Κώστας Γαβρόγλου: "Το κόμμα να στηρίξει κριτικά την κυβέρνηση"

Ο Κώστας Γαβρόγλου, βουλευτής Επικρατείας με τον ΣΥΡΙΖΑ, μιλά για το ρόλο του κόμματος την επόμενη περίοδο και πώς αυτό θα ασκήσει πολιτική ελέγχου και κριτικής του κυβερνητικού έργου. «Οι συζητήσεις στο κόμμα πρέπει να γίνουν πολύ προσεκτικά και με μια εισήγηση που δεν θα είναι στείρα και γενικόλογη», τονίζει, μεταξύ άλλων ο Κ. Γαβρόγλου και καταλήγει πως  «το κόμμα πρέπει να λειτουργήσει δημιουργικά, να συζητήσει και να καταλήξει σε προτάσεις, ώστε να αναδειχθεί ο ρόλος της ύπαρξης του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία».



Tη συ­νέ­ντευ­ξη πή­ρε η Ιωάν­να Δρό­σου

Βρι­σκό­μα­στε μία βδο­μά­δα με­τά τις ε­κλο­γές, την τρί­τη ε­κλο­γι­κή α­να­μέ­τρη­ση για φέ­τος, η ο­ποία εί­ναι και πά­λι νι­κη­φό­ρα για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Πώς ερ­μη­νεύεις αυ­τό το ε­κλο­γι­κό α­πο­τέ­λε­σμα;
Νο­μί­ζω ό­τι εί­ναι αρ­κε­τά νω­ρίς να δώ­σου­με ο­λο­κλη­ρω­μέ­νη ερ­μη­νεία σε αυ­τό το α­πο­τέ­λε­σμα. Πρό­κει­ται για έ­να φαι­νό­με­νο που δεν μπό­ρε­σαν να το προ­βλέ­ψουν οι ε­ται­ρείες δη­μο­σκο­πή­σεων, αλ­λά ού­τε και ε­μείς το έ­χου­με α­κό­μη κα­τα­λά­βει, με την ε­μπει­ρία που έ­χου­με μέ­σα στην κοι­νω­νία. Σί­γου­ρα υ­πάρ­χει η αί­σθη­ση ό­τι οι ψη­φο­φό­ροι μας έ­δω­σαν μία δεύ­τε­ρη ευ­και­ρία, αλ­λά τι α­κρι­βώς ση­μαί­νει αυ­τή, και κυ­ρίως ποιο εί­ναι το τα­ξι­κό αλ­λά και ι­δε­ο­λο­γι­κό πε­ριε­χό­με­νό της, πρέ­πει να το σκε­φτού­με και να το συ­ζη­τή­σου­με.

