Ο πρόεδρος της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντες είχε υποσχεθεί αμέσως μετά την εκλογή του, πριν από ένα χρόνο, να παρουσιάσει ένα νομοσχέδιο με θέμα την ελευθερία στην άμβλωση.
Το 2018, στην προηγούμενη συζήτηση με το ίδιο θέμα, υπήρξαν μεγάλες διαδηλώσεις, αλλά και αυτή τη φορά, παρά την πανδημία, ο αγώνας των φεμινιστικών κινημάτων συνεχίστηκε με συγκεντρώσεις, εκκλήσεις, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις και άλλες καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες. Εξακόσιες οργανώσεις φεμινιστριών και ΛΟΑΤΚΙ ζητούσαν νόμιμη, ελεύθερη, ασφαλή και δωρεάν άμβλωση.
Στην πρωτοπορία
Πριν λίγες μέρες είδαμε στις οθόνες μας την τεράστια συγκίνηση των γυναικών στην Αργεντινή, έπειτα από την ανακοίνωση της ψήφισης του νόμου για την ελεύθερη και νόμιμη άμβλωση μέχρι την 14η εβδομάδα κύησης. Είδαμε γυναίκες να αγκαλιάζονται, να κλαίνε, να χορεύουν για να εκδηλώσουν τη χαρά τους. Το γεγονός αυτό θα έχει σημαντική επίπτωση για τον αγώνα των γυναικών σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική. Με αυτή την απόφαση, η διακοπή της εγκυμοσύνης παύει να είναι ένα προνόμιο και γίνεται δικαίωμα.
Μέχρι σήμερα μόνο η Κούβα, η Ουρουγουάη, η Γουϊάνα, η Πολιτεία του Μεξικού Οαχάκα και η Πόλη του Μεξικού επιτρέπουν την ελεύθερη έκτρωση στη Λατινοαμερικανική ήπειρο. Ο νέος νόμος, αν τελικά επικυρωθεί και από τη Γερουσία στις 29 Δεκεμβρίου, θα θέσει την πατρίδα του Πάπα Φραγκίσκου στην πρωτοπορία για τα δικαιώματα των γυναικών και θα δώσει ελπίδες στα κινήματα χωρών όπως το Ελ Σαλβαδόρ, η Ονδούρα, η Νικαράγουα, Δομινικανή Δημοκρατία και η Αϊτή που απαγορεύουν, χωρίς εξαιρέσεις, την εκούσια διακοπή της κύησης.
Το φεμινιστικό κίνημα στην Αργεντινή έχει επιτύχει τη σημαντική αυτή νίκη, αναδεικνύοντας και την ταξική πλευρά του ζητήματος σε όλη τη Λατινική Αμερική. Οι πλούσιες γυναίκες είχαν πάντα τη δυνατότητα, πληρώνοντας, να διακόψουν με μεγαλύτερη ασφάλεια την εγκυμοσύνη τους σε ιδιωτικές κλινικές, ενώ οι φτωχές δεν είχαν αυτή την τύχη. Τα Ηνωμένα Έθνη κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ιδιαίτερα για το Ελ Σαλβαδόρ, υποστηρίζοντας ότι «ο Ποινικός Κώδικας εφαρμόζεται με ασύμμετρο τρόπο στις φτωχές γυναίκες», ενώ στην Αργεντινή κατηγορήθηκαν τουλάχιστον 73 γυναίκες από το 2012, σύμφωνα με το CELS (Κέντρο Κοινωνικών και Νομικών Ερευνών). Σε κάθε περίπτωση, οι απαγορεύσεις δεν μειώνουν τις εκτρώσεις, αυξάνουν τις νεκρές και τις καταδικασμένες γυναίκες, ενώ ο νέος νόμος, σύμφωνα με τον Πρόεδρο Φερνάντες, «επιλύει ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας». Η αποποινικοποίηση της έκτρωσης δεν εξασφαλίζει μόνο το δικαίωμα αυτό για όλες τις γυναίκες, αλλά παρέχει και μια εγγύηση στις φτωχές ότι δεν θα καταλήξουν στη φυλακή ή στο νοσοκομείο και ότι δεν θα κινδυνέψουν να χάσουν τη ζωή τους.
