Η έναρξη του εμβολιασμού για τον κορονοϊό σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της πανδημίας. Η έκφραση «αρχή του τέλους» πολλές φορές λειτουργεί παραπλανητικά γιατί δίνουμε έμφαση στο «τέλος», υποτιμώντας το «αρχή» και παραβλέποντας το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της «αρχής του τέλους» και του οριστικού τέλους. Εν προκειμένω, αυτό το διάστημα μέχρι την επίτευξη της ανοσίας του πληθυσμού δεν είναι καθαρό πόσο θα διαρκέσει. Ούτε είναι απολύτως προβλέψιμη η ένταση της πανδημίας τους επόμενους μήνες. Επομένως, από τη στιγμή που το υγειονομικό τοπίο παραμένει θολό, οι πολιτικές εξελίξεις στις οποίες αυτή τη στιγμή δίνει τον τόνο η διαχείριση της πανδημίας, παραμένουν αβέβαιες. Για την ακρίβεια, το πολιτικό παίγνιο στην παρούσα συγκυρία εξαρτάται περισσότερο από παράγοντες έξω από το πεδίο της «πολιτικής», από ό,τι από τους σχεδιασμούς των κομματικών επιτελείων.
Οι κάλπες
Αυτό όμως που μπορεί να διατυπωθεί με σχετική ασφάλεια είναι ότι η κυβέρνηση σκέφτεται πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών. Το συμπέρασμα προκύπτει τόσο από αξιόπιστες γραμμές πληροφόρησης όσο και από την αίσθηση που αποπνέουν οι τελευταίες κυβερνητικές κινήσεις. Δύσκολα δεν θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς ότι δεν είχε προεκλογικό χαρακτήρα η προπαγανδιστική φιέστα που στήθηκε με την έναρξη του εμβολιασμού. Παράλληλα, η έντονη κινητικότητα της φιλονεοδημοκρατικής πτέρυγας του ΚΙΝΑΛ που αρχίζει να θέτει θέμα ηγεσίας, εύλογα εντάσσεται στην προεκλογική προετοιμασία του κυβερνητικού στρατοπέδου.
Οι λόγοι
Φαίνεται ότι ο πρωθυπουργός σκέφτεται να πάει σε εκλογές μέσα στο 2021 γιατί:
• Διατηρεί αυτή τη στιγμή μια πολύ μεγάλη διαφορά έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, είναι γύρω στις 15 μονάδες.
• Η Νέα Δημοκρατία από τον Απρίλη και μετά καταγράφει κάθε μήνα μια μικρή, αλλά συνεχή πτώση στη δημοσκοπική αποδοχή της. Παράλληλα, μεγαλώνει η δυσαρέσκεια για τη διαχείριση του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Δεδομένων των δειγμάτων γραφής που δίνει καθημερινά το κυβερνητικό σχήμα, μοιάζει βάσιμη η υπόθεση ότι όσο περνάει ο χρόνος τόσο θα συρρικνώνεται η υποστήριξη προς τη Νέα Δημοκρατία.
• Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να μην έχει βρει το βηματισμό του. Η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει διαμορφώσει σαφή προγραμματική πρόταση, επιχείρησε ένα άνοιγμα προς το Κέντρο με πενιχρά αποτελέσματα και κλυδωνίζεται από εσωτερικές αντιπαραθέσεις. Φαίνεται όμως δύσκολο το 2021 να είναι χειρότερο από τη χρονιά που κλείνει, την οποία μάλλον θα θελήσουν να ξεχάσουν στην Κουμουνδούρου Επομένως, πρέπει να περιμένουμε μια (μικρή ή μεγάλη, ανάλογα με τις κινήσεις που θα κάνει) ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο διάστημα.
• Ο Μητσοτάκης πρέπει να βρει έναν τρόπο να «κάψει» την απλή αναλογική με την οποία θα γίνουν οι επόμενες εκλογές, προκειμένου είτε να πάρει καθαρή αυτοδυναμία στις μεθεπόμενες που θα γίνουν με ενισχυμένη είτε να προχωρήσει σε κυβερνητική σύμπραξη με ένα πιο «φιλικό» ΚΙΝΑΛ ή μέρος αυτού.
• Το εμβόλιο σε συνδυασμό με την επανεκκίνηση του τουρισμού και τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ μπορούν να αποτελέσουν τους πυλώνες του αφηγήματος της Νέας Δημοκρατίας για τις εκλογές. Ο Μητσοτάκης θα ισχυριστεί ότι αντιμετώπισε την πανδημία με επιτυχία και τώρα έχει ανάγκη την ανανέωση της λαϊκής εντολής για να εφαρμόσει ένα νέο πρόγραμμα που θα βάλει τη χώρα σε τροχιά ανάκαμψης. Προφανώς, η εκτίμηση του Μαξίμου είναι ότι το τέλος της πανδημίας σε συνδυασμό με τη στήριξη των ΜΜΕ, θα δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα αισιοδοξίας που θα ευνοήσει την κυβέρνηση.
Τα προβλήματα
Ωστόσο, είναι αρκετά τα προβλήματα ενός σχεδίου πρόωρων εκλογών για το 2021. Προβλήματα σχετιζόμενα κυρίως με τις αβεβαιότητες για την εξέλιξη της πανδημίας. Συγκεκριμένα:
1. Οι καθυστερήσεις στην παραγωγή, την παράδοση και τις εγκρίσεις των εμβολίων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πολύ δύσκολα θα έχει επιτευχθεί η ανοσία του πληθυσμού πριν το καλοκαίρι. Επομένως, το πιο πιθανό είναι το όποιο εκλογικό παράθυρο να ανοίξει το φθινόπωρο.
2. Οι καθυστερήσεις των εμβολίων δημιουργούν σοβαρά ερωτήματα για την επιτυχία της φετινής τουριστικής σεζόν. Αν ο τουρισμός κινηθεί όπως πέρσι, τότε θα μιλάμε για μια ιστορική καταστροφή της ελληνικής οικονομίας η οποία δεν θα επιτρέπει εκλογές. Αν πάλι κινηθεί καλύτερα από πέρσι αλλά όχι εντυπωσιακά καλύτερα, τότε δύσκολα θα καλλιεργηθεί κλίμα ευφορίας κι αισιοδοξίας.
3. Αν δεν ανοίξουν το λιανεμπόριο και η εστίαση σχετικά σύντομα, η οικονομική δυσπραγία θα είναι τόσο μεγάλη που θα δυσχεράνει σε μεγάλο βαθμό τις πρόωρες εκλογές.
4. Αν συνεχιστεί μέχρι την άνοιξη ο σημερινός πολύ μεγάλος αριθμός απωλειών από τον κορονοϊό, τότε το αφήγημα της επιτυχούς διαχείρισης της πανδημίας δεν θα μπορεί να υποστηριχτεί με πειστικότητα.
5. Ενδεχομένως ισχυροί οικονομικοί παράγοντες που προσβλέπουν στο Ταμείο Ανάκαμψης, δεν θα έβλεπαν θετικά τις εκλογές πριν αποσαφηνιστεί η διανομή των κονδυλίων. Είναι ερώτημα πότε θα έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο με το Ταμείο.
Συνοπτικά, ο Μητσοτάκης μάλλον θέλει, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί να κάνει εκλογές μέσα στο 2021.