Υπάρ­χει ζωή και ε­κτός μνη­μο­νίου

Αρκε­τοί δη­μο­σιο­γρά­φοι και σχο­λια­στές προ­βά­λουν τη νί­κη αυ­τή ως προ­σω­πι­κή νί­κη του Τσί­πρα, η ο­ποία μά­λι­στα, ό­πως το­νί­ζουν, ε­πε­τεύχ­θη χω­ρίς κόμ­μα, ε­νώ ο­ρι­σμέ­να στε­λέ­χη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δη­λώ­νουν πως πρό­κει­ται για την πο­λι­τι­κή νο­μι­μο­ποίη­ση του μνη­μο­νίου.
Νο­μί­ζω πως τέ­τοιου εί­δους α­γώ­νες προ­φα­νώς κερ­δί­ζο­νται και με την ι­κα­νό­τη­τα του ε­πι­κε­φα­λής, αλ­λά δεν αρ­κεί αυ­τό. Ακό­μα δεν πρέ­πει να α­γνοή­σου­με τις δια­φο­ρε­τι­κές προ­θέ­σεις που εί­χε κά­θε ψή­φος προς τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Για πα­ρά­δειγ­μα, υ­πάρ­χει κό­σμος που τον ψή­φι­σε θεω­ρώ­ντας πως μια α­ρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση α­κό­μα και αν αυ­τή ε­ξε­λέ­γη για να υ­λο­ποιή­σει έ­να μνη­μό­νιο, θα στα­θεί στο πλευ­ρό των λαϊκών και α­δύ­να­μων στρω­μά­των, ε­νώ άλ­λοι πι­στεύουν πως αν κέρ­δι­ζε τις ε­κλο­γές η Νέα Δη­μο­κρα­τία, τό­τε θα συ­νε­χί­ζο­νταν τα μνη­μό­νια ες α­εί. Υπήρ­ξαν πολ­λοί πα­ρά­γο­ντες που ο­δή­γη­σαν σε αυ­τή τη νί­κη. Νο­μί­ζω πως ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ συ­νε­χί­ζει να συμ­βο­λί­ζει το και­νού­ριο, δεν υ­πάρ­χει με­γά­λη φθο­ρά πα­ρά το αρ­νη­τι­κό πρό­ση­μο του κυ­βερ­νη­τι­κού έρ­γου σε διά­φο­ρους το­μείς. Βε­βαίως, πέ­ρα α­πό την πρω­τιά του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, το ε­κλο­γι­κό α­πο­τέ­λε­σμα α­νέ­δει­ξε και άλ­λα ζη­τή­μα­τα, που δεν πρέ­πει να υ­πο­τι­μή­σου­με, ό­πως εί­ναι το φαι­νό­με­νο Λε­βέ­ντη ή η στα­θε­ρο­ποίη­ση της Χρυ­σής Αυ­γής, αν και δεν αυ­ξή­θη­καν οι ψή­φοι προς αυ­τή ή α­κό­μα και η κα­τάρ­ρευ­ση του Πο­τα­μιού. Οπό­τε νο­μί­ζω πως πρέ­πει να δού­με τη συ­νο­λι­κή ει­κό­να του πο­λι­τι­κού το­πίου και ό­χι να πε­ριο­ρι­στού­με στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ.

Η κυ­βέρ­νη­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-Α­ΝΕ­Λ-Οι­κο­λό­γοι Πρά­σι­νοι έ­χει πλέ­ον να δια­χει­ρι­στεί έ­να μνη­μό­νιο, στο ο­ποίο μά­λι­στα η ί­δια συμ­φώ­νη­σε το κα­λο­καί­ρι. Η δεύ­τε­ρη ευ­και­ρία, που α­νέ­φε­ρες, τι πε­ρι­λαμ­βά­νει;
Η δεύ­τε­ρη ευ­και­ρία της δί­νει τη δυ­να­τό­τη­τα να πεί­σει τον κό­σμο ό­τι υ­πάρ­χει ζωή και ε­κτός μνη­μο­νίου. Αν για αυ­τό δεν πει­στού­με πρώ­τα ε­μείς, δεν πρό­κει­ται να τα κα­τα­φέ­ρου­με. Για πα­ρά­δειγ­μα, στο χώ­ρο της εκ­παί­δευ­σης, που εί­ναι έ­νας το­μέ­ας για τον ο­ποίο γνω­ρί­ζω κά­ποια πράγ­μα­τα, υ­πάρ­χουν πολ­λά που μπο­ρούν και πρέ­πει να γί­νουν και δεν ε­ξαρ­τώ­νται α­πό τον κρα­τι­κό προϋπο­λο­γι­σμό και αρ­κε­τά ού­τε και α­πό το μνη­μό­νιο. Για να γί­νουν αυ­τά, ό­μως, θες μια πο­λι­τι­κή ατ­ζέ­ντα, την ο­ποία δεν έ­χου­με. Μια συ­γκε­κρι­μέ­νη πο­λι­τι­κή ατ­ζέ­ντα. Αν δεν μπο­ρέ­σου­με να κα­τα­στρώ­σου­με αυ­τό το σχέ­διο και να το υ­πη­ρε­τή­σου­με, θα γί­νου­με και ε­μείς μια μνη­μο­νια­κή κυ­βέρ­νη­ση. Αν μπο­ρέ­σου­με να κα­τα­νοή­σου­με και να ε­ντά­ξου­με στην πο­λι­τι­κή μας ατ­ζέ­ντα, τα νέα αι­τή­μα­τα και τις φρέ­σκες ι­δέες που α­να­δει­κνύο­νται στην κοι­νω­νία, τό­τε θα μπο­ρέ­σου­με να φέ­ρου­με αυ­τό το και­νού­ριο που γεν­νιέ­ται. Όμως, πο­λύ φο­βά­μαι πως σε πολ­λούς το­μείς κι­νού­μα­στε α­κό­μα με την πο­λι­τι­κή ατ­ζέ­ντα της δε­κα­ε­τίας του ’80 και ά­ρα ταυ­τι­ζό­μα­στε με το ΠΑ­ΣΟΚ. Πρέ­πει να ε­μπλα­κού­με με αυ­τές τις νέες πραγ­μα­τι­κό­τη­τες, πρέ­πει να α­να­δεί­ξου­με το νέο που έρ­χε­ται στο χώ­ρο της παι­δείας, της υ­γείας, των δι­καιω­μά­των ή της αλ­λη­λεγ­γύης, να συ­ζη­τή­σου­με και να α­πο­κτή­σου­με νέες ε­μπει­ρίες, τις ο­ποίες θα ε­ντά­ξου­με στις πο­λι­τι­κές μας προ­τε­ραιό­τη­τες.  

