Η «Εποχή» συνομιλεί με τον Χριστόφορο Παπαδόπουλο, βουλευτή και μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, για τα εκλογικά αποτελέσματα και τις άμεσες προτεραιότητες του κυβερνητικού έργου. Αναλύει ακόμα τα ζητήματα που πρέπει να τεθούν στο αναμενόμενο συνέδριο του κόμματος και τη σχέση που πρέπει να ανακτήσει με την κοινωνία.
Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Πώς ερμηνεύεις το θετικό αποτέλεσμα για τον ΣΥΡΙΖΑ; Παρά τα όσα συνέβησαν, που οφείλεται κατά τη γνώμη σου;Ο βασικός λόγος είναι ότι τα λαϊκά στρώματα, η μισθωτή εργασία δεν διέρρηξαν τη σχέση τους με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αναγνώρισαν ότι η υπογραφή του μνημονίου ήταν προϊόν εκβιασμού και θεσμικού πραξικοπήματος. Εδώ που τα λέμε δεν θα μπορούσε να ήταν και πολύ διαφορετική η πρόσληψη. Επί έξι μήνες η ελληνική κοινωνία παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα την κυβέρνηση να διαπραγματεύεται σκυλίσια και την άλλη πλευρά να χρησιμοποιεί κάθε μέσο. Υπό αυτή την έννοια όλοι εκείνοι που επιστράτευσαν τα σενάρια συνωμοσίας και την προδοσολογία για να καταγγείλουν τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση για τη συνομολόγηση της ήττας, έμειναν μακριά και αποκομμένοι από το λαϊκό αίσθημα και εκείνοι του γύρισαν την πλάτη στην κάλπη. Βλέπετε η σχέση αντιπροσώπευσης δεν φτιάχνεται μπροστά στην κάλπη, χτίζεται μια ολόκληρη περίοδο πριν, και ο ΣΥΡΙΖΑ την είχε δημιουργήσει ξεκινώντας σχεδόν από το μηδέν. Την κατέγραψε εμφατικά στις εκλογές του Ιανουαρίου, την επαλήθευσε θριαμβευτικά στο δημοψήφισμα, όπου παρά τη μετωπική σύγκρουση, την «αρμαγεδωνική» επιχειρηματολογία του «ακραίου κέντρου», η κοινωνική πλειοψηφία στήριξε το πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ.
Στοίχημα η επαναπολιτικοποίηση του κόσμου
Παρατηρήθηκε δυσκολία στη συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ, παρά το θετικό αποτέλεσμα, και έπεσε και αυτός θύμα της αποχής. Αυτό το «σβήνει» η νίκη ή πρέπει να διερευνηθεί για να αντιμετωπιστεί; Ποιο πρέπει να είναι το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για να συναντηθεί ξανά με αυτό τον κόσμο;Η συσπείρωση του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ και η αποχή είναι δύο διαφορετικά συμπτώματα τα οποία ενδεχομένως να έχουν ένα κοινό πυρήνα, την κρίση της πολιτικής και σε τελευταία ανάλυση την κρίση της δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας. Ήταν από τις λίγες φορές στην ευρωπαϊκή ήπειρο που η ισχύς και η επιβολή παρουσιάστηκε αφτασίδιωτη, χωρίς προσχήματα, σε βάρος της αριστερής κυβέρνησης μιας μικρής χώρας. Ήταν μια συνταρακτική διαπίστωση που οδήγησε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να γράψουν «this is a coup» και την ίδια στιγμή όλοι να αναλογιστούν, και ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ περισσότερο, αν έχει νόημα η πολιτική προσπάθεια, οι εκλογές, η ψήφος. Το στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ, το στοίχημα για την Αριστερά σε όλο τον κόσμο, είναι να αποδείξει ότι η εμπλοκή στην πολιτική διαδικασία, η συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι, αξίζει τον κόπο και δια μέσου αυτής μπορεί να αλλάξει η ζωή μας. Τα παραδείγματα της αποξένωσης από την πολιτική πληθαίνουν στο δυτικό κόσμο. Στις ΗΠΑ ένα ελάχιστο ποσοστό, κυρίως λευκών και εύπορων, ψηφίζουν. Τα γαλλικά προάστια απέχουν εδώ και δεκαετίες, το ίδιο σύμπτωμα στην πάλαι ποτέ πολιτικοποιημένη Ιταλία. Η Αριστερά πρέπει να κερδίσει το στοίχημα της πολιτικής συμμετοχής. Αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο δια του παραδείγματος, είτε μιλάμε για την πολιτική πράξη και το κυβερνητικό έργο είτε για την κοινωνική δράση. Για να πετύχει ένα τέτοιο σχέδιο αξιοπιστίας και ένταξης, οφείλουμε να αναθεωρήσουμε τους τρόπους και τη μέθοδο. Να γίνουμε περισσότερο επινοητικοί στις μορφές της συμμετοχής, χρειαζόμαστε απεριόριστη δημοκρατία, λιγότερη ιεραρχία και υποκατάσταση.
