Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει τις τελευταίες εβδομάδες είναι μια ολομέτωπη επίθεση στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Όχι μόνο σε επιμέρους ή ακόμη και κεντρικές πτυχές του, αλλά στην ίδια την φυσιογνωμία του και στον κοινωνικό του ρόλο. Η προσέγγιση της κυβέρνησης περιγράφεται από τα ίδια χαρακτηριστικά, που στην πραγματικότητα διέπουν το σύνολο της πολιτικής της. Ακραία καταστολή και αποδοτικότητα με όρους βαλκανικού καζινοκαπιταλισμού.
Με μια επιχειρηματολογία, που δεν την ενδιαφέρει να πείσει καν τον εαυτό της, η κυβέρνηση υποβαθμίζει και διαλύει τη δημόσια παιδεία. Οι διαδοχικές παλινωδίες, αποτυχίες και γελοιότητες σε όλες τις βαθμίδες της είναι τόσο συστηματικές και εξόφθαλμες (μηδενικά μέτρα προστασίας για την πανδημία, το τσίρκο με τις τεράστιες μάσκες, το φιάσκο με την τηλεκπαίδευση κτλ) που δεν θα μπορούσαν να αποδοθούν αποκλειστικά σε επιχειρησιακή ανικανότητα (στην οποία βέβαια το υπουργείο Παιδείας διαπρέπει). Είναι η δημιουργία ενός συνειδητού μπάχαλου, ενός αφερέγγυου θεσμού δημιουργημένου από τους ίδιους αυτούς διαχειριστές που θα ξιφουλκήσουν εναντίον του. Είναι η σταδιακή δημιουργία ενός επιχειρήματος για τους ίδιους ενάντια σε μια συνθήκη που οι ίδιοι δημιούργησαν. Μια λαβή ώστε ο οποιοσδήποτε (ακόμα και αν δεν έχει την οικονομική ευχέρεια) να θέλει να εμπιστευτεί την ιδιωτική εκπαίδευση βλέποντας το τσίρκο στο οποίο κατάντησε την δημόσια εκπαίδευση το υπουργείο της Νίκης Κεραμέως. Γι’ αυτό άλλωστε δεν μετακινήθηκε στον ανασχηματισμό. Γιατί η αποτυχία της ήταν πλήρης επιτυχία βάση του σχεδίου της κυβέρνησης για τη διάλυση της φερεγγυότητας της δημόσιας παιδείας.
Το σχέδιο για τα πανεπιστήμια μοιάζει πιο σύνθετο ακριβώς λόγω της αυτονομίας του πανεπιστημίου. Εδώ κανένα επιχείρημα δεν κυριολεκτεί. Για παράδειγμα, το ζήτημα με τους αιώνιους φοιτητές. Είναι γνωστό πως οι φοιτητές δεν επιβαρύνουν πρακτικά στο ελάχιστο το πανεπιστήμιο. Το μόνο υπαρκτό επιχείρημα είναι πως με τον μεγάλο αριθμό αιωνίων φοιτητών τα ιδρύματα χάνουν την αξιοπιστία τους στους διεθνείς δείκτες. Ένα επιχείρημα που δεν έχει όμως κανένα απολύτως νόημα, όταν μέσα στην καραντίνα νομοθετείς την εξίσωση των πτυχίων τους με διάφορα ιδιωτικά ιδρύματα της πλάκας. Αυτό που στην πραγματικότητα προσπαθούν να πετύχουν είναι η άνευ όρων εντατικοποίηση και εργαλειοποίηση της γνώσης [Μικρή παρένθεση: Θυμάμαι όταν είχα βρεθεί στην Αλβανία στην Μπιενάλε νέων καλλιτεχνών. Εκεί γνωρίσαμε αρκετούς ανθρώπους στην ηλικία μας που είχαν τέσσερα και πέντε μεταπτυχιακά από (αντίστοιχα) ιδιωτικά ιδρύματα. Ανθρώπους που έμεναν παρ’ όλα αυτά άνεργοι, σε μια χώρα όπου τα ιδιωτικά ιδρύματα της πλάκας είχαν κυριαρχήσει επί των δημοσίων πανεπιστημίων].
Αντίστοιχα το σώμα της αστυνομίας δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη φύλαξη ή την ασφάλεια (τέτοια σώματα δεν υπάρχουν πουθενά στον δυτικό κόσμο παρά μόνο σε -ορισμένα- πανεπιστήμια των ΗΠΑ, σε μια χώρα που οι φοιτητές έχουν δικαίωμα στην οπλοχρησία). Το πλαίσιο για παρέμβαση της αστυνομίας στον πανεπιστημιακό χώρο έχει έτσι και αλλιώς θεσμοποιηθεί και απλοποιηθεί. Αυτό που επιδιώκει η κυβέρνηση είναι η διαρκής παρουσία του αστυνομικού σώματος. Η ορατότητα της καταστολής και της πίεσης. Και αυτό γιατί τα πανεπιστήμια δεν δημιουργούν αποκλειστικά επιστήμονες ή αυριανούς εργαζομένους, δημιουργούν ταυτόχρονα και πολίτες.
Το σχέδιο, λοιπόν, της κυβέρνησης έχει περισσότερο να κάνει με το μοντέλο πολίτη και ανθρώπου που θέλει να κατασκευάσει. Πολίτες πειθήνιους και εντατικοποιημένους, με χαμηλωμένα κεφάλια, έτοιμους να δεχτούν τον οποιοδήποτε παραλογισμό. Ανθρώπους φοβισμένους και αποτελεσματικούς σε μια διαδικασία που απονευρώνει οτιδήποτε δημιουργικό και ανθρώπινο.
Οι πραγματικοί εχθροί της ακροδεξιάς μας κυβέρνησης είναι οι νέοι άνθρωποι, ο ελεύθερος χρόνος, η προσωπική αναζήτηση, η χειραφέτηση, η αμφισβήτηση. Τα μέτρα στο πανεπιστήμιο δεν είναι τίποτα άλλο από μια κομβική επίθεση στους όρους με τους οποίους ένας νέος μπορεί να φανταστεί τον εαυτό του. Και όπως κάθε θρασύδειλος τραμπούκος θα έκανε, οι νόμοι αυτοί θεσμοθετούνται μέσα στην πανδημία. Έτσι ώστε οι αντιδράσεις να είναι περιορισμένες. Η πανδημία, λοιπόν, ταυτίζεται με το θάνατο των πανεπιστημίων. Και το μόνο αποτελεσματικό εμβόλιο για αυτή την αρρώστια πρέπει να είναι πολιτικό, δυναμικό και μαζικό.