Το 2017, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ κράτησε την υπόσχεση που είχε δώσει τρία χρόνια νωρίτερα με την ανάληψη των καθηκόντων του, να δείξει «κοινωνικό πρόσωπο». Στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας πραγματοποιήθηκε η «Κοινωνική Σύνοδος της ΕΕ», που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μια συνάντηση «ηγετών» (Leadersmeeting) χωρίς ουσιαστική ατζέντα, χωρίς θεσμικό υπόβαθρο και χωρίς δεσμευτικές αποφάσεις. Η παντοδύναμη τότε καγκελάριος Μέρκελ είχε δείξει πόσο σημαντική την θεωρούσε και αποφάσισε να μην ταξιδέψει καν στην σουηδική πόλη. Προφασίστηκε την κρισιμότητα των διαπραγματεύσεων για το σχηματισμό της πρώτης κυβέρνησης «Τζαμάικα» (Χριστιανοδημοκρατών, Πρασίνων και Φιλελευθέρων), η οποία ως γνωστόν δεν ευτύχησε ποτέ να δει το φως τούτου του κόσμου.
Εμειναν λοιπόν κάποια ωραία συνθήματα για «πυλώνες» και «δικαιώματα», η σύνοδος διανθίστηκε με λίγο από «Εκπαίδευση και Πολιτισμό» και στο τέλος έμειναν απλώς κάποιες παραινέσεις προς τις κυβερνήσεις να κοιτάξουν να καταστήσουν και πάλι χρήσιμους για την «αγορά εργασίας» τους ανέργους τους.
Τέσσερα χρόνια μετά η πορτογαλική προεδρία της ΕΕ ξεκινούσε με τη φιλοδοξία να θέσει πολύ ψηλά την κοινωνική ατζέντα. Για αυτό το σκοπό ανακοίνωνε και τη διεξαγωγή μιας ακόμα «κοινωνικής συνόδου κορυφής», που είναι προγραμματισμένη για αυτή την εβδομάδα, στις 7 Μαΐου στο Πόρτο. Η καγκελάριος Μέρκελ έδωσε πάλι το κατάλληλο σήμα. Η πανδημία την εμποδίζει να έχει φυσική παρουσία και θα περιοριστεί σε ένα χαιρετισμό μέσω βίντεο-κλήσης. Για να βγει και αυτή η υποχρέωση. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει βεβαίως κάποιες ομιλίες «υψηλόβαθμων», όπως ο οικοδεσπότης πρωθυπουργός της Πορτογαλίας και ο δεσμευόμενος λόγω Γκέτεμποργκ ομόλογός του της Σουηδίας και φυσικά οι πρόεδροι της Κομισιόν, του Συμβουλίου, του Ευρωκοινοβουλίου. Οι «γνωστοί ύποπτοι», δηλαδή, που ξέρουμε εκ των προτέρων περίπου τι θα μας πουν. Oι όχι και τόσο φιλόδοξοι στόχοι, που παρουσίασε η Κομισιόν το Μάρτιο με προοπτική το 2030 είναι:
-
- να έχει εργασία τουλάχιστον το 78% των πολιτών από 20 έως 64 ετών
-
- να συμμετέχει τουλάχιστον το 60% των εργαζομένων σε προγράμματα εκπαίδευσης
-
- να πέσει κάτω από 15 εκατομμύρια ο αριθμός εκείνων των πολιτών, που απειλούνται με φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό.
Οι στόχοι μοιάζουν από μόνοι τους όχι και τόσο φιλόδοξοι. Η ασάφεια που θα συνεχίζει να τους περιβάλλει ως προς την υλοποίησή τους δείχνει τελικά πόσο σοβαρά παίρνουν οι μηχανισμοί της θεσμικής Ευρώπης τον «κοινωνικό πυλώνα» των καθηκόντων τους.