Τελικά οι νεοφιλελεύθεροι ρήτορες, που συνηθίζουν να μας θυμίζουν ότι «κάθε κρίση αποτελεί και ευκαιρία» ξέρουν από πείρα τι λένε. Γιατί κάθε κρίση ανοίγει πάντα «δουλειές», είτε για την αντιμετώπισή της είτε για την υπέρβασή της και την προετοιμασία της «επόμενης μέρας». Στην Γερμανία, πατρίδα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και του «ενάρετου βίου», τα παραδείγματα ολοένα και πληθαίνουν. Το τελευταίο αφορά δύο μέλη της Χριστιανικής Ένωσης μέσα στο κοινοβούλιο, που όπως αποδεικνύεται εκμεταλλεύτηκαν την πρώτη φάση της πανδημίας για να προωθήσουν συμφέροντα φίλιων εταιριών με το αζημίωτο.
Ο βουλευτής της CDU από την Βάδη-Βυρτεμβέργη Νίκολας Λέμπελ αύξησε το εισόδημα του κατά 250.000 ευρώ, βοηθώντας μια επιχείρηση που κατασκευάζει μάσκες προστασίας να πάρει τη σχετική ανάθεση. Τώρα δηλώνει μετανιωμένος και αποχωρεί από την πολιτική, αν και αρχικά είχε δηλώσει ότι θα παραμείνει στη Βουλή μέχρι τον Αύγουστο. Ανάλογη είναι και η ιστορία του Γκέοργκ Νουσλαϊν από τη Βαυαρία και την CSU, ο οποίος για ανάλογη μεσολάβηση κατάφερε να εξασφαλίσει προμήθεια 660.000 ευρώ. Και αυτός ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από την πολιτική.
Κερδοσκοπία, με απευθείας ανάθεση
Τα περιστατικά αυτά έρχονται να επιβεβαιώσουν μια θύελλα σχετικών φημών του τελευταίου διαστήματος σε σχέση με την «ευκαιρία» που είδαν στελέχη της κυβέρνησης να εκμεταλλευτούν την πανδημία, ειδικά στα πρώτα της στάδια. Το σκάνδαλο πήρε τέτοιες διαστάσεις που η ηγεσία της Χριστιανοδημοκρατίας ζήτησε την Τετάρτη από όλους τους βουλευτές του κόμματος να δηλώσουν υπεύθυνα και εντός 48 ωρών, αν και πώς εξασφάλισαν κάποιο πρόσθετο εισόδημα λόγω πανδημίας. Αρκετά υπονοούμενα έχουν υπάρξει άλλωστε τον τελευταίο καιρό ακόμα και για τον «πολυτελή βίο» που διάγει ο υπουργός Υγείας Γιενς Σπαν, στον οποίο χρεώνονται μια σειρά από αστοχίες, είτε στην οργάνωση του εμβολιασμού, είτε στην προμήθεια των δωρεάν τεστ που είχε υποσχεθεί από τις αρχές Μαρτίου χωρίς τελικά να υλοποιήσει την εξαγγελία του, αλλά και για τη συνολικότερη διαχείριση της πανδημίας και τα προβλήματα στο σύστημα Υγείας. Αξέχαστη αποτυχία υπήρξε επίσης και η πανάκριβη (70 εκατ. ευρώ) εφαρμογή ιχνηλάτησης του ιού για κινητά, που δεν λειτούργησε ποτέ.
Η κριτική, βεβαίως, αγγίζει και την καγκελάριο Μέρκελ. Η ίδια φυσικά ποτέ δεν θεωρήθηκε ύποπτη για οποιοδήποτε φαινόμενο διαφθοράς, αλλά τα κρούσματα στο δικό της κομματικό στρατόπεδο σκιάζουν και τη δική της εικόνα και έχουν αρχίσει να επηρεάζουν και τα ποσοστά του κόμματος στις δημοσκοπήσεις. Αν ρίξει κανείς μια ματιά στο ιστορικό με τις μάσκες θα δει καταστάσεις, που θυμίζουν... Ελλάδα στα χέρια των «ιδιοκτητών του κράτους».
