Μέσα στον ορυμαγδό των νομοθετικών παρεμβάσεων της ακροδεξιάς νεοφιλελεύθερης κυβέρνησης Μητσοτάκη που, με το πρόσχημα της πανδημίας, προσπαθεί να ξεθεμελιώσει όλο το οικοδόμημα των δημοκρατικών, κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, κυρίαρχη θέση έχουν οι παρεμβάσεις στο χώρο της Παιδείας. Η πρωτοφανής επίθεση στο χώρο των πανεπιστημίων, με αιχμή την εγκαθίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας και τις τελευταίες επαίσχυντες επεμβάσεις στο Α.Π.Θ., έχουν αφυπνίσει τη νεολαία και έχουν δημιουργήσει ένα ελπιδοφόρο και διαρκώς ογκούμενο φοιτητικό κίνημα από το οποίο περιμένουμε πολλά. Επίσης, ο χώρος της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δέχεται συνεχώς μπαράζ εγκυκλίων, σε μια προσπάθεια να περάσουν με κλειστά σχολεία σωρεία ακραία νεοφιλελεύθερων μέτρων για την Παιδεία. Ξεκινώντας από την περσινή καραντίνα και συνεχίζοντας στη φετινή σχολική χρονιά, οι εκπαιδευτικοί απέκρουσαν πετυχημένα, μαζικά και στις περισσότερες περιπτώσεις καθολικά αυτή την πολυποίκιλη επίθεση. Τα παραδείγματα είναι πολλά:
-Ακύρωση της οργουελιανής ζωντανής μετάδοσης του μαθήματος με κάμερες μέσα στην τάξη και της απεργοσπαστικής τηλεκπαίδευσης στη διάρκεια των μαθητικών καταλήψεων
-Ακύρωση στην πράξη με συντριπτική αποχή από τις ηλεκτρονικές εκλογές για τα Υπηρεσιακά Συμβούλια
-Ακύρωση των, επιστημονικής φαντασίας, τηλεδιαγωνισμάτων και σημαντική συμμετοχή στην στάση μη κατάθεσης βαθμολογίας του 1ου τετραμήνου σε Γυμνάσια και Λύκεια
-Συντριπτική συμμετοχή των εκπαιδευτικών στην απεργία-αποχή απέναντι στην εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων
Τι συνέβη, λοιπόν, κι ένας κλάδος επαναπαυμένων, σε μεγάλο βαθμό, δημοσίων υπαλλήλων με χαρακτηριστικά μικροαστικής νοοτροπίας και απόσυρσης από τη συλλογική δράση, λειτούργησε τόσο ενωτικά και είχε τέτοια εντυπωσιακά συνδικαλιστικά αποτελέσματα; Δύο, νομίζω, ότι είναι οι λόγοι που ερμηνεύουν αυτό το ελπιδοφόρο φαινόμενο. Από τη μια πλευρά βρίσκεται το ηθικό ζήτημα: οι εκπαιδευτικοί ένιωσαν ότι εμπαίζονται και θίγεται η αξιοπρέπεια του λειτουργήματός τους. Εν μέσω πανδημίας, με κλειστά τα σχολεία, σε ένα άκρως προβληματικό καθεστώς τηλεκπαίδευσης που επιχειρείται να παγιωθεί ως ισότιμη εκπαιδευτική διαδικασία και το υπουργείο να προσπαθεί να περάσει διά πυρός και σιδήρου σειρά αντιεκπαιδευτικών μέτρων. Το ποτήρι ξεχείλισε και αφυπνίστηκαν οι συνειδήσεις και οι ευαισθησίες του κλάδου. Από την άλλη πλευρά βρίσκεται η συνδικαλιστική παράμετρος: για πρώτη φορά, εδώ και πολύ καιρό, η ΔΟΕ κι η ΟΛΜΕ λειτούργησαν ενωτικά, όπως πρέπει να λειτουργεί πάντα ένα σωστό κι αποτελεσματικό σωματείο: έστειλαν έγκαιρα πειστικές, επεξεργασμένες και επιχειρηματολογημένες θέσεις με στέρεη παιδαγωγική, νομική