Θα μπο­ρού­σες να σχο­λιά­σεις τη σύν­θε­ση του νέ­ου κυ­βερ­νη­τι­κού σχή­μα­τος;
Νο­μί­ζω πως στο σύ­νο­λό του –πα­ρό­τι υ­πάρ­χουν ε­πι­μέ­ρους ε­ξαι­ρέ­σεις- εί­ναι α­πο­γο­η­τευ­τι­κό, κα­θώς δεν α­ντα­πο­κρί­νε­ται στις προσ­δο­κίες της νί­κης, και αυ­τό το εισ­πράτ­του­με α­πό πο­λύ κό­σμο.  Επει­δή ε­νε­πλά­κη και το ό­νο­μά μου, ελ­πί­ζω να μην θεω­ρη­θεί ό­τι το σχό­λιό μου εί­ναι α­πο­τέ­λε­σμα πι­κρίας. Πά­ντως για το υ­πουρ­γείο Παι­δείας έ­χει προ­κρι­θεί μία ο­μά­δα που γνω­ρί­ζει κα­λά τα θέ­μα­τα και ο Νί­κος ο Φί­λης α­πο­τε­λεί μία ε­ξαι­ρε­τι­κή ε­πι­λο­γή.

Για­τί φαί­νε­ται να εί­ναι α­δύ­να­μο το κυ­βερ­νη­τι­κό σχή­μα;
Δεν μπο­ρώ να κα­τα­λά­βω. Προ­φα­νώς ο­ρι­σμέ­νες  ε­πι­λο­γές έ­γι­ναν με  κρι­τή­ρια που στο πα­ρελ­θόν η α­ρι­στε­ρά κα­τα­δί­κα­ζε. Όμως, εί­ναι στο χέ­ρι του κά­θε υ­πουρ­γού να α­ντι­στρέ­ψει αυ­τή την ει­κό­να.  

