Δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση μεταχείριση των άνισων, μας έλεγε πριν χιλιάδες χρόνια ο Αριστοτέλης. Η παραπάνω φράση, του Έλληνα φιλόσοφου, αποτυπώνει χαρακτηριστικά τον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου σχετικά με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε, το περιβόητο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης, το οποίο μέχρι τώρα δεν είχε κοινοποιηθεί σε κανέναν πολιτικό, επιστημονικό, οικονομικό ή κοινωνικό φορέα αλλά αποτελεί τις συγκεντρωμένες σκέψεις φιλοκυβερνητικών οικονομολόγων, με ακρογωνιαία λίθο το Σχέδιο Πισσαρίδη.
Τα λεπτά σημεία, ενός μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, κάτω από τόσο αβέβαιες συνθήκες, μπορούν να αποτελέσουν τα αξεπέραστα εμπόδια για νέους επενδυτές ή τις πληγές στα σχέδια έμπειρων παικτών. Τέτοια λεπτά σημεία, είναι η διαφθορά, η αμφισβήτηση των θεσμών, οι συνεχώς διευρυνόμενες ανισότητες, ο καθεστωτικός έλεγχος των ΜΜΕ, οι μικροεξουσίες και ο καιροσκοπισμός που κυριαρχούν στο μυαλό του Έλληνα. Καμία λύση δεν προτείνεται για τα συγκεκριμένα υπαρκτά προβλήματα.
Οι δύο όροι που έθεσε ο κ. Μητσοτάκης ήταν, πρώτον, πως οι ιδιώτες που θα αξιοποιήσουν πόρους του ταμείου, θα πρέπει να επενδύουν ταυτόχρονα και δικά τους χρήματα. Συμπεραίνει κανείς, λοιπόν, πως το χρεοκοπημένο ελληνικό νοικοκυριό, η πληγωμένη από τη συνεχή πίεση (με αποκορύφωμα την πανδημία) ελληνική οικογενειακή επιχείρηση αποκλείονται από τις επιδοτήσεις και τα δάνεια, με αποτέλεσμα τα χρήματα αυτά να καταλήγουν στις εταιρείες κολοσσούς, οι οποίες διαθέτουν ταμειακά αποθέματα.
Ζητούνται ώριμα σχέδια
Ο δεύτερος όρος, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, επιτάσσει την επιδότηση αποκλειστικά εκείνων των ώριμων σχεδίων που είναι έτοιμα προς εκτέλεση. Εύλογα διερωτάται κανείς, πως και πόσοι συμπολίτες μας είχαν τη δυνατότητα και τη διορατικότητα να σχεδιάσουν σε τέτοιο βαθμό επενδυτικά πλάνα, χωρίς χρηματοδότηση, κρατική υποστήριξη και με έλλειμμα τεχνογνωσίας. Η απάντηση είναι και πάλι η ίδια με του πρώτου όρου. Οι ελληνικές εταιρείες κολοσσοί, διέθεταν ίσως τους πόρους και την άνεση ώστε να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους μακροπρόθεσμα και με βάση τις ευρωπαϊκές τάσεις, που σε έναν βαθμό ενσωματώνονται στο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης. Αξίζει να αναφέρουμε ότι την περασμένη εβδομάδα, ο ευρωβουλευτής κ. Κόκκαλης αποκάλυψε πως ενώ στην Ελλάδα είχε γίνει γνωστό το σχέδιο μόνο σε τίτλους, ένας Γερμανός βουλευτής είχε στη διάθεση του το σύνολο της Μελέτης. Η μόνη ελπίδα για την πλειοψηφία των Ελλήνων να αποκομίσουν κάποιο όφελος, είναι πιθανή συνεργασία με κάποια από τις μεγάλες εταιρείες, προφανώς με τους όρους που θα θέσει η ίδια.
