Φωτογραφία: Νικόλας Κοκοβλής
Η πανδημία μπορεί να ανέκοψε την πορεία προς το 3ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και τα διαδοχικά λοκντάουν, στερώντας τη ζωντανή επαφή μελών και φίλων και τη δραστηριότητα των οργανώσεων, να εμπόδισε την πορεία ανασυγκρότησης και διεύρυνσης του κόμματος, όμως ο διάλογος και οι ζυμώσεις στο εσωτερικό του δεν σταμάτησαν. Παράλληλα με την καθημερινή δράση και τις κεντρικές παρεμβάσεις του κόμματος, οι ιδεολογικές και πολιτικές διεργασίες, ενόψει του συνεδρίου, και των συνδιασκέψεων των Νομαρχιακών Επιτροπών καλά κρατούν. Στόχος η αναζήτηση της πιο αρμόζουσας, με τα στρατηγικά ζητήματα που θέτει η εποχή μας, ταυτότητας και πολιτικής της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Δυο κείμενα αντίστοιχων ρευμάτων του κόμματος, μ’ αυτές τις επιδιώξεις, δημοσιοποιήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα και είναι, πλέον, στη δοκιμασία του διαλόγου, επομένως, και βελτίωσης. Πρόκειται για το κείμενο της «Ριζοσπαστικής Εναλλακτικής Ενότητας (ΡΕΝΕ) - Ρεύματος Ιδεών» (σελ. 18) και το κείμενο μιας ευρείας συμπόρευσης κεντρικών στελεχών του κόμματος, ρευμάτων και τάσεων που έχει, σχεδόν, καθιερωθεί να αναγνωρίζεται, στη δημοσιογραφικό πεδίο και στο κόμμα, ως «Ομπρέλα».
Έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε, ευθύς αμέσως, ότι πρόκειται για συμβολές στον προσυνεδριακό διάλογο και όχι αντιπαραθετικά κείμενα, πολύ περισσότερο πολεμικής, όπως συχνά συμβαίνει στην κλασική μαρξιστική Αριστερά. Αυτό προκύπτει όχι μόνο γιατί το δηλώνουν οι συγγραφείς τους, αλλά από το περιεχόμενό τους. Και τα δυο αλλά ιδίως της Ομπρέλας, που θα περίμενε κανείς να περιλαμβάνει, δεν έχουν αιχμές.
Γι’ αυτό και η δημοσιοποίησή τους έγινε αφού πρώτα είχε ενημερωθεί η ηγεσία και στη συνέχεια είτε δια του κομματικού Τύπου είτε με κατάθεση του κειμένου, π.χ. της Ομπρέλας, ως συμβολή στα καθοδηγητικά όργανα του κόμματος που υπεύθυνα ενημερώθηκαν για το περιεχόμενό τους. Εξάλλου η κυοφορία τους, ήταν επίπονη και μακρά, λόγω των δυσκολιών που συναντούσε ένα κοινό κείμενο, ως παρέμβαση.
Το κείμενο της ΡΕΝΕ
Για το πρώτο κείμενο, της ΡΕΝΕ, οι δυσκολίες συνδέονταν με το γεγονός ότι τα στελέχη που το υπογράφουν, ή το στηρίζουν πανελλαδικά, ήταν μέρος ευρύτερης συσπείρωσης των ονομαζόμενων «προεδρικών», της Κίνησης Μελών, και αποφάσισαν να επιλέξουν διακριτό, δικό τους δρόμο. Άρα, τέθηκαν και συζητήθηκαν διαφορές πριν, που όπως φαίνεται δεν ξεπεράστηκαν. Αυτό που αφήνεται να εννοηθεί από τους πρωτεργάτες της, χωρίς να λέγεται ευθέως αν και προκύπτει από το κείμενο, είναι ότι τοποθετούνται αριστερότερα, προς το κέντρο του κόμματος. Ρεπορτάζ που τους απέδιδαν προσωπικές κριτικές για συντρόφους διαψεύστηκαν θέλοντας να κρατήσουν τη συζήτηση, ως προς τις διαφωνίες με την Eνωτική, καθαρά στις θέσεις. Το κείμενο –που οι ίδιοι χαρακτηρίζουν «εγχείρημα ρεύματος ιδεών» αντιδιαστέλλοντάς το από τις τάσεις, που θεωρούν ότι η αξία τους ξεπεράστηκε– το θεωρούν, όπως σημειώνουν, «συνέχεια της πρωτοβουλίας των Αντώνη Κοτσακά, μέλους του Π.Σ. ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Πάνου Ρήγα, πρώην γραμματέα της Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Σκορίνη, μέλους του Π.Σ., που με κείμενό τους είχαν παρέμβει δημόσια προ ενός περίπου μηνός. Στηρίζεται μέχρι στιγμής από εκατοντάδες μέλη και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πανελλαδικά, μέλη της Κ.Ε. και της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτές και πρώην βουλευτές και υπουργούς». Το κλίμα που επικρατεί στην Ενωτική Κίνηση, από την οποία αποσπάστηκαν, εμπεριέχει ασφαλώς πικρία αλλά και πολιτική κριτική ότι η χωριστή κίνηση επαναφέρει στην προ του 2017 κατάσταση, την πλειοψηφική τάση –όπως οι ίδιοι την εκτιμούν– του κόμματος όταν υπήρχαν όμορες κινήσεις με σχεδόν ταυτόσημες απόψεις και αποφάσισαν να αποτελέσουν την ενιαία «Ενωτική Κίνηση».
