Θεωρητικά οι συνθήκες θα ήταν ιδανικές για το πιο «εύρωστο» καθαρόαιμο αριστερό κόμμα μιας από τις μεγάλες χώρες της ΕΕ. Δεν υπάρχουν και πολλά τέτοια. Ο λόγος γίνεται για την die Linke την γερμανική Αριστερά, που το περασμένο Σαββατοκύριακο επέλεξε τη νέα της ηγεσία, η οποία προφανώς θα την οδηγήσει στην εκλογική μάχη του Σεπτεμβρίου.
Από τη μια ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας κατανοεί πόσο λάθος ήταν οι κυβερνητικές αποφάσεις τελευταίων ετών για ταχύτερη ιδιωτικοποίηση της υγείας, αλλά και πόσο απαραίτητο θα είναι ένα ισχυρό κοινωνικό κράτος για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κρίσης, που ακόμα δεν έχουν εκδηλωθεί στην αγορά εργασίας.
Από την άλλη ένας κόσμος ανήσυχος και τρομαγμένος έχει την τάση να στρέφεται προς αυτό που θεωρεί πιο γνωστό και προβλέψιμο, κι αυτό δεν αναφέρεται μόνο στους άλλοτε δύο πόλους του παραδοσιακού δικομματισμού, αλλά και στους Πράσινους, που τα τελευταία χρόνια δούλεψαν συστηματικά προς αυτή ακριβώς την κατεύθυνση.
Ήταν λογικό, λοιπόν, στο συνέδριο της die Linke να κυριαρχήσει σε μεγάλο βαθμό ο ρεαλισμός μαζί με τον προβληματισμό, για το αν και κατά πόσο η ιδιαιτερότητα της κατάστασης μπορεί να επιτρέπει εσωτερικές διαμάχες με το χέρι στο «θερμόμετρο της επαναστατικότητας» και την αναζήτηση για το πώς ριζοσπαστικές θέσεις θα μπορέσουν να ακουστούν από την κοινωνία. Το κόμμα έχει καταφέρει να σταθεροποιήσει τον αριθμό των μελών του λίγο πάνω από τις 60.000, πετυχαίνοντας μάλιστα μια σχετική αλλαγή στη σύνθεσή του. Έχει πια περισσότερους νεολαίους/νεολαίες και μεγαλύτερη απήχηση στα «παλιά» δυτικογερμανικά κρατίδια. Δεν είναι δηλαδή ένα κόμμα νοσταλγών της Ανατολικής Γερμανίας και ονειροπόλων εξωκοινοβουλευτικών. Έχει καταφέρει να ταυτιστεί με κινήματα όπως το Black Lives Matters, το Fridays for Future, το #metoo και με άλλες πρωτοβουλίες. Δυσκολεύεται κάπως με τα συνδικάτα, όπου η αρτηριοσκληρωτική κυριαρχία της σοσιαλδημοκρατίας δεν είναι εύκολο να διαρραγεί, ειδικά όσο περιορίζεται σε οικονομίστικα κυρίως αιτήματα για μερικά ευρώ παραπάνω χωρίς να τολμά να ανοιχτεί και σε θεσμικά ζητήματα. Έτσι, η die Linke παραμένει κολλημένη στις δημοσκοπήσεις σε ποσοστά γύρω στο 7 με 8%, πάντα πίσω από την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), η οποία συνεχίζει να ψαρεύει με «αντισυστημική» δημαγωγία και θεωρίες συνωμοσίας. Θα πρέπει η Αριστερά να γίνει ακόμα πιο προβλέψιμη για να ονειρεύεται τη δημιουργία μιας άλλης πλειοψηφίας, που θα τη φέρει σε ένα κυβερνητικό συνασπισμό;
Μια μικρή παράκαμψη ως τη γειτονική Ολλανδία. Εκεί σε μια εβδομάδα θα γίνουν εθνικές εκλογές. Οι πιο ανιαρές και «απολίτικες» εκλογές, που υπήρξαν ποτέ, όπως έγραψε ένας ντόπιος σχολιαστής. Σαν να εκλέγεις ένα διαχειριστή της πολυκατοικίας, με μοναδικό κριτήριο ότι έχει «άκρες» για λίγο πιο φτηνό πετρέλαιο. Θα κερδίσει πάλι ο πρόσφατα παραιτηθείς λόγω σκανδάλου Μαρκ Ρούττε. Αυτό είναι απόρροια της αλλόκοτης κατάστασης, στην οποία στριμώχτηκαν οι ευρωπαϊκές χώρες εν μέσω πανδημίας και μιας σκληρής νεοφιλελεύθερης επιλογής που ακολουθεί και η δική μας κυβέρνηση, αλλά πρωτίστως οι Βρυξέλλες να περιορίσουν την αντιμετώπιση του απρόβλεπτου κακού σε καθαρά τεχνοκρατικό ζήτημα.
