Εδώ και μερικές ημέρες ενημερωθήκαμε από τα ΜΜΕ ότι το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), ο πρώτος φορέας που δημιουργήθηκε κατά τη δεκαετία του ‘80 στη χώρα μας για τη θεραπεία εξαρτημένων ατόμων από τις ναρκωτικές ουσίες, πρόκειται να αλλάξει ριζικά τη δομή λειτουργίας του που βασίζεται στη φιλοσοφία των θεραπευτικών κοινοτήτων, με μία νέα δομή και φιλοσοφία λειτουργίας, η οποία φαίνεται ότι απέχει πολύ από την κεντρική ιδέα που υπηρετεί το ΚΕΘΕΑ για την ψυχολογική απεξάρτηση από τις ψυχοδραστικές ουσίες.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΕΘΕΑ που συστάθηκε μετά τις εκλογές του 2019 υιοθέτησε το σκεπτικό για ένα διαφορετικό τρόπο οργάνωσης του φορέα που θεωρεί ότι θα είναι αποτελεσματικότερος σε σχέση με τον υπάρχον θέτοντας οικονομικά και ποσοτικά κριτήρια.
Ένα Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ) το οποίο συστάθηκε με διαφορετικούς όρους σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν. Με άλλα λόγια, ενώ πρωτύτερα το ΔΣ του ΚΕΘΕΑ εκλεγόταν κάθε δύο χρόνια από τη Γενική Συνέλευση του φορέα, από το 2019 διορίζεται, δηλαδή η σύσταση και η θητεία του εξαρτάται από την εκάστοτε κυβέρνηση. Επιπλέον, ο ρόλος του ΔΣ όσον αφορά στον στρατηγικό σχεδιασμό και στη λειτουργία του φορέα έχει γίνει πιο συγκεντρωτικός, εφόσον η συμβολή του διευθυντή και των επιτελικών στελεχών του ΚΕΘΕΑ σε σχετικές με αυτά τα θέματα αποφάσεις έχει ελαχιστοποιηθεί.
Τίποτα θετικό
Από την άλλη πλευρά, η κανονιστική πράξη αναδιαμόρφωσης του ΚΕΘΕΑ που έχει αναπτυχθεί από ειδική επιτροπή δεν βρίσκει σύμφωνους τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων του φορέα γιατί πιστεύουν ότι οι προτεινόμενες αλλαγές, όπως για παράδειγμα η κατάργηση των τομέων (π.χ. πρόληψης, θεραπείας, κλπ.) και των προγραμμάτων (π.χ. πολυφασικών προγραμμάτων, προγραμμάτων ανοικτού ή κλειστού τύπου) και η αντικατάστασή τους σε διευθύνσεις και υποδιευθύνσεις, θα αποδυναμώσουν το ΚΕΘΕΑ στην υλοποίηση των στόχων του αφού οι προτεινόμενοι τρόποι οργάνωσης απέχουν πολύ από τα θεραπευτικά μοντέλα για την απεξάρτηση.
Επιπλέον, οι εργαζόμενοι θεωρούν ότι η πρόταση για την αναδιαμόρφωση του φορέα δεν περιέχει τα απαραίτητα στοιχεία (όπως στοιχεία αξιολόγησης, κάλων πρακτικών, κλπ.) βάσει των οποίων να υπάρχει προοπτική για την αντιμετώπιση των αδυναμιών του φορέα και τη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς του.
Ενώ η διαδικασία για την πρόταση αναδιαμόρφωσης του ΚΕΘΕΑ έχει δρομολογηθεί, πιστεύουμε ότι τίποτε δεν μπορεί να λειτουργήσει θετικά, ακόμη και η καλύτερη πρόταση εάν δεν διαμορφωθεί με τη σύμφωνη γνώμη αυτών που θα την υλοποιήσουν ή μαζί με αυτούς που θα την υλοποιήσουν, δηλαδή μαζί με το δυναμικό του ΚΕΘΕΑ. Μαζί με το προσωπικό του φορέα, πολλοί άλλοι επιφανείς επιστήμονες, όπως παλαιότερα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΕΘΕΑ, άλλοι φορείς απεξάρτησης, δημοσιογράφοι και πολιτικοί εκφράζουν με επιστολές τη διαφωνία τους σχετικά με το σκεπτικό των αλλαγών στο ΚΕΘΕΑ και στον τρόπο που το Διοικητικό του Συμβούλιο επιθυμεί να επιβάλλει αυτές τις αλλαγές στον φορέα.
Πιστεύουμε στο ΚΕΘΕΑ
Πιστεύουμε ότι όλοι οι εξαρτημένοι χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών έχουν το δικαίωμα στη θεραπεία, οι οποίοι μπορούν να την επιλέγουν όποτε αυτοί το επιθυμούν. Πιστεύουμε ότι οι χρήστες ψυχοδραστικών έχουν δικαίωμα να επιλέξουν οποιονδήποτε ενδεδειγμένο τρόπο θεραπείας επιθυμούν ή έχουν ανάγκη, δηλαδή είτε προγράμματα απεξάρτησης, τα λεγόμενα “στεγνά προγράμματα” που περίπου 40 χρόνια υπηρετεί το ΚΕΘΕΑ, είτε άλλα τέτοια προγράμματα όπως τα προγράμματα της Μονάδας Απεξάρτησης 18ΑΝΩ του ΨΝΑ και τα προγράμματα ΙΑΝΟΣ και ΑΡΓΩ του ΨΝΘ, είτε προγράμματα υποκατάστασης, δηλαδή τα προγράμματα μεθαδόνης και βουπρενορφίνης του ΟΚΑΝΑ.
Πιστεύουμε στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων απεξάρτησης επειδή θεωρούμε ότι η συνεννόηση μεταξύ των φορέων συμβάλλει τόσο στην αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής έκβασης για κάθε φορέα όσο και στην αντιμετώπιση του προβλήματος/φαινομένου της χρήσης και εξάρτησης.
Τέλος πιστεύουμε στην αρωγή της πολιτείας στο έργο των φορέων απεξάρτησης βάσει κριτηρίων που δεν αλλοιώνουν το χαρακτήρα τους, όπως γίνεται με το ΚΕΘΕΑ, αλλά οι όποιες αδυναμίες εντοπίζονται ή οι αλλαγές που επιδιώκονται, να γίνονται στο πλαίσιο της φιλοσοφίας και λειτουργίας κάθε φορέα με τη συναίνεση των στελεχών του.
Καλούμε το Διοικητικό Συμβούλιο του ΚΕΘΕΑ να ακούσει τις διαμαρτυρίες των θεραπευομένων και των οικογενειών τους, των επιστημών και των στελεχών του χώρου των εξαρτήσεων και φυσικά των στελεχών του φορέα για τον τρόπο που σχεδιάζει να αναδιοργανώσει τον φορέα. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο πλευρό των εργαζομένων του ΚΕΘΑ. Οι λύσεις για να είναι αποτελεσματικές δεν επιβάλλονται, αλλά κερδίζονται.