Συνεχίζεται μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Πορτογαλία, μετά την παράταση, που αποφάσισε την προηγούμενη Παρασκευή το πορτογαλικό κοινοβούλιο, για δύο εβδομάδες της αρχικής απόφασης που είχε τεθεί σε ισχύ από τις 9 Νοεμβρίου. Την ίδια ώρα, το Μπλόκο της Αριστεράς ασκεί έντονη κριτική στην κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα για τις ολιγωρίες της και την αναποτελεσματικότητά της, ενώ την Τετάρτη το βράδυ σε συνεδρίαση του Εθνικού Γραφείου του Μπλόκο έγινε αποτίμηση της συζήτησης για τον προϋπολογισμό του 2021 στο κοινοβούλιο και αποφασίστηκε να καταψηφιστεί, γιατί αυτά που προτείνει η κυβέρνηση δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες αντιμετώπισης της υγειονομικής, κοινωνικής, και οικονομικής κρίσης.
Ποια είναι η κατάσταση στην Πορτογαλία μέσα σε αυτό το δεύτερο κύμα της πανδημίας;
Όπως και στη μεγάλη πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών, τα κρούσματα και οι θάνατοι έχουν αυξηθεί πάρα πολύ. Σε μια χώρα με περίπου 11 εκατ. ανθρώπους, έχουμε φτάσει τα 6.000 νέα κρούσματα την ημέρα, με αποτέλεσμα την αλματώδη αύξηση του αριθμού των εισαγωγών στα νοσοκομεία, των ασθενών που βρίσκονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και των θανάτων. Αν δούμε τα συγκριτικά στοιχεία, τα νέα κρούσματα είναι εξαπλάσια από την περίοδο Μαρτίου – Απριλίου και διπλάσιες οι εισαγωγές σε νοσοκομεία, όπως και οι θάνατοι. Μέχρι στιγμής το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) ήταν σε θέση να απαντήσει σε αυτήν την τεράστια πρόκληση, αλλά η πίεση είναι τεράστια και το τίμημα που πρέπει να καταβληθεί είναι η δραματική μείωση μεγάλου μέρους άλλων περιπτώσεων υγειονομικής περίθαλψης.
Τι θα μπορούσε να σχεδιαστεί διαφορετικά, για να μην φτάσουμε σε αυτήν την κατάσταση;
Η κυβέρνηση έπρεπε να ενεργήσει καλύτερα, ήδη από τον Ιούνιο, στο επίπεδο των κοινωνικών παραγόντων που είναι καθοριστικοί στην αύξηση των κρουσμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στη στέγαση, τις συνθήκες εργασίας και τις μεταφορές. Θα έπρεπε να είχαμε μπει στο φθινόπωρο με νέους κανόνες, για να αποτραπεί ο τεράστιος αριθμός των επισφαλώς εργαζομένων να υποβάλλονται σε συνθήκες που τους εκθέτουν σε κίνδυνο από τον COVID. Επίσης, οι επενδύσεις στις δημόσιες μεταφορές θα πρέπει να επιτρέπουν στους ανθρώπους να πηγαίνουν από το σπίτι τους στους χώρους εργασίας χωρίς να υποχρεώνονται να μετακινούνται στοιβαγμένοι μέσα στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Η πρόληψη θα έπρεπε να ήταν η πρώτη προτεραιότητα. Όμως δεν ήταν. Επομένως, η ακραία πίεση που δέχεται τώρα το NHS ήταν αναμενόμενη. Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση δεν έδωσε στο ΝΗS τις κατάλληλες συνθήκες για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην αυξημένη ζήτηση. Οι λιγότεροι γιατροί που υπάρχουν σήμερα από όσους υπήρχαν στην αρχή του χρόνου, οι επισφαλείς συμβάσεις για μόνιμες ανάγκες και η έλλειψη επενδύσεων, έχουν οδηγήσει το NHS σε μια εύθραυστη κατάσταση, ενώ θα έπρεπε να είναι στο ισχυρότερο επίπεδο.