και συνδικαλιστική θωράκιση οι οποίες στήριξαν τους εκπαιδευτικούς κι αποτέλεσαν τον οδηγό για τις αποφάσεις τους. Στο πρόσφατο, μάλιστα, ζήτημα της απεργίας-αποχής από την αξιολόγηση, ακόμα και η, προσκείμενη στην κυβέρνηση, ΔΑΚΕ λειτούργησε ως επί το πλείστον θεσμικά, πράγμα που βοήθησε στο τελικό αποτέλεσμα. Μέσα, λοιπόν, σ’ αυτή την συνδικαλιστική άνοιξη, αυτό που πρέπει να βγάλει πρώτο τα συμπεράσματά του είναι το ίδιο το εκπαιδευτικό κίνημα κι οι παρατάξεις του να διαγνώσουν και να προσπαθήσουν να ξεπεράσουν τις χρόνιες παθογένειές τους. Η ΔΑΚΕ να διαπιστώσει ότι η απόσταση από τον κυβερνητικό συνδικαλισμό, η αντίσταση που πρέπει να επιδείξει απέναντι σ’ ένα υπουργείο ανάλγητο με σαφείς προθέσεις υποβάθμισης του δημόσιου σχολείου κι ο θεσμικός ρόλος του προέδρου του σωματείου, θα κρίνουν την σοβαρότητα και την αξιοπιστία της. Οι ΣΥΝΕΚ να πάψουν να αναπολούν την εποχή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και να επιχειρηματολογούν υπέρ της «καλής» αξιολόγησης Γαβρόγλου. Οι Αγωνιστικές Παρεμβάσεις να έχουν συνθετική κατεύθυνση, να πάψουν υπερθεματίζουν επαναστατικά και να χρησιμοποιούν ισοπεδωτικούς χαρακτηρισμούς όπως ο «νόμος Γαβρόγλου - Κεραμέως». Η ΠΕΚ να χειραφετηθεί από το στείρο, εκσυγχρονιστικό κι αποτυχημένο ΠΑΣΟΚικό παρελθόν της. Και το ΠΑΜΕ να κατέβει από το βάθρο των «μόνων συνεπών» κομμουνιστών, να αναζητεί συγκλήσεις και να μην βλέπει ως αντιπάλους τις άλλες αριστερές παρατάξεις. Όλες, συνεπώς, οι παρατάξεις θα πρέπει να αποβάλουν τις παθογένειές τους και να λειτουργήσουν ενωτικά, με ένα βασικό γνώμονα: να λαμβάνουν οι ομοσπονδίες έγκαιρα αποφάσεις που θα καθοδηγούν και θα στηρίζουν τους εκπαιδευτικούς, στη δύσκολη συνέχεια του αγώνα που έχει ήδη αρχίσει.
Το υπουργείο Παιδείας φαίνεται ότι μέσα από την προσπάθεια εφαρμογής μιας γενικευμένης αξιολόγησης, η οποία σε επόμενο στάδιο θα περιλαμβάνει και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, επιχειρεί μια πλήρη εποπτεία και χειραγώγηση της εκπαίδευσης. Μετά την πρώτη αντίδραση της συντριπτικής πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών, προσπαθεί να περάσει πλαγίως μέτρα που άπτονται της αξιολόγησης όπως ένας ελεγχόμενος Εσωτερικός Κανονισμός λειτουργίας των σχολείων που θα περιέχει δείκτες που προβλέπονται στην εσωτερική-εξωτερική αξιολόγηση των σχολείων και θα εγκρίνεται από τους Συντονιστές και τις Διευθύνσεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις, και σε αντίστοιχες που θα βρούμε μπροστά μας στο μέλλον, χρειάζεται εγρήγορση και άμεση αντίδραση από τις ομοσπονδίες των εκπαιδευτικών. Να μη φτάσουμε στο σημείο, η δυστοκία κι οι διαφορετικές προσεγγίσεις των παρατάξεων να οδηγήσουν σε αφωνία, έλλειψη κεντρικής απόφασης και καθοδήγησης από ΔΟΕ - ΟΛΜΕ.