Συγκεκριμένα, τον περασμένο Μάρτιο ο υπουργός Υγείας αποφάσισε να παρακάμψει τις συνήθεις διαδικασίες προμηθειών του κράτους μέσω διαγωνισμών και να προχωρήσει σε απευθείας αναθέσεις, σε όσες εταιρίες υπόσχονταν ότι μπορούν να παραδώσουν τουλάχιστον 25.000 μάσκες σε διάστημα ενός μήνα. Οι ενδιαφερόμενοι ήταν πολλοί και έτσι το υπουργείο αποφάσισε να μεταθέσει στον ιδιωτικό τομέα το καθήκον για την «αξιολόγηση» και ανάθεση έργων στους ενδιαφερόμενους, πάλι με απευθείας διαδικασία. Επέλεξε τη γνωστή εταιρία συμβούλων Ernst & Young με αμοιβή 9,5 εκατομμυρίων ευρώ.
Αυτό που ακολούθησε μοιάζει με μεγάλο φαγοπότι. Υπολογίζεται ότι μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου το γερμανικό δημόσιο είχε πληρώσει περίπου 6 δισ. ευρώ για ένα περίπου αντίστοιχο αριθμό μασκών, σύμφωνα και με την απάντηση του υπουργείου σε σχετική επερώτηση του κόμματος των φιλελευθέρων. Πολλές από αυτές αποδείχτηκαν άχρηστες και σαπίζουν σε κάποιες αποθήκες. Υπενθυμίζεται ότι λόγω του ομοσπονδιακού χαρακτήρα του κράτους αντίστοιχες παραγγελίες έγιναν και από τα κρατίδια.
Μόνο το κρατίδιο της Βαυαρίας για παράδειγμα ξόδεψε περίπου 15 εκατ. ευρώ για μάσκες. Εδώ έβαλε επίσης το χεράκι του ο Νούσλαϊν, ο οποίος φρόντισε έτσι ώστε η αμοιβή του ως «συμβούλου» να ξεπλυθεί πρώτα μέσα από λογαριασμούς στην Καραϊβική πριν καταλήξει στο Λίχτενστάιν.
Τα σκάνδαλα βεβαίως δεν σταματούν εδώ. Ανάλογες συμβουλές έδωσαν και συγγενικά πρόσωπα πολιτικών της Χριστιανοδημοκρατίας. Το πιο «ηχηρό» όνομα είναι αυτό του υιού του νέου προέδρου της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης Αρμιν Λάσετ. Ο Γιοχάνες (Τζο) Λάσετ έπεισε τον πατέρα του να παραγγείλει από εταιρία ρούχων, που συνεργάζεται μαζί του ως «influencer», μάσκες αξίας 45 εκατ. ευρώ για λογαριασμό του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας του οποίου ο Λάσετ παραμένει πρωθυπουργός.
Λαϊκή δυσαρέσκεια
Πολλές σκοτεινές πτυχές υπάρχουν και για πολλές άλλες προμήθειες υλικών, φαρμάκων αλλά ακόμα και του εμβολίου, που βαρύνουν τον Χριστιανοδημοκράτη υπουργό Υγείας. Δεν είναι τυχαίο ότι τις τελευταίες ημέρες ακόμα και φιλοκυβερνητικά μέσα έχουν ζητήσει την παραίτηση ή απομάκρυνση του. Η Ανγκέλα Μέρκελ σιωπά, προς το παρόν, περιμένοντας ίσως να δει και το κατά πόσο η αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια θα εκφραστεί στις πρώτες εκλογικές μάχες του 2021, που ξεκινούν το Σάββατο σε Βάδη-Βυρτεμβέργη και Ρηνανία-Παλατινάτο. Τα προγνωστικά πάντως δεν είναι και τόσο αισιόδοξα για το κόμμα της καγκελαρίου, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις επιλογές της ίδιας και του κόμματός της τους επόμενους μήνες.
