Φωτογραφία: Νικόλας Κοκοβλής
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κυβερνητική προσπάθεια έτσι, ώστε να καταστούν τα ΕΛΤΑ «φιλέτο» υποψήφιο προς αγορά από ιδιώτες του χώρου των ταχυμεταφορών. Μπορεί η κυβέρνηση να έχει “βαφτίσει” αυτήν την προσπάθεια ως επιχείρηση αναβάθμισης και εξυγίανσης των Ελληνικών Ταχυδρομείων, ουσιαστικά όμως οι ενέργειές της στρώνουν το χαλί στον υποψήφιο ή στους υποψήφιους αγοραστές, οι οποίοι με την “επένδυση” θα πετύχουν με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια. Αφενός θα διαγράψουν από τον χάρτη του ανταγωνισμού στις ταχυμεταφορές τα ΕΛΤΑ, αφετέρου θα "κληρονομήσουν" όλα τα δίκτυα διανομών της επιχείρησης, τα οποία είναι τα εκτενέστερα και τα πιο αξιόπιστα (προ της πανδημίας τουλάχιστον) στην Ελλάδα.
Πώς, όμως, θα γίνουν όλα αυτά; Η συνταγή είναι παλιά, δοκιμασμένη και άκρως νεοφιλελεύθερη (όχι ότι εκπλήσσει αυτό βέβαια). Πρώτα απ' όλα, εφαρμόζεται εθελούσια έξοδος έτσι, ώστε να μειωθεί το προσωπικό της επιχείρησης (άρα και το κόστος). Μέχρι στιγμής, από τότε που ψηφίστηκε η σχετική τροπολογία στη Βουλή τον προηγούμενο Δεκέμβριο, έχουν κατατεθεί 1.400 περίπου σχετικές αιτήσεις. Καθόλου άσχημα θα έλεγε κανείς, αν σκεφτεί ότι ο στόχος είναι 2.000 (έστω και αν στην πραγματικότητα ακόμα και οι 1.600 κάνουν τη δουλειά που επιθυμούν οι κυβερνώντες).
Η εθελούσια βέβαια δεν είναι και τόσο...εθελούσια. Οι αιτήσεις γίνονται κυρίως από υπαλλήλους που βρίσκονται κοντά στη συνταξιοδότησή τους (είναι, δηλαδή, στη πλειονότητά τους πάνω από 55 ετών), οι οποίοι έχουν λίγες έως μηδαμινές πιθανότητες να βρουν εργασία, εφόσον απολυθούν. Με την εθελούσια εξασφαλίζουν ένα εφάπαξ ποσό (ανάλογα με την προϋπηρεσία και την ηλικία τους) από το οποίο θα μπορέσουν, ανάλογα και με τις εν γένει συνθήκες, να χρηματοδοτήσουν την αυτασφάλισή τους μέχρι να κατοχυρώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Υπάρχει όμως και άλλος λόγος που πολλοί από τους υπαλλήλους υποκύπτουν στον έμμεσο εκβιασμό της εθελουσίας και αυτός δεν είναι άλλος από την αβεβαιότητα που κυριαρχεί πλέον στην επιχείρηση. Με την προοπτική της ιδιωτικοποίησης να κοντοζυγώνει (έστω και αν οι κυβερνώντες δεν το ομολογούν δημοσίως) η εργασιακή ανασφάλεια καραδοκεί. Η πιθανότητα μετάθεσης, ας πούμε, λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για να παραμείνει κάποιος στην εργασία του. Το να χαρακτηριστεί πλεονάζον προσωπικό (με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την εργασιακή του τύχη στο δημόσιο) επίσης. Γίνεται, έτσι, φανερό ότι για πολλούς εργαζόμενους η λύση της εθελούσιας φαντάζει ως μονόδρομος έτσι, ώστε να προστατευτούν από τα χειρότερα.
