Δεν έδειξε για πρώτη φορά το αυταρχικό της πρόσωπο η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ. Προηγήθηκαν άλλα, ιδίως μέσα στην περίοδο της υγειονομικής κρίσης. Όμως, μ’ αυτό επειδή απροκάλυπτα πλέον παραδόθηκε στην κοινωνία –ιδιαίτερα στους νέους– ως ο καρπός συνεργασίας των Υπουργείων Δημόσιας Τάξης και Παιδείας και επειδή αυτή τη φορά έχουμε αντιδράσεις και αντιστάσεις μεγάλου εύρους και μορφών, φάνηκε πιο καθαρά το πρόβλημα. Έχει τεθεί, ευθέως, ένα ζήτημα συρρίκνωσης, μέχρι ακύρωσης, της ουσίας της δημοκρατίας.
Η κυβέρνηση, συνάγεται, εκκινεί από την πεποίθησή της ότι η ελληνική κοινωνία έχει συντηρητικοποιηθεί τα τελευταία χρόνια. Επομένως, αποδέχεται με ευκολία ένα αυταρχικό στιλ διακυβέρνησης, με εργαλεία την καταστολή, τον περιορισμό των δικαιωμάτων των πολιτών σε ποικίλες εκφάνσεις της κοινωνικής, ακόμη και προσωπικής, ζωής τους. Στην περίοδο της πανδημίας η ΝΔ θεώρησε ότι έχει ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια να περάσει τα προβληματικά νομοσχέδιά της. Θα περίμενε κανείς ότι, επειδή η πανδημία απαιτεί μέτρα ούτως ή άλλως περιοριστικά, μια κυβέρνηση που σέβεται τη δημοκρατία και τους πολίτες να μην ψηφίσει νόμους που γνωρίζει ότι θα προκαλέσουν αντιδράσεις και αντιρρήσεις. Για το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ, επιπλέον, πάρθηκαν μέτρα κατασταλτικά για να μην υπάρξουν αντιδράσεις, διαδηλώσεις, έκφραση γνώμης. Να μην μπορέσει να λειτουργήσει η κοινωνία, να εκφραστεί η αντίθετη άποψη.
Περίβλημα χωρίς ουσία
Αυτό, όμως, δεν είναι Δημοκρατία. Έχει, ασφαλώς, το περίβλημα, δεν έχει την ουσία. Τα παραδείγματα είναι πολλά μερικά, μάλιστα αντιφάσκουν με όσα λέει η κυβέρνηση ότι δήθεν επιδιώκει. Για παράδειγμα, για ψύλλου πήδημα κλίνουν τέσσερις ή και έξι στάσεις του μετρό, ενώ διατείνονται ότι πέρασαν τον περιοριστικό των διαδηλώσεων νόμο, για να ενισχυθεί ο εμπορικός κόσμος. Και ύστερα, έβαλαν και αυτόν τον κόσμο, στη γωνία. Όταν ο κ. Γεωργιάδης απευθύνεται στους εμπόρους και τους λέει «φέρτε μου τα κλειδιά» είναι αυταρχισμός, δεν κάνει διάλογο. Όταν απαγορεύει διαδηλώσεις ή εμποδίζει μια μικρή ομάδα διαδηλωτών να πορευτεί στον δρόμο που επέλεξε. Όταν εκκινεί διαδικασία ποινικών διώξεων για διαδηλώσεις. Όταν επιρρίπτει –δικές της!– ευθύνες σε νοσηλευτές. Όταν κινητοποιεί όλο το προπαγανδιστικό της μηχανισμό εναντίον μερικών νέων που έριξαν τρικάκια στο πολιτικό γραφείο – όχι την οικία – της υπουργού Παιδείας. Όταν δεν υπάρχει εκπομπή όπου να μην μετέχει και ένας αστυνομικός. Όταν στις ακροάσεις της Βουλής, για το νομοσχέδιο της κ. Κεραμέως, εκλήθη να πει την άποψή του και αστυνομικός, έκανε μαθήματα «γύψου». Όταν προτάθηκε πιστοποιητικό εμβολιασμού που κατηγοριοποιεί τους πολίτες. Όταν ιδρύει σώματα ασφαλείας και προσλαμβάνει αστυνομικούς ή ειδικούς φρουρούς, για να επιβάλει την καταστολή. Όταν, το πιο βάναυσα ρατσιστικό, σχεδιάζει σχολεία για τα προσφυγόπουλα μέσα στις κλειστές δομές. Όταν είναι πολλά τα «όταν», τίθεται ζήτημα δημοκρατικών δικαιωμάτων.
