Πόλυ Χατζημανωλάκη «Τρεις χάριτες στον τοίχο - 199 σκαλοπάτια», εκδόσεις Εύμαρος, 2020
Πρόκειται για ένα βιβλίο διπλής όψης. Έχει ένα εξώφυλλο με τίτλο Τρεις χάριτες στον τοίχο και υπότιτλο «Οδοιπορική βιογραφία», με κείμενο έκτασης 111 σελίδων και ένα άλλο, ανάποδο εξώφυλλο (αντί οπισθοφύλλου), στην πραγματικότητα ένα δεύτερο βιβλίο 79 σελίδων, με τίτλο 199 σκαλοπάτια και υπότιτλο «Το παλίμψηστο ημερολόγιο».
Η Πόλυ Χατζημανωλάκη έχει εκδώσει δύο μυθιστορήματα, μία ποιητική συλλογή και μια συλλογή δοκιμίων πάνω στο έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη – είναι άλλωστε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών.
Στο παρόν «διπλό βιβλίο» κάνει κάτι διαφορετικό. Βγαίνει στο δρόμο, παρατηρεί, φωτογραφίζει, μετά επιστρέφει στο σπίτι και γράφει. Ο τίτλος «Τρεις χάριτες» είναι εμπνευσμένος από ένα γκράφιτι σε τοίχο σπιτιού της γειτονιάς της, στο Πολύδροσο, που απεικονίζει με κάποια ασάφεια τρία γυναικεία πρόσωπα. Αυτό το μέρος του βιβλίου –ή αυτό το βιβλίο– περιγράφει εικόνες της Αθήνας και του τόπου διαμονής της. Αντίθετα τα κείμενα με το γενικό τίτλο «199 σκαλοπάτια» περιγράφουν πόλεις και τόπους της Αγγλίας και της Σκωτίας και ο τίτλος έχει να κάνει με το μυθιστόρημα του Μπραμ Στόκερ Δράκουλας καθώς στο Γουίτμπι, όπου έφτασε με πλοίο ο Κόμης Δράκουλας, τα σκαλοπάτια για το περίφημο Αβαείο είναι 199. Το βιβλίο είχε μάλιστα μεταφράσει στον καιρό του και ο Παπαδιαμάντης, με τίτλο Ο Πύργος του Δράκουλα.
Η περιδιάβαση λοιπόν της συγγραφέα δεν είναι μόνο «φυσική». Η Πόλυ Χατζημανωλάκη χρησιμοποιεί την οδοιπορία για να ταξιδέψει στην πραγματικότητα στους λαβυρίνθους της λογοτεχνίας, της ευαισθησίας και των συνειρμών. Για να αποδράσει από τη συνθήκη του εγκλεισμού μέσα από την περιπλάνηση της σκέψης. Διαβάζοντας και περιδιαβάζοντας, πηγαίνοντας από τον Τομ Σώγερ στον Ίαν Ράνκιν, από τον Πωλ Ώστερ στην Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, κάνοντας απίθανες σκέψεις και συνδυασμούς, μέσα από ένα πηγαίο αυθορμητισμό που παράγει ένα μεγάλο παρελθόν ανάγνωσης. Οι δρόμοι που περπατάει, είτε πρόκειται για το Πολύδροσο είτε πρόκειται για το Ληθ, δεν είναι παρά αφορμές για να πετάξει η φαντασία. Όταν ακολουθεί μια οικογένεια Ινδών και νιώθει ότι βρίσκεται στις σελίδες της Ζέιντι Σμιθ. Ή όταν παρακολουθεί στο YouTube τον Ρολάν Μπαρτ να μιλάει για τον Μαρσέλ Προυστ μέσα από τα κτίρια που έζησε.
Η Πόλυ Χατζημανωλάκη μας μιλάει και για τον Τζον Ράσκιν (που μετέφρασε ο Προυστ), ο οποίος είχε και την ιδέα ότι τα κτίρια μπορείς να τα «διαβάσεις» σαν βιβλία. Εδώ έχουμε όμως ένα βιβλίο που μπορείς και να το θαυμάσεις σαν κτίριο. Το κτίριο της λογοτεχνίας. Με το καφέ του ισογείου όπου προσφέρουν μαντλέν.