Φωτογραφία: Νικόλας Κοκοβλής
Η πατριαρχία επιστρέφει μετά από τέσσερις δεκαετίες ενός ασφαλούς πλαισίου κανόνων του οικογενειακού μας δικαίου, παρά τις αδυναμίες του συστήματος δικαιοσύνης σε πολλές περιπτώσεις να τους εφαρμόσει άμεσα και αποτελεσματικά. Και μάλιστα επιστρέφει με το μανδύα του γνήσιου πατρικού ενδιαφέροντος προς όφελος των παιδιών, με κανόνες που χαρακτηρίζονται από προχειρότητα και δεν λαμβάνουν υπόψη τις διεθνείς συμβάσεις των δικαιωμάτων του Παιδιού και της καταπολέμησης της βίας στην οικογένεια, αλλά ούτε και επιστημονικές παιδοψυχιατρικές μελέτες. Φαίνεται ότι μόνος σκοπός αυτού του αναχρονιστικού πλαισίου είναι η ικανοποίηση κάποιων ιδιόρρυθμων ομάδων, οι οποίες μάλιστα χρηματοδοτούνται (από ποιους;) για τις διαφημιστικές τους εκστρατείες, ενώ συνάμα επί μακρόν οι γυναικείες οργανώσεις στη χώρα μας είναι απούσες.
Ο Νόμος 1329/1983 του οικογενειακού δικαίου αποτελούσε ένα προοδευτικό πλαίσιο με βάση την αρχή της ισότητας των φύλων και ήταν αποτέλεσμα των πολυετών αγώνων του γυναικείου κινήματος στην Ελλάδα για την ισότητα των δύο φύλων και την προστασία της μητρότητας, αλλά και των εν γένει κοινωνικών αλλαγών που είχαν ήδη επέλθει στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Το κυρίαρχο στοιχείο στο ισχύον μέχρι σήμερα νομικό πλαίσιο είναι ο παιδοκεντρικός του χαρακτήρας, ήτοι αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση του αληθινού συμφέροντος των παιδιών, ο οποίος στο νομοσχέδιο περί συνεπιμέλειας που φέρνει προς ψήφιση η κυβέρνηση σήμερα είναι ανύπαρκτος.
Οι διατάξεις του νομοσχεδίου καθίσταται φανερό ότι δεν διακρίνονται από παιδοκεντρισμό, αλλά επιστρέφουμε σε πατερναλιστικά μοντέλα βασισμένα σε ετερόνομες θρησκευτικές αντιλήψεις, σε σημείο που μητέρα και παιδί μετατρέπονται σε θύματα σε περιπτώσεις οικογενειακής βίας, στην οποία μάλιστα θα εκτίθενται συστηματικά «δια νόμου», αφού θα απαιτείται αμετάκλητη καταδίκη από ποινικό δικαστήριο, προκειμένου ο θύτης να απομακρυνθεί από το παιδί και το περιβάλλον της μητέρας. Το προβλεπόμενο τεκμήριο του 1/3 του χρόνου του παιδιού είναι σε πλήρη αντίθεση με την ανάγκη του για σταθερές και ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης και θα οδηγεί στον ψυχικό κατακερματισμό του, άκρως επικίνδυνο για την ψυχοσωματική του ανάπτυξη.
Το νομοσχέδιο αυτό τείνει να αγνοεί όχι μόνο σοβαρά πορίσματα της ψυχιατρικής επιστήμης, αλλά και την ίδια τη νομοθεσία μας και τις διεθνείς συμβάσεις (Νόμος 3500/2006 περί ενδοοικογενειακής βίας, διεθνείς συμβάσεις για τα δικαιώματα του παιδιού και της πρόληψης και καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών- Σύμβαση Κωνσταντινούπολης). Μάλιστα, υπό το «άλλοθι» της ενεργής συμμετοχής στη ζωή του παιδιού (η οποία δεν απαιτεί χρονικά τεκμήρια αν είναι γνήσια και με αγαθές προθέσεις) σαφώς επιδιώκεται η αποποίηση των διατροφικών υποχρεώσεων του γονέα προς το παιδί, οι οποίες, αν δεν εκμηδενισθούν, θα οδηγηθούν με βεβαιότητα σε πλήρη υποβάθμιση. Έως σήμερα –με το ισχύον πλαίσιο- οι γονείς που σκοπούσαν στην ισορροπημένη ανατροφή του παιδιού ήταν σε θέση συμβιβαστικά να ρυθμίσουν τα ζητήματα που το αφορούν. Όμως, στην περίπτωση των συγκρουσιακών σχέσεων των γονέων, η λήψη από κοινού αποφάσεων για τη ζωή του παιδιού είναι απίθανη, με συνέπεια να καθίσταται δυσχερής η φροντίδα του υπό το νέο νομοθετικό πλαίσιο. Αξιοπερίεργο είναι ότι σύμφωνα με πληροφορίες επίκειται άμεσα η ψήφιση από το Ευρωκοινοβούλιο δεσμευτικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας ως προς την ενδοοικογενειακή βία, που θα συμπληρώνει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και στο χρονικό αυτό σημείο η κυβέρνηση σπεύσει να ψηφίσει το νέο αυτό νόμο, ο οποίος τελεί σε αντίφαση με τις ήδη διαμορφωμένες βασικές αρχές. Το μόνο βέβαιο είναι ότι χαμένα από τις νέες ρυθμίσεις –αν ψηφισθούν- θα είναι τα ίδια τα παιδιά, τα οποία αντιμετωπίζονται σαφώς ως αντικείμενα υπεξούσια, έρμαια μίας νομοθετικής επιβολής συνθηκών ζωής τους που θα προάγουν το διχασμό και την ανασφάλεια.