Πώς σχολιάζεις το κυβερνητικό σχήμα; Πρόκειται για συνέχεια της λογικής της προηγούμενης θητείας ή για νέα προσπάθεια;Θα έλεγα ότι με μικρές διορθώσεις είναι η συνέχεια του προηγουμένου. Ενδεχομένως περισσότερο συνειδητοποιημένο, αφού όλοι καταλάβαμε ότι τους προηγούμενους 7 μήνες χάσαμε ευκαιρίες να κάνουμε αριστερή πολιτική. Όπως λέει ο Τσακαλώτος «μαγευτήκαμε από τη διαπραγμάτευση και παραμελήσαμε τη δουλειά». Σίγουρα σήμερα υπάρχει μια καλύτερη εικόνα, συλλογική εικόνα, για το κράτος, τις δουλείες του, τους μηχανισμούς ιδιοποίησης, τα συστήματά και τα υποσυστήματα διαφθοράς και υπεξαίρεσης.
Προσωπικά, θα επιθυμούσα ένα περισσότερο θαρραλέο ανασχηματισμό. Ξέρετε κατά τη διάρκεια των 7 μηνών διακυβέρνησης και τους αντίστοιχους της διαπραγμάτευσης, αναδείχτηκε μια νέα γενιά στελεχών με επαγγελματική επάρκεια και πολιτικό κριτήριο. Άνθρωποι που δούλεψαν αφανώς στο δεύτερο επίπεδο της κυβερνητικής πυραμίδας, όπως και στα τεχνικά κλιμάκια της διαπραγμάτευσης, και είναι έτοιμοι να προσφέρουν.
Οι προτεραιότητες της κυβέρνησης
«Και τώρα κυβερνάμε» είναι το μετεκλογικό μήνυμα του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλ. Τσίπρα. Ποιες είναι οι αμέσως επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης, δεδομένων των ασφυκτικών περιορισμών του τρίτου μνημονίου;Θα έλεγα ως πρώτη, την άμεση προτεραιότητα. Πόροι για κοινωνική πολιτική, για τα νοσοκομεία, τη φτώχεια, την πρόνοια. Αυτό σημαίνει καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, του λαθρεμπορίου, της διαφθοράς, μα πάνω από όλα, μέτρα αναδιανομής με τη φορολόγηση του πλούτου και με εργαλεία το κτηματολόγιο και το περιουσιολόγιο μέσα στο 2015. Νέο φορολογικό σύστημα με ισχυρές πρόνοιες για τους μη έχοντες και μη κατέχοντες. Μέτρα αναδιανομής της ισχύος, του ταξικού συσχετισμού. Με αλλά λόγια αποκατάσταση των συλλογικών συμβάσεων, καταπολέμηση της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας, μέτρα για τη διχοτομημένη αγορά εργασίας, για το πρεκαριάτο.
Δεν παραγνωρίζω, ούτε υποτιμώ τη διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση του χρέους. Θα αποτελέσει κομβικό σημείο όχι μόνο για τα δημόσια οικονομικά του ελληνικού κράτους, αλλά και για τα στρατηγικά διακυβεύματα της Ε.Ε. για τη σχέση του ευρωπαϊκού πλεονασματικού Βορρά με τον υπερχρεωμένο Νότο. Ούτε και τα χρηματοδοτικά πρωτόκολλα υποτιμώ. Πρέπει να ξεκολλήσει η οικονομία. Δεν μπορούμε να πάμε μακριά ως κυβέρνηση της Αριστεράς με 1.5000.000 ανέργους. Στην οκταετία των μνημονίων χάθηκαν 850.000 θέσεις εργασίας. Πρέπει να επανακτηθούν το γρηγορότερο δυνατόν και υπάρχουν καλές ιδέες, για την κοινωνική και συνεταιριστική οικονομία για παράδειγμα, για να πάρει μπρος η παραγωγική μηχανή με άλλες σχέσεις και άλλες προτεραιότητες.
