Τις προηγούμενες ημέρες, η ΕΡΤ απασχόλησε τις συζητήσεις, τις αναρτήσεις, έγινε και αντικείμενο ερωτήσεων στη Βουλή. Στη μία περίπτωση κλήθηκε η κυβέρνηση από κυβερνητικούς βουλευτές να ελέγξει το περιεχόμενο εκπομπής, διότι κρίθηκε ότι το, από το 2008, τραγούδι του καλεσμένου της Σπύρου Γραμμένου, που παίχτηκε ζωντανά, προκάλεσε την κοινή γνώμη. Στην άλλη, τέθηκε στους αρμόδιους υπουργούς από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ το ζήτημα του «κοψίματος» ρεπορτάζ της παλιάς και έμπειρης δημοσιογράφου της ΕΡΤ Μάχης Νικολάρα, όπως η ίδια κατήγγειλε σε ανάρτησή της. Αντικείμενο του ρεπορτάζ της που παραπέμφθηκε στις καλένδες, η λογοκρισία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (μκδ).
Βέβαια, οι οριοθετήσεις της δημόσιας τηλεόρασης και του δημόσιου χώρου έκφρασης στα μκδ ως προς την ελευθερία του λόγου, είναι καιρός που απασχολούν το δημόσιο διάλογο στη χώρα μας. Πιο πρόσφατα, ο πρωθυπουργός, στη συζήτηση στη Βουλή για τη βία της αστυνομίας με αφορμή το περιστατικό ξυλοδαρμού πολίτη στη Νέα Σμύρνη, τοποθετήθηκε επ’ αυτής της οριοθέτησης λέγοντας, απευθυνόμενος προς τους νέους ειδικά: «Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε στους νέους μας ότι έτσι όπως λειτουργούν σήμερα τα μκδ […] δημιουργούν στεγανά τα οποία ανατροφοδοτούν τα στερεότυπα τα οποία ήδη έχουν. Κι αυτό είναι κακό για τη δημοκρατία μας, είναι κακό για το επίπεδο του διαλόγου μας». Η δημοκρατία και το επίπεδο διαλόγου παρουσιάστηκαν ως προσβεβλημένα από τη λειτουργία των μκδ, ωστόσο, με αφορμή ένα περιστατικό το οποίο σχεδόν όλα τα ΜΜΕ για κάποιες ώρες παρουσίαζαν ως επίθεση πολιτών σε αστυνομικούς, μέχρι να αποκαλυφθεί από αναρτήσεις σε μκδ ότι η «είδηση» ήταν αντιστροφή της πραγματικότητας. Παράλληλα, η δημοκρατία και το επίπεδο διαλόγου δεν φάνηκε από τις μέχρι στιγμής αντιδράσεις της κυβέρνησης –καμία– να έχει θιχτεί από το «κόψιμο» του ρεπορτάζ της Μ. Νικολάρα για τη λογοκρισία στα μκδ.
Στο χρονοντούλαπο της παρέμβασης
Η δημοσιογράφος συγκεκριμένα κατήγγειλε: «Ήμουν στο μοντάζ όταν έμαθα ότι το ρεπορτάζ μου κόβεται και ετοιμάζεται εσπευσμένα άλλο θέμα για να αντικαταστήσει το δικό μου για το επεισόδιο της εκπομπής "Ειδικές Αποστολές" που προβλήθηκε τη Δευτερά 12/4. […] Στο προηγούμενο επεισόδιο κόπηκε την τελευταία στιγμή ρεπορτάζ για την αστυνομική βία. Γι’ αυτό και στις 29 Μαρτίου δεν έπαιξε το προγραμματισμένο επεισόδιο αλλά live συζήτηση στο πλατό». Παράλληλα, κοινοποίησε το γεγονός ότι «δεν έχουν παίξει εδώ και ένα χρόνο, τουλάχιστον δύο θέματα που έχουν δουλευτεί για αυτή την εκπομπή. Ζητήθηκε να συμπληρωθούν με τις θέσεις των αρμόδιων υπουργών και έκτοτε παραμένουν στο συρτάρι». Ενώ, μπήκαν «στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και δύο ωριαία επεισόδια του ΕΡΤreport, της βραβευμένης εκπομπής έρευνας που κόπηκε, χωρίς την παραμικρή εξήγηση, με την αλλαγή διοίκησης μετά τις εκλογές. Τα ρεπορτάζ αφορούσαν το προσφυγικό και τις θεραπευτικές προσεγγίσεις για την τοξικοεξάρτηση».