Έλεγ­χος και κρι­τι­κή του κυ­βερ­νη­τι­κού έρ­γου

Ποιος εί­ναι ο ρό­λος του κόμ­μα­τος σε αυ­τή τη νέα πε­ρίο­δο που α­νοί­γε­ται;
Πρέ­πει να συ­ζη­τή­σου­με για ποιο κόμ­μα μι­λά­με. Πρό­κει­ται για έ­να κόμ­μα τραυ­μα­τι­σμέ­νο, που έ­χει να α­ντι­με­τω­πί­σει τα προ­βλή­μα­τα με­τά τη διά­σπα­ση, αλ­λά και ό­σα εί­χαν δη­μιουρ­γη­θεί πριν α­πό αυ­τή. Σα­φώς, η ε­κλο­γι­κή νί­κη εί­ναι α­πο­τέ­λε­σμα αυ­τού του κόμ­μα­τος και των με­λών του, που με α­νι­διο­τέ­λεια έ­δω­σαν ό­λες τους τις δυ­νά­μεις για να φτά­σει ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ως ε­δώ. Όμως θεω­ρώ πως τώ­ρα το κόμ­μα πρέ­πει να α­να­λά­βει το ρό­λο της κρι­τι­κής υ­πο­στή­ρι­ξης στην κυ­βέρ­νη­ση. Ακό­μα και οι ε­φη­με­ρί­δες του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, η «Αυ­γή» ή η «Επο­χή», δεν πρέ­πει να παί­ξουν το ρό­λο των εκ­προ­σώ­πων Τύ­που της κυ­βέρ­νη­σης, ό­πως κα­μία φο­ρά κά­νουν, αλ­λά να στέ­κο­νται κρι­τι­κά α­πέ­να­ντι στο κυ­βερ­νη­τι­κό έρ­γο, ό­χι για να το κα­τα­κρί­νουν και να το υ­πο­νο­μεύ­σουν, αλ­λά για να ε­πι­ση­μαί­νουν τα λά­θη ή τις α­βλε­ψίες ή α­κό­μη και τις συ­ντη­ρη­τι­κές ε­πι­λο­γές και να συμ­βάλ­λουν στην α­να­θεώ­ρη­ση τους. Το κόμ­μα πρέ­πει τώ­ρα να α­σκή­σει πο­λι­τι­κή ε­λέγ­χου και κρι­τι­κής του κυ­βερ­νη­τι­κού έρ­γου.    

Ωστό­σο, το κόμ­μα εί­ναι τραυ­μα­τι­σμέ­νο. Ιδιαί­τε­ρα με­τά α­πό τη μα­ταίω­ση του συ­νε­δρίου και της ευ­και­ρίας που εί­χε για να συ­ζη­τή­σει ό­σα εί­χαν συμ­βεί…
Ως μέ­λος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ θεω­ρού­σα πως ή­ταν λά­θος η α­πό­φα­ση για συ­νέ­δριο ε­κεί­νη τη στιγ­μή. Θεω­ρώ πως θα ή­ταν έ­να συ­νέ­δριο α­πό­λυ­της σφα­γής ό­που δεν θα γι­νό­ταν κα­μία ου­σια­στι­κή συ­ζή­τη­ση πα­ρά μία μά­χη μη­χα­νι­σμών. Εί­ναι προ­φα­νές ό­τι υ­πήρ­ξαν λά­θος χει­ρι­σμοί που τραυ­μά­τι­σαν τα μέ­λη του κόμ­μα­τος και τη συ­νο­χή του, ό­μως πι­στεύω πως θα ή­ταν α­κό­μα με­γα­λύ­τε­ρο λά­θος να εί­χε γί­νει συ­νέ­δριο. Βέ­βαια, α­φού εί­χε παρ­θεί μια τέ­τοια α­πό­φα­ση η η­γε­σία θα έ­πρε­πε να την υ­λο­ποιή­σει.  

Ο ρό­λος του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στη ση­με­ρι­νή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα

Πα­ρ’ ό­λα αυ­τά, το κόμ­μα δεν συ­ζή­τη­σε α­κό­μα για ό­σα συ­νέ­βη­σαν α­πό τον Γε­νά­ρη έως σή­με­ρα. Δεν πρέ­πει να ξε­κι­νή­σουν διερ­γα­σίες, ώ­στε να προ­σπα­θή­σει να α­να­συ­γκρο­τη­θεί;
Σα­φώς. Πρώ­τα α­π’ ό­λα θα πρέ­πει να κά­νου­με το παν να ε­πα­νε­νταχ­θούν με δυ­να­μι­κό τρό­πο ό­σες και ό­σοι με συ­γκε­κρι­μέ­νες πο­λι­τι­κές δια­φω­νίες α­πο­φά­σι­σαν να α­πο­στα­σιο­ποιη­θούν το τε­λευ­ταίο διά­στη­μα. Αυ­τή τη στιγ­μή υ­πάρ­χει έ­να ε­κρη­κτι­κό μείγ­μα πο­λι­τι­κών α­ντιρ­ρή­σεων, πι­κριών, ε­κνευ­ρι­σμών, πα­ρα­γκω­νί­σεων ή και κομ­μα­τι­κού πα­τριω­τι­σμού, που αν δεν συ­ζη­τη­θεί έ­να σύ­νο­λο προ­βλη­μά­των δεν θα μπο­ρέ­σει να ξε­κι­νή­σει κα­μία δια­δι­κα­σία για την ε­πα­νεκ­κί­νη­ση του κόμ­μα­τος. Το ζη­τού­με­νο δεν εί­ναι αν θα συ­ζη­τή­σει το κόμ­μα, αλ­λά με ποιες αρ­χές και γύ­ρω α­πό ποιες πο­λι­τι­κές θα το κά­νει. Και γι’ αυ­τό οι συ­ζη­τή­σεις στο κόμ­μα πρέ­πει να γί­νουν πο­λύ προ­σε­κτι­κά και με μια ει­σή­γη­ση που δεν θα εί­ναι στεί­ρα και γε­νι­κό­λο­γη. Φο­βά­μαι πως η ι­στο­ρία της α­ρι­στε­ράς δεν έ­χει πολ­λά τέ­τοια δείγ­μα­τα και κιν­δυ­νεύου­με να ξα­να­δο­κι­μά­σου­με τις εύ­κο­λες και α­διέ­ξο­δες λύ­σεις. Πολ­λά, βέ­βαια, θα ε­ξαρ­τη­θούν και α­πό τις πρω­το­βου­λίες θα παρ­θούν «α­πό τα κά­τω», τι εί­δους α­παι­τή­σεις θα έ­χουν τα μέ­λη αλ­λά και πό­σο «ε­κτε­θει­μέ­νοι» στο και­νούρ­γιο θα θε­λή­σου­με να εί­μα­στε. Πο­λύ αι­σιό­δο­ξος δεν εί­μαι, για­τί, συ­νή­θως, με­τά α­πό μία κρί­ση ε­πι­κρα­τεί έ­να εί­δους κομ­μα­τι­κού πα­τριω­τι­σμού, που δεν α­φή­νει πολ­λά πε­ρι­θώ­ρια δη­μιουρ­γι­κών συ­ζη­τή­σεων.