Ο μεγάλος χαμένος των λοκντάουν
Η οποιαδήποτε αμφιβολία για τον τελικό στόχο της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τα ΕΛΤΑ διαλύθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και ιδιαίτερα όσο βρίσκονταν σε ισχύ τα λοκντάουν (όπως την περίοδο που διανύουμε τώρα). Είναι γνωστό ότι λόγω των συνθηκών οι τζίροι των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στις ταχυμεταφορές εκτινάχθηκαν στα ύψη, καθώς η ζήτηση ανέβηκε κατακόρυφα. Τα ΕΛΤΑ, αν και θα μπορούσαν να κυριαρχήσουν στην αγορά με μεγάλη άνεση, αφέθηκαν να βλέπουν τα τρένα του ιδιωτικού τομέα να περνούν. Χωρίς προσλήψεις έκτακτου προσωπικού, χωρίς δυνατότητα εκμετάλλευσης του συνόλου των δικτύων, χωρίς μέριμνα από τη διοίκηση της επιχείρησης, τα ΕΛΤΑ και η ΕΛΤΑ courier έμειναν τραγικά πίσω στον ανταγωνισμό.
Ήταν τέτοια δε η ανεπάρκεια των ΕΛΤΑ-courier, ειδικά μέσα στις γιορτές, που στις 28 του Δεκέμβρη αναγκάστηκαν να εκδώσουν ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία προχωρούσαν σε παύση των παραλαβών μέχρι τις 8 Ιανουαρίου "με σκοπό να διασφαλιστεί η σταδιακή εξομάλυνση της λειτουργίας του δικτύου και να επιστρέψουν στα συνήθη χρονικά επίπεδα διακίνησης των αποστολών". Καταλαβαίνετε το πάρτι που έστησαν οι ανταγωνιστές μετά από μία τέτοια ανακοίνωση. Δεν μπορούσε φυσικά να υπάρξει χειρότερη αυτοταπείνωση για το δημόσιο ταχυδρομείο, που είδε το όποιο κύρος του να καταρρακώνεται σε μία χρονική περίοδο, κατά την οποία οι πολίτες χρειάζονταν όσο ποτέ φθηνές και γρήγορες υπηρεσίες ταχυμεταφορών.
Μεγάλοι διαγωνισμοί, μεγάλες παγίδες
Ακόμα και στο μέτωπο των μεγάλων διαγωνισμών του δημοσίου με έπαθλα μεγάλες δουλειές, ο δρόμος για τα ΕΛΤΑ είναι ναρκοθετημένος. Παράδειγμα; Ο διαγωνισμός για την αλληλογραφία της ΔΕΗ. Στον προηγούμενο διαγωνισμό τα ΕΛΤΑ επικράτησαν εύκολα, διότι είχε μπει ο (άκρως αναμενόμενος) όρος ότι ο ανάδοχος πρέπει να διαθέτει δίκτυο που να καλύπτει τουλάχιστον το 95% της επικράτειας. Τέτοιο εύρος δικτύου μόνο τα ΕΛΤΑ διαθέτουν στην Ελλάδα. Για το διαγωνισμό όμως που επίκειται, υπάρχει πληροφόρηση ότι όρος για το εύρος δικτύου είτε δεν θα υπάρχει, είτε ότι το σχετικό ποσοστό κάλυψης θα είναι μειωμένο. Πόσο πιο ξεκάθαρα να μας πουν ότι η ΔΕΗ δεν επιθυμεί να πάρουν τη δουλειά τα ΕΛΤΑ;
Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αλληλογραφία της ΕΥΔΑΠ για την οποία η ACS (συμφερόντων Φέσσα) κίνησε γη και ουρανό έτσι, ώστε να μην καταλήξει στα ΕΛΤΑ αν και τα Ελληνικά Ταχυδρομεία είχαν καταθέσει την πιο συμφέρουσα προσφορά. Μέσω της δικαστικής οδού τελικά, και αφού η θέση των ΕΛΤΑ θεωρήθηκε δεσπόζουσα, η δουλειά "έσπασε" στα δύο. H ACS του κυρίου Φέσσα πήρε το ένα κομμάτι και τα ΕΛΤΑ το άλλο, κάτι που όντως αντιλαμβάνεται κανείς σημαίνει απώλεια εσόδων για τα Ελληνικά Ταχυδρομεία.