Θέσεις εργασίας, λίγες και χωρίς προστασία
Συνεπώς, το καταρτισμένο από Έλληνες, Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης δεν αφορά σε καμία περίπτωση το σύνολο της κοινωνίας. Η στόχευση και η πριμοδότηση των μεγάλων επιχειρήσεων, έναντι των μικρομεσαίων αποτελεί ίσως τη μόνη σίγουρη επιτυχία στους στόχους που θέτει η ελληνική κυβέρνηση.
Οι προβλέψεις (εφημερίδα «Το Βήμα») για τον Δεκέμβριο του 2021, σχετικά με την ανεργία, φτάνουν στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων ετών, και λέγεται ότι οι άνεργοι θα ανέρχονται σε 1.350.000. Οι 200.000 νέες θέσεις εργασίας, μέσα σε 6 χρόνια, που υπόσχεται το πρόγραμμα, αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό. Σαν μέτρο σύγκρισης μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι οι νέες θέσεις εργασίας μόνο για τη χρονιά 2018 υπήρξαν 112.000 (Eurostat). Διαβεβαιώνεται από τους αρμόδιους υπουργούς, ότι οι δουλειές που θα δημιουργηθούν, θα είναι πολλές, μόνιμες και καλοπληρωμένες, χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στη μεταβολή του ύψους του κατώτατου μισθού, την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και την περαιτέρω ανάπτυξη των μηχανισμών επιθεώρησης εργασίας και τηλεργασίας, με στόχο την προστασία του εργαζομένου.
Αναπάντητα ερωτήματα
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Στατιστική Αρχή προβλέπει πως το 2050 ο πληθυσμός της Ελλάδας θα είναι ο μισός. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, εκλέχθηκε πρωθυπουργός στηριζόμενος σε πατριωτικές φανφάρες, στην ανακοίνωση του Σχεδίου στο υπουργικό του συμβούλιο, έκανε εκτενή αναφορά στους εορτασμούς των 200 χρόνων από την απελευθέρωση και στις προ ημερών δηλώσεις είπε με χαρακτηριστική περηφάνια πως το Σχέδιο Ανάκαμψης εκπονήθηκε από Έλληνες για Έλληνες. Στην πράξη όμως, κανένα μέτρο προστασίας για τον αφανισμό του μισού ελληνικού πληθυσμού. Στις εξειδικεύσεις του σχεδίου δεν βρήκε ούτε μία λέξη για το πώς θα χρησιμοποιήσουμε τους πόρους του προγράμματος για να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό μας πρόβλημα. Με ποιόν τρόπο θα λυθεί το πρόβλημα διαγενεακής αλληλεγγύης, πώς θα μπει ένα φρένο στην ανισότητα ανάμεσα σε παιδί και γονιό, πώς θα ενισχυθεί το σύστημα κοινωνικής προστασίας, πώς θα στηριχθούν τα νέα ζευγάρια και με ποιόν τρόπο θα υπάρξει πρόνοια για τις νέες μητέρες και εν συνεχεία ποιες δομές θα υποδεχθούν το παιδί, όταν επιστρέψει στην εργασία της. Επιπρόσθετα, απουσιάζουν από τις βλέψεις της κυβέρνησης τα πραγματικά κίνητρα επαναπατρισμού των Ελλήνων του εξωτερικού. Καμία μέριμνα για τους νέους επιστήμονες του brain drain.
Τέλος, ενώ στα λόγια η κυβέρνηση διακηρύττει ότι πήρε τα μαθήματα της από την κρίση της πανδημίας, οι πολιτικές αλληλεγγύης και ο κεντρικός ρόλος του κράτους αγνοούνται από τον οδικό χάρτη των ανακοινωθέντων μεταρρυθμίσεων.
Δυστυχώς, η αλλαγή στο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας, αποτελεί αναγκαιότητα η οποία οφείλει να αγγίζει τον συνταξιούχο, τον άνεργο, τον χαμηλόμισθο πτυχιούχο, τη μητέρα που πιέζεται οικονομικά και εργασιακά, γιατί οι αναβαθμίσεις λογισμικού αφορούν το σύνολο των εφαρμογών, όχι μόνο τις επικοινωνιακές λειτουργίες.