Επανεκκίνηση του κόμματος
Πότε, κατά τη γνώμη σου, πρέπει να γίνει το συνέδριο και ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενό του;Έχουμε δεσμευτεί το συνέδριο να το κάνουμε στο τέλος του χρόνου και πρέπει άμεσα να αρχίσουμε να το σχεδιάζουμε. Την ίδια στιγμή πρέπει να επανεκκινήσουμε το κόμμα μας, να επαναπατρίσουμε αυτούς που φύγανε, να ξανακερδίσουμε τους άλλους που αδρανοποιήθηκαν. Να επανακτήσουμε τον αυτοσεβασμό του κόμματος, ορίζοντας με σαφήνεια τους διακριτούς, αλλά και αλληλέγγυους, όρους με την κυβέρνηση. Πάνω από όλα, όμως, να κατοχυρώσουμε τη δημοκρατία στο κόμμα ξεκινώντας από τα αυτονόητα. Την απαρέγκλιτη τήρηση του καταστατικού. Έχουμε να κάνουμε με ένα απαιτητικό συνέδριο, αφού οφείλουμε να εκπονήσουμε ένα πολιτικό σχέδιο απεγκλωβισμού από τα μνημόνια και την ίδια στιγμή να συμβάλουμε και να συμβληθούμε σε ένα στρατηγικό σχέδιο μετασχηματισμού της Ευρώπης.
Διανύουμε μια ιδιαίτερη περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης, όπου το διεθνές τέμνει το εθνικό στο κέντρο και την περιφέρεια, στον παρόντα χρόνο και ανατέμνει απρόβλεπτα την επόμενη μέρα. Κορυφαίο γεγονός το προσφυγικό δράμα. Μέχρι χθες ήταν γεγονός μόνο για τον ευρωπαϊκό Νότο, για τις πύλες εισόδου της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Ισπανίας. Σήμερα εισβάλει στις μητροπόλεις του Βορρά, διαλύοντας τους μηχανισμούς της Ευρώπης φρούριο. Αλλά και η οικονομική πλευρά της κρίσης καιροφυλακτεί να επανέλθει με τους όρους του 2008-9. Μπορεί σήμερα να βλέπουμε μόνο τη μια της πλευρά, την ύφεση και τους νομισματικούς πολέμους, αλλά μια δεύτερη μεγαλύτερη φούσκα απειλεί την παγκόσμια οικονομία και κάθε χώρα ξεχωριστά εξ αιτίας της υπερσυσσώρευσης και της ανεξέλεγκτης διεύρυνσης του χρηματοοικονομικού τομέα. Όλα αυτά και άλλα περισσότερα -η διατλαντική συμφωνία για το ελεύθερο εμπόριο, για παράδειγμα, η περιβόητη TTIP η οποία διαλύει κάθε κοινωνική και περιβαλλοντική ρύθμιση προκειμένου να προασπιστεί τα συμφέροντα των πολυεθνικών- όλα αυτά, λοιπόν πρέπει να συνυπολογιστούν στην εκπόνηση του πολίτικου μας σχεδίου.
Αφενός έχουμε τις γνωστές εξελίξεις στη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου γνωρίζουμε πόσο θετική ήταν η στήριξη των νέων στον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές. Πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα από το κόμμα;Για να είμαι ειλικρινής, αποφεύγω να δίνω συνταγές για τη νεολαία. Δεν το έκανα κατά τη διάρκεια της κρίσης της - άκουγα μόνο και προσπαθούσα να καταλάβω- δεν θα το κάνω και τώρα. Θεωρώ ότι η χειραφέτηση της νεολαίας, οι τρόποι οργάνωσης και παρέμβασης είναι ένα δικό της στοίχημα και ότι οι επόμενες γενιές μπορεί να καταλαβαίνουν το κοινωνικό ζήτημα των νέων, δεν κατανοούν όμως τους κώδικες, τις νεανικές ταυτότητες και τις περισσότερες φορές τη γλώσσα τους. Όσον αφορά στο κόμμα, αυτό που πρέπει να κάνει είναι να συγκρατεί τον «έμφυτο» πατερναλισμού του. Να διατηρεί ζωντανά τα κανάλια της επικοινωνίας και τη συνεχή πληροφόρηση, να συζητά ισότιμα τα πολιτικά προβλήματα και να τους εξασφαλίζει τη συμμετοχή στα κομματικά σώματα διαλόγου και συναπόφασης. Τα αλλά είναι δική τους υπόθεση.