Στις 29 Απριλίου διέρρευσε στα ΜΜΕ η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) για τα αρχαία στο σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την απόφαση της Ολομέλειας που αναμένεται να καθαρογραφεί και να εκδοθεί, το ΣτΕ εγκρίνει - με οριακή επικράτηση 13 έναντι 12- την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων.
«Αντιθεσμική ενέργεια» χαρακτήρισε τις διαρροές «από κυβερνητικούς κύκλους» ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) και αναμένεται να τοποθετηθεί επισήμως όταν δημοσιευθεί η σχετική απόφαση.
«Η κυβέρνηση θα πρέπει να απαντήσει για ποιο λόγο επέλεξε να αλλάξει το σχεδιασμό του Μετρό Θεσσαλονίκης, γιατί είμαστε 24 μήνες πριν την ημερομηνία παράδοσης του έργου και δεν προχωράνε οι υπόλοιποι σταθμοί […] Ο σταθμός Βενιζέλου δεν θα παραδοθεί το 2023, ακόμη κι αν προχωρήσει η λύση της καταστροφής της αυθεντικότητας των αρχαιοτήτων που προέκρινε το ΥΠΠΟΑ και η Αττικό Μετρό», τονίζει στην ανακοίνωσή του ο ΣΕΑ, ενώ θέτει και ηθικό ζήτημα με αφορμή την οριακή πλειοψηφία.
«Αν μάλιστα είναι αλήθεια αυτό που διακινεί η ίδια η κυβέρνηση, ότι η απόφαση πάρθηκε με οριακή πλειοψηφία 13-12, δεν έχουν και κανένα ηθικό έρεισμα να καταστρέψουν τον μοναδικό αρχαιολογικό χώρο. Αντιθέτως, τώρα είναι η ώρα να πάρουν τη γενναία απόφαση να εφαρμόσουν την τεχνική λύση της κατά χώραν διατήρησης».
Την ίδια ώρα, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΕΠΠ) μιλά για τη «μεγαλύτερη πολιτισμική καταστροφή που θα έχει συντελεστεί στη χώρα μας τα τελευταία πενήντα χρόνια» και καλεί τον πρωθυπουργό, την υπουργό Πολιτισμού και τη διοίκηση της Αττικό Μετρό «να σεβαστούν τις απόψεις των ξένων ειδικών από τα κορυφαία πολιτιστικά ιδρύματα διεθνώς, των Ελλήνων αρχαιολόγων και όλων ημών των συνετών πολιτών που διακαώς επιθυμούμε τη διάσωση αυτής της πολιτισμικής κληρονομιάς, εφ’ όσον μάλιστα η διατήρηση των συγκεκριμένων αρχαιοτήτων κατά χώραν παραμένει εφικτή και ίσως μάλιστα η μόνη εφικτή λύση που σέβεται την καταληκτική ημερομηνία για το μετρό του Δεκεμβρίου 2023».
Τη δυσφορία της για τις εξελίξεις στο θέμα των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου εξέφρασε και η καθηγήτρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης στο UCLA, Σάρον Γκέρστελ, έπειτα από τη γνωστοποίηση των διαρροών: «Η καρδιά μου έχει ραγίσει με αυτό που πρόκειται να συμβεί και για τις ευκαιρίες που χάνονται για μια πόλη που αγαπώ – ευκαιρίες να παρουσιάσει το παρελθόν της, να δημιουργήσει το μέλλον της και να διεκδικήσει τον πολιτιστικό και ιστορικό της ρόλο ως σταυροδρόμι των πολιτισμών […] Η μετακίνηση των αρχαίων είναι καταστροφή για την πολιτιστική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης και του κόσμου ολόκληρου. Αυτή η πράξη καταστροφής έχει αντίκτυπο πολύ πέρα από τα όρια του ελληνικού κράτους».
Υπενθυμίζεται πως το Σεπτέμβριο του 2020, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) είχε εγκρίνει ομόφωνα τη μελέτη της εταιρείας για την προσωρινή απόσπαση των αρχαιοτήτων.
Το χρονοδιάγραμμα που έχει ανακοινωθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό θέτει ως στόχο ολοκλήρωσης του Μετρό τον Απρίλιο του 2023. Στη τελευταία ΔΕΘ –το Σεπτέμβριο του 2020– ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε σχολιάσει: «Προφανώς όταν υπάρχουν δικαστικές προσφυγές κάθε χρονοδιάγραμμα μπορεί να είναι υπό κάποια αίρεση. Περιμένω να εκδικαστούν οι προσφυγές. Εφόσον δεν δικαιωθούν οι προσφεύγοντες θεωρώ ότι το χρονοδιάγραμμα το οποίο έχουμε θέσει είναι εφικτό. Φιλόδοξο, αλλά εφικτό. Τονίζω, υπό την προϋπόθεση ότι το δικαστήριο θα αποφανθεί όχι υπέρ όσων έχουν προσφύγει. Πιστεύω επίσης ότι διαμορφώνεται μία άποψη στην κοινή γνώμη της Θεσσαλονίκης ότι η λύση που επιλέξαμε για το σταθμό της Βενιζέλου ήταν μονόδρομος».
Μετά και τις τελευταίες διαρροές για την απόφαση του ΣτΕ, η βουλεύτρια Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ, Κατερίνα Νοτοπούλου κατηγόρησε την κυβέρνηση για επικοινωνιακές σκοπιμότητες και ασέβεια προς τους θεσμούς.
«Αποδεικνύει τη σπουδή της κυβέρνησης να προχωρήσει στον τεμαχισμό και την παράδοση στους εργολάβους της πολιτιστικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για ένα έγκλημα, το οποίο είναι πλέον ευθύνη της πόλης και των φορέων της να το σταματήσουμε και να μην επιτρέψουμε να διαπραχθεί. Η επιλογή της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Μητσοτάκη για απόσπαση των αρχαιοτήτων από τον φυσικό τους χώρο, στέρησε από την πόλη τη δυνατότητα σήμερα να έχει Μετρό», αναφέρει χαρακτηριστικά η βουλεύτρια ΣΥΡΙΖΑ.