Το κείμενο της Ομπρέλας
Το δεύτερο κείμενο, της Ομπρέλας, έχει μακρά διαδρομή κυοφορίας, πέρασε από πολλές επανατοποθετήσεις, κοινούς αναστοχασμούς και πολλές συζητήσεις που τελικά δεν τροφοδοτούσαν, στην πορεία τους, διαφωνίες και πολώσεις αλλά δημιουργούσαν όρους περαιτέρω σύνθεσης. Δυσκολίες βέβαια υπήρξαν, κυρίως γιατί έπρεπε να συνθέσουν τις απόψεις τους ιστορικά διαμορφωμένες τάσεις, όπως οι «53 +», νεότερες, όπως το «Αριστερό Δίκτυο» αλλά και ιστορικά ή νεώτερα στελέχη του κόμματος που δεν ανήκαν σε τάσεις. Μια διαδικασία που απογύμνωσε και τη δαιμονοποίηση των «53 +» και όχι μόνο. Αυτό, εφόσον η εργασία κατέληξε σε επιτυχές αποτέλεσμα, είναι σήμερα και η γόνιμη δυναμική του.
Υπόβαθρο αυτής, της επιτυχούς ως προς την έκβαση προσπάθειας, ήταν η κοινή άποψη ή και πεποίθηση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ χρειάζεται μια επαναδιατύπωση των ταυτοτικών χαρακτηριστικών του ύστερα από μια περίοδο όπου έγινε, εκτός από τη θεσμικά καθορισμένη και μια μη συντεταγμένη συζήτηση για το μέλλον του κόμματος η οποία λόγω λοκντάουν δεν μπόρεσε να γίνει στο Συνέδριο για να τα αποσαφηνίσει όλα αυτά. Υπήρξε ένα «θολό τοπίο», δηλαδή, που έβλαπτε την ελκτικότητα και τη συσπείρωση του κόμματος, σε μια περίοδο κρίσιμη όπου καλείται να πρωταγωνιστήσει ξανά. Αλλά και σε μια περίοδο όπου η πανδημία έχει ανατρέψει πολλές σταθερές και έχει βάλει και την Αριστερά να μελετήσει τα νέα στρατηγικά επίδικα. Δεν είναι τυχαίο ότι το κείμενο αξιοποιεί –και ανασύρει, θα λέγαμε, από τη γωνία– δυο κείμενα ιδεολογικά και πολιτικά θεμελιώδη: τον απολογισμό της κυβερνητικής θητείας και τη διακήρυξη της Κ.Ε.
Όμως, έπρεπε να ξανατεθούν και ζητήματα πολιτικής, η ποιότητα και το στίγμα της αντιπολίτευσης που πρέπει να ασκηθεί, μακριά από λαϊκισμούς, καθώς και ο δρόμος προς τη συγκρότηση της δημοκρατικής - προοδευτικής εναλλακτικής πρότασης για τη διακυβέρνηση. Όπως σημειώνουν στο εισαγωγικό τους σημείωμα οι συγγραφείς του κειμένου, «η ανάγκη για έναν ουσιαστικό προγραμματικό διάλογο, ανταποκρίνεται τόσο στον απαραίτητο αναστοχασμό και την ανασύνθεση της σύγχρονης Αριστεράς, στο νέο διεθνές περιβάλλον και την ανταπόκριση στα επίδικα που ορίζουν τον κόσμο μας για το παρόν αλλά και για το μέλλον μετά την πανδημία, όσο και στην ετοιμότητα του κόμματος ενόψει ενδεχόμενων πολιτικών εξελίξεων στη χώρα στο προσεχές διάστημα.
Ποιο το υπογράφουν
Το κείμενο κατατίθεται στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία από τα μέλη της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία: Δημήτρη Βίτσα, Νίκο Βούτση, Θοδωρή Δρίτσα, Έφη Καλαμαρά, Κατερίνα Κνήτου, Πάνο Λάμπρου, Ράνια Σβίγκου, Πάνο Σκουρλέτη, Ευκλείδη Τσακαλώτο, Νίκο Φίλη και Τασία Χριστοδουλοπούλου.
Στη συγγραφή του κειμένου συνέβαλαν οι συντρόφισσες και σύντροφοι μέλη της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία ή και της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ: Κώστας Αθανασίου, Άγγελος Γκόγκογλου, Πέτρος Καλκανδής, Ερμίνα Κυπριανίδου, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Γιάννης Μπασκόζος, Ανδρέας Ξανθός, Δημήτρης Παπαδημούλης, Χριστόφορος Παπαδόπουλος, Κώστας Πουλάκης, Μανώλης Σαρρής και Μιχάλης Υδραίος.
Το νέο τοπίο διαμορφώνεται θετικά, όπως φάνηκε και από το γόνιμο κλίμα που επικράτησε κατά τη συνάντηση την Πέμπτη αντιπροσωπείας της Ομπρέλας, από τους Δ. Βίτσα, Ε. Καλαμαρά, Δ. Παπαδημούλη, Π. Σκουρλέτη, Ε. Τσακαλώτο, με τον πρόεδρο του κόμματος Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με πηγές της Κουμουνδούρου αυτό που αξιολογήθηκε ως θετικό ήταν ο χαρακτήρας της συμβολής του κειμένου, απολύτως αναγκαίου σε περίοδο προσυνεδριακή το οποίο εκτός των άλλων, βλέποντας κανείς τις υπογράφουσες και τους υπογράφοντες, αποδεικνύει την ικανότητα του κόμματος να ανασυντίθενται οι τάσεις και τα ρεύματά του ως στοιχείο ενός υγιούς και προωθητικού πλουραλισμού. Αυτό, ασφαλώς, θα επαληθευτεί αν όντως, όπως και άλλες συμβολές, γίνουν και ενεργή ύλη στις οργανώσεις μελών και φίλων του κόμματος κι όχι κείμενα τα οποία απλώς αποδελτιώνουμε.