Τι πολιτικές εξελίξεις μπορεί να περιμένει κανείς, όταν η λύση που προκρίνει η κυρίαρχη «κάστα» της Ευρώπης είναι η αποπολιτικοποίηση της πολιτικής, με την κουτοπόνηρη προτροπή να «αφήσουμε τις αντιπαλότητες για το μέλλον»;
Αυτή ακριβώς είναι η εξόχως πολιτική εξέλιξη. Στοχεύει κυρίως την Αριστερά, ζητώντας της να αφήσει στην άκρη ιδεολογίες και θεωρίες και να στρατευτεί κι αυτή στην πρακτική διαχείριση ενός προβλήματος, το οποίο παρουσιάζεται ως ένα φυσικό φαινόμενο χωρίς να εξηγούνται ούτε οι αιτίες του, ούτε κυρίως η σφοδρότητα των συνεπειών του, η οποία φυσικά και είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών.
Μια ακόμα παράκαμψη μέχρι την Ιταλία. Αξίζει να θυμηθεί κανείς αυτό που είχε πει ο Πέρρυ Αντερσον, που από επιλογή ζούσε εκεί: «Η Ιταλία δεν αποτελεί ανωμαλία στην Ευρώπη, αλλά τη συμπύκνωση των προβλημάτων μιας ηπείρου, η οποία πάσχει ολοένα περισσότερο από αποδημοκρατικοποίηση, διαφθορά και ασθενική ανάπτυξη». Σε ένα πρόσφατο κείμενο του ο βρετανός ιστορικός αναφέρεται σε μια σειρά από «πραξικοπήματα» που έπλασαν τη σημερινή Ευρώπη, έχοντας μάλλον στο μυαλό του και αυτό που συμβαίνει τώρα στην αγαπημένη του χώρα του Νότου εδώ και μερικές εβδομάδες. Μια κυβέρνηση «εθνικής συνεννόησης» με ένα μη εκλεγμένο πρωθυπουργό, πάλι διαχειριστή, με την αποπολιτικοποίηση των κομμάτων ως προϋπόθεση για τη συνεννόηση και συνεργασία τους.
Η παγίδα είναι τεράστια και θα πρέπει να απασχολήσει όλες τις προοδευτικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Η συνειδητή προσπάθεια της νεοφιλελεύθερης πλειοψηφίας στην ΕΕ να αναστείλει ως «αντιπαραγωγικό» ή ακόμα και «καταστροφικό» τον πολιτικό διάλογο και την πολιτική αντιπαράθεση στην Ευρώπη, δεν θα πρέπει να περάσει χωρίς απάντηση.
Στην περίπτωση της Γερμανίας η αμηχανία της die Linke δε μπορεί να καλυφθεί πίσω από την αισιοδοξία, που μπορεί να γέννησε η χωρίς αμφισβητήσεις εκλογή δύο νέων σε ηλικία γυναικών, η οποία πάντως δεν είναι και εντελώς ασύμμετρη με τις επιταγές του σύγχρονου πολιτικού μάρκετινγκ. Αλλά για το θέμα αυτό θα έχουμε να πούμε πολλά και τους μήνες που έρχονται.