Γί­νε­ται πο­λύς λό­γος για την α­ντι­στοί­χη­ση του κομ­μα­τι­κού ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ με τον κοι­νω­νι­κό ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Ποια η γνώ­μη σου ε­π’ αυ­τού;
Έχω την αί­σθη­ση πως η δο­μή του κόμ­μα­τος και ο τρό­πος που αυ­τό λει­τουρ­γεί δεν α­ντι­στοι­χεί στις νέες πραγ­μα­τι­κό­τη­τες. Και εν­νοώ πως δί­νει ι­διαί­τε­ρη έμ­φα­ση στην κε­ντρι­κή πο­λι­τι­κή σκη­νή, πα­ρα­γκω­νί­ζο­ντας ό­σα συμ­βαί­νουν στην κοι­νω­νία και τις διερ­γα­σίες που ε­ξε­λίσ­σο­νται ε­ντός της. Αυ­τά πο­τέ δεν έ­χουν συ­ζη­τη­θεί στο κόμ­μα. Αυ­τό που νο­μί­ζω πως πρέ­πει να γί­νει εί­ναι το κόμ­μα να λει­τουρ­γή­σει δη­μιουρ­γι­κά, να ορ­γα­νώ­σει α­νοι­χτές συ­ζη­τή­σεις για κά­θε θέ­μα ξε­χω­ρι­στά που α­πα­σχο­λεί τη γει­το­νιά ή το χώ­ρο ερ­γα­σίας και α­πό ε­κεί να κα­τα­λή­ξει σε προ­τά­σεις, ώ­στε να α­να­δειχ­θεί ο ρό­λος της ύ­παρ­ξης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στην κοι­νω­νία, πέ­ρα α­πό τις ε­κλο­γι­κές α­να­με­τρή­σεις. Και αυ­τό προϋπο­θέ­τει πως η η­γε­σία θα δώ­σει ει­λι­κρι­νώς μια κα­τεύ­θυν­ση για το ποια εί­ναι η α­να­γκαιό­τη­τα ύ­παρ­ξης του κόμ­μα­τος και ποιος ο ρό­λος του ε­ντός της κοι­νω­νίας και ό­χι στο πε­ρι­θώ­ριο αυ­τής, ως πα­ρα­τη­ρη­τής ή, α­κό­μη, και ως ε­κλο­γι­κός μη­χα­νι­σμός. Διε­θνώς αλ­λά και σε ε­μάς, έ­χουν υ­πάρ­ξει α­ξιό­λο­γες θεω­ρη­τι­κές ε­πε­ξερ­γα­σίες αυ­τών των ζη­τη­μά­των και οι ο­ποίες, εν πολ­λοίς, βα­σί­ζο­νται σε ι­στο­ρι­κές και κοι­νω­νι­κές ε­μπει­ρίες.  Αν δεν γί­νει αυ­τό, τό­τε θα ε­πι­βιώ­σει μο­νά­χα ο κομ­μα­τι­κός μη­χα­νι­σμός. Ο Μαρξ έ­λε­γε πως  «η κοι­νω­νι­κή ζωή εί­ναι στην ου­σία πρα­κτι­κή. Όλα τα μυ­στή­ρια που πα­ρα­σέρ­νουν τη θεω­ρία προς τον μυ­στι­κι­σμό βρί­σκουν τη λο­γι­κή λύ­ση τους στην αν­θρώ­πι­νη πρά­ξη και στην κα­τα­νό­η­ση αυ­τής της πρά­ξης» . Νο­μί­ζω ό­τι ό­σο δεν το κά­νου­με αυ­τό, τό­τε πο­τέ δεν θα κα­τα­νοή­σου­με το ρό­λο που α­ντι­στοι­χεί στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στη ση­με­ρι­νή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα.

Από τη διά­σπα­ση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ προέ­κυ­ψε και η Λαϊκή Ενό­τη­τα, η ο­ποία την πε­ρα­σμέ­νη Κυ­ρια­κή δεν πέ­ρα­σε το κα­τώ­φλι ο­ρίου ει­σό­δου στη Βου­λή. Ποια η ε­κτί­μη­σή σου;
Οι σύ­ντρο­φοί μας α­πό τη ΛΑ­Ε ε­πέ­δει­ξαν πο­λι­τι­κή και ι­στο­ρι­κή ε­πι­πο­λαιό­τη­τα. Έκα­ναν μία μάλ­λον βα­θιά λαν­θα­σμέ­νη ε­κτί­μη­ση της κα­τά­στα­σης. Τη­ρου­μέ­νων των α­να­λο­γιών, εί­ναι μια πε­ρίερ­γη ε­πα­νά­λη­ψη του φαι­νο­μέ­νου του ΚΚΕ Εσω­τε­ρι­κού, το ο­ποίο προ­σπά­θη­σε να α­πο­κτή­σει ταυ­τό­τη­τα μέ­σα α­πό την α­ντι-ΚΚΕ στά­ση. Αυ­τό, ό­μως, που με ε­νό­χλη­σε ό­χι μό­νο πο­λι­τι­κά, αλ­λά και η­θι­κά ή­ταν η προ­σπά­θεια της ΛΑ­Ε να οι­κειο­ποιη­θεί το 63% του «ό­χι» του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος. Νο­μί­ζω ό­τι οι σύ­ντρο­φοι ε­κτί­μη­σαν λά­θος πως θα μπο­ρού­σαν να το οι­κειο­ποιη­θούν και πως έ­τσι θα κέρ­δι­ζαν ψή­φους, ό­πως και η προ­σπά­θειά τους να προ­σεγ­γί­σουν την α­ντι­συ­ρι­ζι­κή ψή­φο.
•

