Συζητήθηκε στις 28 Ιανουαρίου στο υπουργικό συμβούλιο και τις επόμενες μέρες θα τεθεί σε δημόσια συζήτηση το νομοσχέδιο για την αυτοδιοίκηση. Μετά την ανατροπή της απλής αναλογικής και των αποτελεσμάτων αυτής, «άμα τη εκλογή» της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, με αυτό το νομοσχέδιο έρχεται η πλήρης ανατροπή στο εκλογικό σύστημα για την αυτοδιοίκηση.
Βασικός στόχος αυτού του συστήματος είναι η αποδυνάμωση της αντιπολίτευσης, καθώς και των εκλεγμένων οργάνων και η ενίσχυση της εξουσίας του δημάρχου. Τα πρώτα βήματα έγιναν το καλοκαίρι του 2019, όταν ανατράπηκε η σύνθεση των επιτροπών (οικονομική, ποιότητα ζωής, κλπ), που προκύπτουν από τον Κλεισθένη διά της απλής αναλογικής και δημιουργούν μεγάλες πλειοψηφίες για το συνδυασμό του δημάρχου, με ταυτόχρονη αποδυνάμωση των αρμοδιοτήτων του δημοτικού συμβουλίου.
Σήμερα ολοκληρώνεται η ανατροπή σε όλα τα επίπεδα. Δεν πρόκειται για απλή αλλαγή του εκλογικού συστήματος, αλλά για ανατροπή της λειτουργίας της δημοκρατίας στην αυτοδιοίκηση. Το μήνυμα που εκπέμπεται, είναι ότι ο θεσμός της αυτοδιοίκησης είναι «ελαττωματικός» από μόνος του, πολύ περισσότερο όταν λειτουργεί με δημοκρατικές διαδικασίες. Έτσι λαμβάνονται «προληπτικά» μέτρα.
Ο σημερινός συσχετισμός στην πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση είναι συντριπτικά υπέρ της Νέας Δημοκρατίας, με το 70% να πρόσκειται σε αυτήν. Δεύτερο έρχεται το ΚΙΝΑΛ και τρίτος ο ΣΥΡΙΖΑ. Στις περιφέρειες είναι ακόμα πιο μεγάλος. Έτσι για να διατηρήσει και στις επόμενες εκλογές το πάνω χέρι, λαμβάνει μέτρα συντήρησης των δυνάμεων της. Το πόσο θα τα καταφέρει, θα φανεί τον Οκτώβριο του 2023, όταν θα γίνουν οι επόμενες εκλογές. Υπενθυμίζεται ότι οι ανατροπές στη διακυβέρνηση γίνονται συνήθως με τα εκλογικά συστήματα που ψήφισαν οι προηγούμενοι, για να μην υπάρξει αλλαγή.
Πρώτο μέτρο, με το επιχείρημα της κυβερνησιμότητας, η ενίσχυση της παράταξής του δημάρχου με τα 3/5 των συμβούλων. Όπως, όμως, έδειξε το ίδιο μέτρο που επέβαλε στις επιτροπές το 2019, δεν βοήθησε την κυβερνησιμότητα, αλλά την υποβάθμιση της δημοκρατίας. Δεύτερο μέτρο η κατάργηση του 50%+ 1 και η ψήφιση της εκλογής από τον πρώτο γύρο με 43%+1, φοβούμενοι τη συσπείρωση των προοδευτικών δυνάμεων στο δεύτερο γύρο. Τρίτο μέτρο ο αποκλεισμός κινηματικών δυνάμεων και μικρών παρατάξεων, μέσω επιβολής πλαφόν 3% για την είσοδο στο δημοτικό συμβούλιο και εκλογή συμβούλων. Τέταρτο μέτρο η μείωση των εδρών του δημοτικού συμβουλίου. Αποτέλεσμα αυτού του μέτρου θα είναι η ακόμα μεγαλύτερη συρρίκνωση του αριθμού των εδρών της αντιπολίτευσης, λαμβάνοντας