Δεν πρόκειται για περιπτωσιολογία
«Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να παρέμβει κάποιος στη δουλειά ενός δημοσιογράφου, πολλά επίπεδα και πολλά στάδια» εξηγεί στην «Εποχή» η μάχιμη δημοσιογράφος. «Αλλά η περίπτωση να έχουν παραγγείλει ένα θέμα, να έχουν δώσει όλα τα μέσα για να υλοποιηθεί και ξαφνικά να το κόβουν, δεν μου έχει ξανατύχει. Ωστόσο δεν αποκλείω καθόλου να έχει ξανασυμβεί. Διότι αυτοί στους οποίους συμβαίνει τέτοια παρέμβαση, μπορεί να το προσπερνούν και να συνεργάζονται».
»Αυτοί ισχυρίζονται ότι θα παίξει κάποτε. Περίμενα μία εβδομάδα, μίλησα με πρόσωπο από το οποίο δεν έχει πιο πάνω, δεν μου δόθηκε ακριβής απάντηση. Το ίδιο μου έχει ξανασυμβεί με τα κομμένα επεισόδια του ΕΡΤreport, που εδώ και δύο χρόνια πρόκειται να παίξουν και έχουν ξεπεραστεί από τις εξελίξεις» σημειώνει η Μ. Νικολάρα.
Αλλά δεν σταματά εδώ το ζήτημα. «Βγαίνω μόλις από μια περίοδο "πάγου" που με πήγαιναν από το ένα τμήμα στο άλλο, υποβαθμίζοντάς με. Με επέστρεψαν στο ελεύθερο ρεπορτάζ, επαγγελματικά δηλαδή πριν από το 1998». Θα μπορούσαμε να καταγράψουμε και πιο λεπτομερές «ιστορικό» αλλά δεν πρόκειται για περιπτωσιολογία. Έχουν σημασία οι αδρές γραμμές του ζητήματος και αυτές οδηγούν στο συμπέρασμα ότι «με όποιον συνάδελφο και να μιλήσω είμαι σίγουρη ότι θα έχει τουλάχιστον μια ανάλογη ιστορία να μου πει».
ΕΡΤ και κυβερνητική κηδεμονία
Το θέμα του «κομμένου» ρεπορτάζ ήταν η διαχείριση περιεχομένου (content moderation) στα μκδ και με ποιους τρόπους η διαχείριση αυτή φτάνει σε φαινόμενα λογοκρισίας ή φίμωσης απόψεων. Γιατί ένα τέτοιο θέμα να κινήσει κυβερνητικές κεραίες, δεν είναι προφανές. Γιατί να φτάσει η διοίκηση στο σημείο να αποσύρει την τελευταία στιγμή ένα ρεπορτάζ που έχει ζητήσει από τη συγκεκριμένη δημοσιογράφο να υλοποιήσει, επίσης δεν είναι προφανές. Όπως δεν είναι προφανές ότι θα πάρουμε απάντηση από την πολιτική ηγεσία η οποία εγκαλείται από τη σχετική ερώτηση που κατέθεσαν οι 48 βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μάλλον θα πάρουμε την ίδια με εκείνη που –δεν– δόθηκε στο ζήτημα του τοιχοκολλημένου χαρτιού στην ΕΡΤ που καλεί να μην «παίζουν» στα δελτία της δημόσιας τηλεόρασης πλάνα από το βίντεο με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο γεύμα της Ικαρίας αλλά και πλάνα του Δημήτρη Λιγνάδη παρά μόνο αν είναι μόνος του.
Από όλα αυτά, πάντως, αναδεικνύεται αφενός το διαρκές ζήτημα του απεγκλωβισμού της ΕΡΤ από την εκάστοτε κυβερνητική κηδεμονία. Ένα αίτημα άλλωστε που προέκυψε από το δίχρονο αγώνα για την επαναλειτουργία της δημόσιας τηλεόρασης. Αφετέρου ότι μέριμνά μας, όπως το έθεσε στην «Εποχή», το «κακό παιδί» Σπύρος Γραμμένος χρειάζεται να είναι «να υπερασπιστούμε το δικαίωμα των εργαζομένων της ΕΡΤ, αλλά και όλων των δημοσιογράφων, να κάνουν τη δουλειά τους». Ουσιώδες για τη δημοκρατία.