Η έλλειψη παιδείας οδηγεί σε ακραίες συμπεριφορές

Το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν «μέσα και έξω από τη Βουλή». Τώρα από τη θέση της συμπολίτευσης, πώς θα μπορέσει να διατηρήσει την επαφή του με την κοινωνία και τα κινήματα και να εφαρμόσει την πολιτική που επιβάλλεται από το μνημόνιο;
Πολύ φοβάμαι ότι θα δούμε πολλά καινούρια φαινόμενα κοινωνικής αντίστασης και έκρηξης, για τα οποία δεν είμαστε προετοιμασμένοι. Και γι’ αυτό είπα και πριν πως πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στην κοινωνία. Διαφορετικά θα σοσιαλδημοκρατικοποιηθούμε. Και δεν πρέπει να αγνοήσουμε τα φαινόμενα αδιαφορίας, κυνισμού, απάθειας ή διαπλοκής, που αναπτύσσονται συνεχώς στην κοινωνία. Αλλά τέτοια φαινόμενα, δυστυχώς, βλέπουμε και στους κόλπους της ευρύτερης αριστεράς, συμπεριλαμβανομένου και του ΣΥΡΙΖΑ. Και ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να προετοιμαστεί και να μιλήσει γι’ αυτά.

Στο ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης, το προσφυγικό είναι ένα ζήτημα που εγκυμονεί τέτοιους κινδύνους, ιδιαίτερα με την υπερπροβολή «αγανακτισμένων κατοίκων». Ίσως αναβιώσουμε στιγμές Αγίου Παντελεήμονα, όπου θα κυνηγούν τους πρόσφυγες με μαχαίρια.
Είναι πολύ κρίσιμο να πάψουμε να υποτιμούμε το ρόλο της διαπαιδαγώγησης της κοινωνίας, διότι η έλλειψη παιδείας είναι που οδηγεί σε τέτοια φαινόμενα. Μου έκανε τρομερή εντύπωση που υποβαθμίστηκε η δήλωση των Ισλανδών πως θα φιλοξενήσουν τους πρόσφυγες στα σπίτια τους, την ίδια στιγμή που ο ελληνικός Τύπος πάντα προέβαλε την αντίστροφη είδηση, «πάρτε τους στα σπίτια σας, αφού τους συμπονάτε». Βέβαια, αντίθετα με τη στάση των ΜΜΕ, είναι εξαιρετικά ελπιδοφόρα η κίνηση των κατοίκων της πλατείας Βικτωρίας που άνοιξαν τις εισόδους των πολυκατοικιών για να προστατευθούν οι πρόσφυγες από τη βροχή και που ορισμένοι άνοιξαν ακόμα και τα σπίτια τους. Και αυτό είναι ίσως αποτέλεσμα του γεγονότος ότι ο μαθητικός πληθυσμός είναι πλέον πολυπολιτισμικός. Το επόμενο βήμα, όμως, είναι να ενταχθεί αυτή η αφήγηση στα σχολεία και να συζητούν και γι’ αυτά τα θέματα και όχι μόνο για τις εθνικές εορτές. Θα ήταν εξαιρετικά δυνατός ο συμβολισμός να συναντήσουμε τον Ζυλιέν, τον μαθητή από την Αφρική που πέρασε πρώτος στα ΤΕΙ, διότι αυτό το παιδί συμπυκνώνει το πείσμα και την αξιοπρέπεια, παρά τις ασύλληπτες δυσκολίες που αντιμετώπισε.