υπόψιν την ενίσχυση των 3/5 της παράταξής του δημάρχου. Συγκεκριμένα για δήμους με πληθυσμό έως 2.000, οι έδρες θα μειωθούν από 13 σε 11, από 2.001 έως 5.000 θα μειωθούν σε 13 από 17 και αντίστοιχα από 5.001 έως 10.000 σε 17 από 21, από 10.001 έως 30.000 σε 21 από 27, από 30.001 έως 60.000 καταργείται και γίνεται από 30.001 έως 100.000 από 41 μειώνεται σε 27, από 100.001 έως 200.000 σε 37 από 41 και τέλος πάνω από 200.000 σε 41 από 49 δημοτικούς συμβούλους. Πέμπτο μέτρο πενταετής θητεία από τις επόμενες εκλογές. Έτσι νομίζουν ότι θα εξασφαλίσουν, με τα παραπάνω μέτρα, τις επόμενες εκλογές και θα παρατείνουν κατά ένα χρόνο την υπεροχή τους στην τοπική αυτοδιοίκηση μέχρι το 2028. Εκτιμούν ότι θα κρατήσουν την αυτοδιοίκηση μακριά από «ελαττωματικές πολιτικές».
Εκτός των παραπάνω, προχωρούν στην κατάργηση των συμβουλίων των κοινοτήτων από 301 έως 500 μονίμων κατοίκων, υποβιβάζοντάς τις σε κοινότητες με τοπικό πρόεδρο και ταυτόχρονα μειώνουν τον αριθμό των συμβούλων από πέντε σε τρεις και τις κοινότητες από 501 έως 3.000, σε 5 από 7 για 3.001 έως 15.000, σε 7 από 11 για 15.001 έως 50,000, σε 9 από 15 για 50.001 και πάνω. Ταυτόχρονα, καταργεί την κάλπη για τις τοπικές κοινότητες, υποβαθμίζοντας τη λειτουργία των συμβουλίων των κοινοτήτων, εντάσσοντάς τα ξανά στα ψηφοδέλτια των υποψηφίων δημάρχων, ενώ οι τοπικοί πρόεδροι κοινοτήτων έως 500 κατοίκους εκλέγονται από ενιαίο ψηφοδέλτιο, το οποίο ενσωματώνεται στα ψηφοδέλτια όλων των συνδυασμών. Έτσι και αποδυναμώνει τα τοπικά συμβούλια και προετοιμάζει το έδαφος για την κατάργηση και συγχώνευση των τοπικών κοινοτήτων. Για να ολοκληρώσει και επιβεβαιώσει την αλλεργία της κυβέρνησης στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών, αλλά και τη συντηρητική της αντίληψη, μειώνει την ποσόστωση συμμετοχής φύλου στα ψηφοδέλτια από 40% στο 33,3%.
Αυτή είναι η δέσμη μέτρων που γυρίζει την τοπική αυτοδιοίκηση στη χειρότερη περίοδο της επί Δημοκρατίας, γιατί υπήρξε και περίοδος που διόριζαν τους αυτοδιοικητικούς.
Τέλος, προβλέπεται οι εκλογές να γίνουν την δεύτερη Κυριακή του Οκτώβρη του 2023 και τα νέα δημοτικά συμβούλια αναλαμβάνουν τον Ιανουάριο του 2024. Η κατάθεση των συνδυασμών γίνεται στις 30 Ιουνίου, ενώ η ανακήρυξη των ψηφοδελτίων των συνδυασμών γίνεται στις 15 Ιουλίου. Είναι και το μόνο θετικό μέτρο, γιατί δίνει τη δυνατότητα και το χρόνο στους συνδυασμούς να αναπτύξουν τις θέσεις τους και στους πολίτες να γνωρίσουν τις θέσεις των συνδυασμών, όπως και να λειτουργήσει ο δημοκρατικός διάλογος, που συνήθως ρίχνει στην παγίδα αυτόν που την στήνει.