* * *
Εκκίνηση της σούπερ-εκλογικής χρονιάς
Την Κυριακή 14 Μαρτίου, η Γερμανία εισέρχεται σε ένα μαραθώνιο εκλογικών μαχών και όπως όλα δείχνουν η είσοδος αυτή δεν θα είναι με το... δεξί. Οι πολίτες σε Βάδη-Βυρτεμβέργη και Ρηνανία-Παλατινάτο καλούνται να επιλέξουν τις τοπικές κυβερνήσεις τους και όλα δείχνουν ότι το πλεονέκτημα βρίσκεται στην μεριά των σημερινών πρωθυπουργών, που δεν είναι Χριστιανοδημοκράτες. Οι πρώτες αυτές εκλογές (θα ακολουθήσουν άλλες τέσσερις) θα διαμορφώσουν ήδη το κλίμα πριν τις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου και ενώ η πανδημία και η διαχείρισή της φαίνεται να επηρεάζει τις πολιτικές εξελίξεις.
Στη Βάδη-Βυρτεμβέργη τα προγνωστικά δείχνουν προβάδισμα του «Πράσινου» πρωθυπουργού Βίνφριντ Κρέτσμαν, ο οποίος κυβερνά από το 2011. Ο Κρέτσμαν φυσικά δεν έχει καμιά σχέση με την παλιά πράσινη αριστερή πτέρυγα. Είναι ένας μετριοπαθής κεντρώος τεχνοκράτης, που ποντάρει στη συνέχεια. Αντίπαλός του η Σουζάνε Άιζερμαν από την CDU με την οποία και συγκυβερνά. Η Άϊζερμαν που κατέχει το αξίωμα της τοπικής υπουργού Παιδείας δείχνει απλώς να ελπίζει σε ένα ευπρεπές αποτέλεσμα, για να μπορέσει να συνεχίσει τον συνασπισμό με τον Κρέτσμαν. Στις προηγούμενες εκλογές το 2016, οι Πράσινοι είχαν το 30% και η CDU 27%. Τώρα η διαφορά εικάζεται ότι θα είναι σαφέστερη. Με ανησυχία αναμένεται το ποσοστό της ακροδεξιάς AfD που το 2016 είχε συγκεντρώσει 15%. Τώρα μάλλον δείχνει πτωτική τάση. Η die Linke δεν είχε μπει στη Βουλή και τώρα φέρεται να κινείται γύρω στο 3%.
Στη Ρηνανία-Παλατινάτο το προβάδισμα έχει πάλι η σημερινή πρωθυπουργός Μαλού Ντράιερ από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, που παραμένει μια από τις ελάχιστες δημοφιλείς προσωπικότητες του αποψιλωμένου σε εθνικού επίπεδο κόμματος. Εδώ η διαφορά δεν είναι τόσο μεγάλη, αλλά η τελευταία κακή εικόνα των Χριστιανοδημοκρατών είναι πιθανό να λειτουργήσει καταλυτικά και να σβήσει τις ελπίδες του κόμματος να ανατρέψει το εις βάρος του κλίμα. Ο επικεφαλής τους Κρίστιαν Μπάλνταουφ έχει να αντιμετωπίσει συχνά ακόμα και φραστικές επιθέσεις από πολίτες για την κακή διαχείριση της πανδημίας από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στο Βερολίνο. To 2016 οι Σοσιαλδημοκράτες με 36% ήταν περίπου 4 μονάδες μπροστά. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί και τώρα. Και εδώ η Αριστερά αναμένεται ότι θα μείνει κάτω από το 5% και δεν θα μπει στην τοπική Βουλή. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν την Εναλλακτική για τη Γερμανία γύρω στο 10%. Το Κόμμα της ακροδεξιάς φαίνεται ότι δύσκολα πλέον θα... βγει από τα ομόσπονδα κοινοβούλια αλλά και από την ομοσπονδιακή Βουλή.