Αυτά συμβαίνουν την ώρα που αναμένονται τα νεότερα σχετικά με το διαγωνισμό για την ταχυμεταφορά των διαβατηρίων και λοιπών εγγράφων (αγνοείται η τύχη του από τον προηγούμενο Οκτώβριο) και ενώ τα ΕΛΤΑ χάνουν συνεχώς έμψυχο δυναμικό. Μόνο μέσα στο 2020 το προσωπικό μειώθηκε κατά 1.400 υπαλλήλους και ο προγραμματισμός προβλέπει τη συνέχιση της “αιμορραγίας” και μέσα στο 2021 έτσι, ώστε να μειωθούν οι οργανικές θέσεις (πώς αλλιώς θα γίνει η επιχείρηση φιλέτο έτοιμο προς αξιοποίηση για να ενδιαφερθούν οι πάσης φύσεως “επενδυτές”;). Το εξοργιστικό; Ενώ η επιχείρηση δεν μπορεί να προσφέρει πλέον ανταγωνιστικές υπηρεσίες, αυξάνει τα κόστη για τους πελάτες της! Και αφού πλέον οι διανομείς ολοένα και λιγοστεύουν, οι πελάτες αναγκάζονται να καταφεύγουν στις επί πληρωμή υπηρεσίες, γιατί διαφορετικά κινδυνεύουν να λάβουν αυτό που θέλουν σε 4, 5 ή και 6 εργάσιμες ημέρες!
Kαι αφού παραπάνω αναφέραμε τον Θόδωρο Φέσσα, τον ιδιοκτήτη της ACS, απλά να θυμίσουμε ότι έχει διατελέσει και πρόεδρος του ΣΕΒ και ότι θεωρείται μέλος του επιχειρηματικού λόμπι που σχετίζεται με το πρωθυπουργικό περιβάλλον και συνομιλεί τακτικά με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Χρήσιμο είναι επίσης να θυμίσουμε ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών οι μεταφορείς της ACS και των άλλων ιδιωτικών εταιρειών ταχυμεταφορών "λιώνουν" στη δουλειά, κάνουν υπερπροσπάθεια κάτω από αντίξοες συνθήκες μέσα στην πανδημία, χωρίς όμως οι ιδιοκτήτες να προχωρούν σε προσλήψεις επιπλέον μόνιμου προσωπικού. Και όλα αυτά για το βασικό μισθό συν κάτι παραπάνω.
Κάπως έτσι οι κυβερνώντες φαντάζονται και τα ΕΛΤΑ των αμέσως επόμενων χρόνων. Ως εταιρεία που για να καλύπτει τα μεγάλα κενά της θα προχωρά σε προσλήψεις εργαζόμενων οι οποίοι ή θα αμείβονται με την κατώτερη σύμβαση της ΓΣΕΕ ή θα είναι ενοικιαζόμενοι (σήμερα δουλεύουν στα ΕΛΤΑ περίπου 350 τέτοιοι εργαζόμενοι). Όλα αυτά βέβαια μέχρι να φτάσει, ως Μεσσίας, ο ιδιώτης που θα απαλλάξει το δημόσιο ταμείο από το «περιττό» βάρος να συντηρεί τα ΕΛΤΑ εφαρμόζοντας τους «νόμους της αγοράς». Λέτε το μικρό του όνομα να είναι... Θόδωρος; Διόλου απίθανο με βάση όσα έχουν γίνει μέχρι στιγμής αλλά και με δεδομένο το ενδιαφέρον του εν λόγω να κυριαρχήσει επιχειρηματικά στο χώρο.