Ποια είναι η κριτική που κάνει το Μπλόκο στην κυβέρνηση για τα μέτρα που έχει πάρει;
Οι προηγούμενες απαντήσεις μου έχουν ήδη αποσαφηνίσει την κριτική μας. Χωρίς την ενίσχυση του NHS, και χωρίς την πολιτική βούληση να ξεπεραστούν οι κίνδυνοι της εργασίας, αυτό που γίνεται σήμερα είναι ότι η πραγματική κυβερνητική προσέγγιση για τη μη εξάπλωση της ασθένειας εναποτίθεται στην ατομική ευθύνη και στους υπερβολικούς περιορισμούς σε βασικά δικαιώματα. Προφανώς, ορισμένοι περιορισμοί είναι αποδεκτοί, και οι ατομικές συμπεριφορές είναι σημαντικές. Ωστόσο, θα έπρεπε να είχαν υιοθετηθεί δημόσιες πολιτικές που να αποσκοπούν στην αλλαγή των διαρθρωτικών συνθηκών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Και αυτό δεν έχει συμβεί.
Γιατί το Μπλόκο αποφάσισε να καταψηφίσει τον προϋπολογισμό του 2021;
Η δραματική αλληλεπίδραση της τεράστιας υγειονομικής κρίσης με την τεράστια κοινωνική κρίση, απαιτεί απόλυτη προτεραιότητα στις δημόσιες επενδύσεις για την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, την καταπολέμηση της ανεργίας, και τις ισχυρές κοινωνικές πολιτικές. Αυτές ήταν οι τρεις σαφείς προτεραιότητες για εμάς, και δεν υπάρχει χώρος για την παραμικρή υποχώρηση σε κανένα από αυτά τα ζητήματα. Το Μπλόκο έκανε τα πάντα για να υπάρξει ένας προϋπολογισμός που θα βοηθήσει πραγματικά όσους έχουν πληγεί από την κρίση. Δυστυχώς, η κυβέρνηση δεν αποδέχτηκε την πρόκληση των διαρθρωτικών αλλαγών που προτείναμε ούτε έκανε άλλες προτάσεις που να εγγυώνται μια ισχυρή απάντηση στην κρίση, και έχει υιοθετήσει μόνο αποσπασματικά και υπερβολικά μέτρα τα οποία θα ανατραπούν αργά ή γρήγορα, προκειμένου να περιοριστεί το δημόσιο έλλειμμα και να προλάβει έτσι την πίεση για την αποκατάσταση της επιβολής των ευρωπαϊκών κανόνων. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένας προϋπολογισμός πολύ μακριά από αυτό που απαιτείται.
Ποιες άλλες προτάσεις έχετε κάνει για την αντιμετώπιση της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης; Ποια είναι τα σημαντικότερα ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν;
Για να συμπληρώσω τις τρεις κύριες προτεραιότητες που προανέφερα, να πω ότι το Μπλόκο παρουσίασε πολύ συγκεκριμένες προτάσεις για την ανάκτηση του αριθμού των γιατρών που έχει χάσει το NHS (σημ: σήμερα υπάρχουν 1.029 λιγότεροι γιατροί από τον Ιανουάριο), για την αυτονομία των δημόσιων νοσοκομείων να προσλάβουν το σύνολο του προσωπικού που απαιτείται για να ανταποκριθούν τόσο στον COVID όσο και στις άλλες απαιτήσεις υγείας, και για τις πολιτικές που αποσκοπούν στην προσέλκυση και στην μόνιμη εργασιακή σχέση των επαγγελματιών υγείας στο δημόσιο τομέα. Παρουσιάσαμε επίσης προτάσεις που αποσκοπούν στην απαγόρευση των επιχειρήσεων που επωφελούνται από την κρατική στήριξη να απολύουν εργαζόμενους, στην αντιστροφή των μέτρων που επιβλήθηκαν από την τρόικα και την κυβέρνηση της δεξιάς στο εργατικό δίκαιο, και στην προσαρμογή των μέτρων κοινωνικής πρόνοιας, για να μην μείνει κανείς χωρίς υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων των επισφαλών και των άτυπων εργαζομένων. Τέλος, ζητήσαμε ένα νέο έκτακτο μέτρο κοινωνικής πρόνοιας, ικανό να υποστηρίξει όλους εκείνους που έχουν μείνει εκτός, και δεν έχουν καμία άλλη προνοιακή κάλυψη.
Ο Χοσέ Μανουέλ Πουρέζα είναι βουλευτής του Μπλόκου της Αριστεράς και αντιπρόεδρος του πορτογαλικού κοινοβουλίου και βουλευτής του Μπλόκου της Αριστεράς