Σύμφωνα με έκθεση της Human Rights Watch, κάθε χρόνο πραγματοποιούνται στην Αργεντινή από 371.965 έως 522.000 εκτρώσεις, υπό επικίνδυνες συνθήκες, με το φόβο της ποινικής δίωξης. Στα τελευταία 40 χρόνια πάνω από 3.000 γυναίκες πέθαναν έπειτα από παράνομη έκτρωση και 39.000 καταλήγουν στο νοσοκομείο κάθε χρόνο λόγω επιπλοκών, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, που αναφέρονται στην εφημερίδα El Pais.
Το 2016, μία γυναίκα 27 ετών είχε αποβάλει και καταδικάστηκε σε οκτώ χρόνια φυλακή για δολοφονία, επειδή το προσωπικό του νοσοκομείου την κατηγόρησε ότι είχε προκαλέσει η ίδια την αποβολή. Στις αρχές της προηγούμενης χρονιάς ένα κοριτσάκι 11 ετών, το οποίο είχε βιασθεί από τον 65χρονο σύντροφο της γιαγιάς του, είχε γεννήσει με καισαρική τομή, διότι η διακοπή της εγκυμοσύνης, που επιτρέπεται σε περίπτωση βιασμού, ενώ είχε ζητηθεί από την ίδια και από τη μητέρα της, είχε καθυστερήσει. Σύμφωνα με στοιχεία, το 2017 στην Αργεντινή γεννήθηκαν 2.293 παιδιά από κοριτσάκια κάτω των 15 ετών, τα οποία, στις περισσότερες περιπτώσεις, είχαν υποστεί βιασμό.
Η βουλή έκανε το αποφασιστικό βήμα με 131 βουλευτές υπέρ, 117 κατά, ενώ 6 απείχαν. Αρνητικό στοιχείο είναι ότι έχει εισαχθεί στο νόμο η αντίρρηση συνείδησης, στην οποία το φεμινιστικό κίνημα άσκησε αυστηρή κριτική.
Η στάση της Εκκλησίας
Η καθολική Εκκλησία και τα κινήματα κατά της άμβλωσης, έκαναν, όπως ήταν αναμενόμενο, φανερή την παρουσία τους με πανό και πλακάτ με εσταυρωμένα βρέφη και άλλες παρόμοιες επινοήσεις, αλλά δεν κατόρθωσαν να αποτρέψουν την ψήφιση του νόμου. Η Σύνοδος των Επισκόπων δήλωσε «ότι για πρώτη φορά και με δημοκρατικό καθεστώς ψηφίστηκε ένας νόμος που περιλαμβάνει το θάνατο ενός ατόμου για να σωθεί ένα άλλο». Στα τέλη Νοέμβρη, στη συζήτηση είχε παρέμβει ο ίδιος ο Πάπας, ο οποίος σε μια επιστολή του ευχαριστούσε τις «mujeres de las villas», ένα δίκτυο γυναικών κατά της έκτρωσης.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Κοινοβούλιο, ένας βουλευτής σχολίασε την αντίθεση της Εκκλησίας αναφερόμενος στα παιδιά που γεννήθηκαν στη φυλακή και υιοθετήθηκαν από στρατιωτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους, ενώ οι μητέρες τους δολοφονήθηκαν από το καθεστώς Βιδέλα: «Με ποιο κύρος μιλάει η Εκκλησία για δύο ζωές, όταν ευλόγησε την κλοπή παιδιών από τους γονείς τους κατά τη διάρκεια της δικτατορίας;»
Στις 29 Δεκεμβρίου θα ανοίξει, ελπίζουμε, το τελευταίο κεφάλαιο μιας ιστορίας που έχει αρχίσει με αγώνες, πριν από δεκαπέντε χρόνια, με μια νίκη που θα συνεπάρει το φεμινιστικό κίνημα στη Λατινική Αμερική και σε όλη τη γη.
Αναμένοντας, δεν μπορούμε παρά να πούμε μαζί με τις γυναίκες της Αργεντινής, «Η χαρά είναι δική μας» και «Η γιορτή είναι φεμινιστική».