Είμαστε εν μέσω μιας νέας φάσης της πανδημίας στον πλανήτη και στη χώρα μας. Είμαστε στη φάση των εμβολίων και των μεταλλάξεων, συνεχώς σε λοκντάουν με παραλλαγές από τον Νοέμβριο, και της ανάδειξης του κυνικού ρόλου της αγοράς και στο κρίσιμο πεδίο της παραγωγής των εμβολίων στην πιο κρίσιμη περίοδο του πλανήτη και της ανθρώπινης ζωής στη μεταπολεμική εποχή. Είμαστε στην περίοδο που διεκδικούμε εμβόλια για όλους, διαφάνεια, αλληλεγγύη, δικαίωμα στη φροντίδα και όχι κέρδη στην πανδημία, εν μέσω σκληρών γεωπολιτικών ανταγωνισμών και συγκρούσεων χρηματιστηριακών συμφερόντων. Αλλά έχουν σχέση όλα αυτά με το τι συμβαίνει στα Γιάννενα στο πεδίο της Υγείας; Θα απαντούσα καταφατικά.
Τα Γιάννενα έχουν παράδοση στις δημόσιες, κοινωνικές υπηρεσίες υγείας. Από τη διεκδίκηση του Σανατορίου τότε που θέριζε ο «λευκός θάνατος», η φυματίωση, την περίοδο της λειτουργίας του Δημοτικού Νοσοκομείου «Αγάπη» στην περιοχή Κουραμπάς, τη λειτουργία του Στρατιωτικού Νοσοκομείου στην αρχή στο Κάστρο και στη συνέχεια στη Ζωσιμαία Ακαδημία, που βομβαρδίστηκε από τους Ναζιστές κι ας είχε στη σκεπή του το σήμα του Ερυθρού Σταυρού, μέχρι τη μεταφορά του παλιού Χατζηκώστα στο Σανατόριο και την ίδρυση του σύγχρονου ΓΝ «Γ. Χατζηκώστα», την ίδρυση και εγκατάσταση εκεί της Ιατρικής Σχολής, τη λειτουργία του πολυϊατρείου ΙΚΑ (όπου σήμερα είναι το ΚΥ Ιωαννίνων) και βέβαια την ίδρυση και λειτουργία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου, έχει διανυθεί πολύς δρόμος.
Η ιδιαιτερότητα των Ιωαννίνων είναι ότι σε όλη αυτή την πορεία δεν αναπτύχθηκε στην περιοχή ισχυρός επιχειρηματικός τομέας νοσοκομειακής φροντίδας, παρά τις «προσπάθειες». Ακόμη και η μεγάλη πρόκληση για τους νεοφιλελεύθερους μνημονιακούς, η μετατροπή της τέταρτης πτέρυγας του Πανεπιστημιακού σε ημι-ιδιωτικοποιημένο χώρο Νοσοκομειακής Φροντίδας ακυρώθηκε στην πράξη στην περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Την ίδια περίοδο παρά τους μνημονιακούς καταναγκασμούς, στα Γιάννενα οι δημόσιες δομές υγείας από τα Νοσοκομεία μέχρι την επείγουσα φροντίδα στάθηκαν όρθιες, ενισχύθηκαν σε προσωπικό και κρίσιμες υποδομές, το δημόσιο Πανεπιστήμιο και Ιατρική Σχολή στηρίχτηκαν με νέες θέσεις μελών ΔΕΠ, ενώ ο δημόσιος τομέας διευρύνθηκε στον κρίσιμο πεδίο της πρωτοβάθμιας φροντίδας με τη δημιουργία έξι ΤΟΜΥ (Τοπικών Μονάδων Υγείας), που λειτουργούν αποτελεσματικά σήμερα στον αστικό ιστό μαζί βέβαια με την ενίσχυση στην επείγουσα περίθαλψη (ΕΚΑΒ - αυτοτελή ΤΕΠ).
Όλα τα παραπάνω σφραγίστηκαν με την ελεύθερη πρόσβαση σε όλο τον κόσμο που είχε ανάγκη φροντίδας και περίθαλψης.
Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί σήμερα πώς θα ήταν η ευρύτερη περιοχή χωρίς αυτές τις ισχυρές υποδομές Υγείας. Κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί πως μπορεί να υπάρξει μέλλον χωρίς την ενίσχυση και διεύρυνση του ΕΣΥ.
Ισχυρίζομαι ακόμη, πως η περιοχή μας με τις υποδομές της και την αυταπάρνηση του προσωπικού της ανταποκρίθηκε μέχρι τώρα, παρά τις καταστροφικές ανεπάρκειες της κυβερνητικής πολιτικής, παρά την ανεπαρκή και προβληματική διαχείριση από τις διοικήσεις και την 6η ΥΠΕ, τα λάθη και τις παραλείψεις από το δεύτερο κύμα και μετά, σχετικά ικανοποιητικά στην πανδημία, που εξακολουθεί να είναι παρούσα.
Στα Γιάννενα με τις σύγχρονες υποδομές των οδικών αξόνων (Εγνατίας και Ιονίας), το αναβαθμισμένο αεροδρόμιο, το μοναδικό φυσικό περιβάλλον, τις ιδιαίτερες δυνατότητες στην πρωτογενή παραγωγή και μεταποίηση των αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων δεν μπορεί να συγκροτηθεί η εικόνα του μέλλοντος χωρίς μια νέα πνοή στις δημόσιες δομές υγείας.
Η ιστορική περίοδος της πανδημίας, που θα κλείσει… όποτε, μόνο με αλληλεγγύη, διαφάνεια και συνεργασία και όχι με εμβολιαστικούς εθνικισμούς, υποδηλώνει εκκωφαντικά την υπεροχή της αντίληψης της υγείας ως δημόσιου κοινωνικού αγαθού.
Σε αυτόν τον δρόμο της στρατηγικής ανάπτυξης των δημόσιων δομών υγείας στα Γιάννενα και στην Ήπειρο, καλύπτοντας, ανάγκες που υπήρχαν και τις νέες ανάγκες που αναδεικνύει η εποχή της πανδημίας και η μετά από αυτήν, κυρίως στην πρόληψη και στην πρωτοβάθμια, στις υποδομές και θεσμούς Δημόσιας Υγείας, στην αποκατάσταση, στις κοινοτικές δομές ψυχικής υγείας κ.λπ., με ενίσχυση κυρίαρχα ποιοτική και ποσοτική του ανθρώπινου δυναμικού, και στο ΕΣΥ και στο Πανεπιστήμιο, σε όλες τις πλευρές λειτουργίας του συστήματος, με ένα ενισχυμένο πρόγραμμα στήριξης των υποδομών και με προτεραιότητες που εξυπηρετούν ανάγκες και δημόσιο συμφέρον.
Αυτός είναι αναμφισβήτητα και ο στρατηγικός άξονας για μια δίκαιη ανάπτυξη των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής για ουσιαστικές παρεμβάσεις και στους κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας, της μείωσης της φτώχειας και των ανισοτήτων, αλλά και της ανάδειξης του πρωταγωνιστικού ρόλου του περιβάλλοντος, αναιρώντας και στην πολιτική της Αριστεράς στρεβλές προσεγγίσεις και ανεπαρκείς πολιτικές.