικά δημιουργήματα, εδώ όμως υπάρχει κάτι παραπάνω: Υπάρχει, μεταξύ άλλων, ένα δεύτερο «πρωινό φεστιβάλ» με προβολές για τα σχολεία, ενώ υπάρχουν παράλληλα masterclasses-εργαστήρια ενηλίκων, ειδική εκπαιδευτική δράση για τη μέθοδο Φρενέ και τη δημοκρατία στο σχολείο, εκθέσεις γελοιογράφων αλλά και παρουσιάσεις βιβλίων.
Στο άκουσμα των δύο στόχων του Φεστιβάλ, της διάδοσης της κινηματογραφικής τέχνης αλλά και της κινηματογραφικής παιδείας, ζητήσαμε από τον συνομιλητή μας να μας διηγηθεί κάποια ιδιαίτερη για εκείνον στιγμή. Αν και δυσκολεύτηκε, αναδύθηκε στην κουβέντα μας μια συγκινητική «σκηνή»: «Θυμάμαι πριν από τρία χρόνια, στην πρωινή ζώνη με τα παιδιά, σε μια κατάμεστη αίθουσα, προβαλλόταν μια ταινία η οποία αναφερόταν στη στάση κάποιων παιδιών απέναντι σε ένα παιδί με ειδικές ανάγκες. Σε μια σκηνή, υπήρχε ένα παιδί που φερόταν όμορφα στο παιδί με αναπηρία, κι εκείνη τη στιγμή ένα παιδί στην αίθουσα γύρισε και είπε στη δασκάλα του “Κυρία κι εγώ έτσι θέλω να γίνω από την άλλη βδομάδα”».
Φέτος, πραγματοποιήθηκε εν μέσω πανδημίας και εκτός από τις προβολές ταινιών στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, έγιναν πολλές διαδικτυακά σε μια ειδικά διαμορφωμένη πλατφόρμα, αλλά ταυτόχρονα «τόλμησαν» να υποστηρίξουν και δια ζώσης παράλληλες δράσεις. Ας ελπίσουμε, πως το 9ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων θα μπορέσει να ξεδιπλωθεί στους χιλιάδες λάτρεις της έβδομης τέχνης όπως εκείνο μόνο ξέρει, καθώς «φεστιβάλ είναι ο συγχρωτισμός του κόσμου, είναι γιορτή, είναι η μεγάλη οθόνη, η παρέα και τα πηγαδάκια που δημιουργούνται στις αίθουσες προβολής για να συζητήσουν με τον δημιουργό ή τα της ταινίας. Αυτό είναι το φεστιβάλ και είναι αναντικατάστατο».
Chaniartoon
Το Chaniartoon είναι ένα φεστιβάλ που περιλαμβάνει κόμιξ, εικονογραφήσεις, σκίτσο, αλλά και ταινίες, καινοτόμες εφαρμογές 3D και εικονικής πραγματικότητας, δίχως κάποιο αντίτιμο, με έναν «απλό» στόχο: Να φέρει το κοινό σε επαφή με αυτήν την εφαρμοσμένη τέχνη, αλλά και τον καλλιτέχνη με τον κόσμο, μέσω των έργων του.
Μιλήσαμε με τον υπεύθυνο του Φεστιβάλ, Μάριο Ιωαννίδη, και εξαρχής υπογραμμίζει πως θέλει ο θεατής να ζήσει όλη την εμπειρία, να υπάρξει διάδραση, μέσω εφαρμογών που δηλώνουν ούτως ή άλλως το σύγχρονο «τώρα». Αυτό το κατάφεραν, φέτος, μέσω ειδικών μασκών με τις οποίες μπορούσε ο επισκέπτης να μπει μέσα στο animation! Στην αυλαία κάθε φεστιβάλ, προβάλλονται οι καλύτερες animation ταινίες μικρού μήκους στον Δημοτικό Κινηματογράφο «Κήπος» –όπου υπάρχει και το βραβείο κοινού για την καλύτερη ταινία. Η διοργάνωση μετρά τέσσερα χρόνια ζωής, με πάνω από 1.000 έργα σκίτσου να έχουν παρουσιαστεί μέχρι τώρα. Παράλληλα, τρέχουν εργαστήρια δημιουργικής γραφής και κόμικ, ακόμη και «πάντρεμα» χορού και animation και αφήγηση παραμυθιών. Φέτος, λόγω συνθηκών, συμμετείχαν άτομα από όλη την Ελλάδα στα σεμινάρια και τις προβολές παρακολούθησε κοινό από όλο τον κόσμο, καθώς πραγματοποιήθηκαν και διαδικτυακά.
«Το animation στην καραντίνα ήταν από τους τομείς που προχώρησαν επειδή είναι ούτως ή άλλως μια δουλειά που γίνεται από το σπίτι» μας εξήγησε, ενώ μας εκμυστηρεύτηκε πως έχει μαράζι να φέρουν του χρόνου τις κούκλες από τη Φρουτοπία, την παλιά σειρά της ΕΡΤ. «Θέλουμε να δείξουμε ότι υπάρχει και αυτό το κομμάτι του πολιτισμού που ίσως δεν είναι τόσο ευρέως γνωστό, όπως ο χορός ή το θέατρο αλλά και ότι το κόμικ και το animation δεν είναι μόνο παιδικό, αλλά κυρίως για ενήλικες» αναφέρει με αυτοπεποίθηση.
Είναι ένα φεστιβάλ που συνδέεται άμεσα με τα Χανιά, εξού και ο τίτλος του, ενώ εντυπωσιάζει το γεγονός πως αποκτά θαυμαστές, αν και μιλάμε για ένα όχι και τόσο εμπορικό-τουριστικό πολιτιστικό προϊόν. Φαίνεται πως η νεολαία «διψά» για αυτό το είδος και ανυπομονεί να γνωρίσει κάθε φορά τους καλλιτέχνες, ενώ και οι ίδιοι ανυπομονούν για το επόμενο φαντασμαγορικό Chaniartoon festival.