Τρεις συν μια κρίσεις
Μιλώντας στη Βουλή, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έθεσε το ζήτημα αυτό με θάρρος και πληρότητα. «Αυτό που ανησυχεί τους πολίτες όλο και περισσότερο είναι ότι βάζετε σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία. Κανένας δεν αρνείται ότι κερδίσατε τις εκλογές, ότι έχετε δικαίωμα να φέρετε κοινοβουλευτικό έργο και να περάσετε νομοσχέδια» σημείωσε. Πρόσθεσε όμως αμέσως: «αλλά η δημοκρατία δεν είναι η μινιμαλιστική θεωρία της δημοκρατίας όπως πιστεύουν κάποιοι ακραίοι ρεπουμπλικάνοι της δεξιάς, ότι κάθε τέσσερα χρόνια που μπορούμε να διώξουμε την κυβέρνηση. Εμπεριέχει αντιδράσεις, έχει διάλογο, κινητοποιήσεις, ουσία, έχει συμμετοχή. Δεν μπορείτε να λέτε ότι λόγω πανδημίας δεν μπορεί να υπάρχουν δημοκρατικός διάλογος, συναθροίσεις και την ίδια ώρα να λέτε "εμείς, μπορούμε να κυβερνήσουμε" […] Οι πολίτες έχουν δικαίωμα να αμφισβητήσουν τα νομοσχέδιά σας και εσείς το αφαιρείτε αυτό το δικαίωμα […] Άρα, δεν έχουμε μια τριπλή μόνο κρίση: κλιματική, οικονομική, υγειονομική έχουμε και κρίση δημοκρατίας». Κλείνοντας μάλιστα την τοποθέτησή του υπήρξε, αυστηρά, προειδοποιητικός. «Η κυβέρνηση προσπαθεί να είναι μαζί με όλες αυτές τις δυνάμεις, πέρα από την Ελλάδα, που θεωρούν ότι η πανδημία είναι ευκαιρία για περιορισμό της δημοκρατίας. Και αυτό, ελπίζω, να το πληρώσετε πριν είναι αργά. Γιατί ο φόβος μου είναι ότι δεν θα επωφεληθείτε ούτε εσείς από τέτοια προσέγγιση αλλά άλλες δυνάμεις που μ’ αυτές δεν έχετε σχέση εσείς».
Τραγικά ανεπαρκής
Η κυβέρνηση με υποκρισία όταν υποστηρίζει ότι όλα ή έστω πολλά απ’ αυτά τα περιοριστικά μέτρα γίνονται για να καταπολεμηθεί ο κορονοϊός. Ποιος δεν ξέρει ότι είναι τραγικά ανεπαρκή; Στο υγειονομικό πεδίο ετοιμαζόμαστε για τρίτο λοκντάουν που περνά μέσα από τα σοβαρά κενά που υπήρξαν. Στο οικονομικό πεδίο, μεγάλο μέρος του προβλήματος είναι ακόμη στη σκιά, αλλά θα φανεί οπωσδήποτε.
Η Έφη Αχτσιόγλου μιλώντας στη Βουλή την Πέμπτη αυτό ακριβώς εντόπισε. «Η κυβέρνηση οδηγεί τη χώρα σε κρίση χρέους. Υπονομεύει τις δυνατότητες ανάκαμψης και τη μετατρέπει σε ουραγό της Ευρώπης», είπε. «Και όταν οι υπόλοιπες χώρες μπουν σε τροχιά ανάκαμψης» πρόσθεσε, «όταν το Σύμφωνο Σταθερότητας επανέλθει, η ομπρέλα της ΕΚΤ κλείσει, η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί ξανά μπροστά σε πολύ σοβαρές περιπέτειες». Είναι παρόμοιες μ’ αυτές της περασμένης δεκαετίας.