Κι όμως, υπάρχει κάποιος που ξεπέρασε σε υποκρισία την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία μετά τη «βόμβα» Μπάιντεν, αποφάνθηκε ότι η Ευρώπη φυσικά και θα μπορούσε να συζητήσει το θέμα της άρσης των πατεντών. Αφού βεβαίως έχει πρώτα κλείσει συμβόλαια πολλών δισεκατομμυρίων με τις φαρμακευτικές. Το όσκαρ της υποκρισίας πηγαίνει, ωστόσο, δικαιωματικά στον πρωθυπουργό της Ελλάδας, ο οποίος τώρα δηλώνει υποστηρικτής της ιδέας. Είναι ο ίδιος που την κατακεραύνωνε μέσα στην ελληνική Βουλή, ειρωνευόμενος τότε τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι θέλει να κρατικοποιήσει με ένα άρθρο και ένα νόμο τις φαρμακευτικές εταιρίες παγκοσμίως.
Η απόφαση του αμερικανού προέδρου δεν έχει να κάνει με κάποια ιδεολογική «φώτιση». Δεν έγινε σοσιαλιστής ο Μπάιντεν. Απλώς κατάλαβε αυτό που εδώ και μήνες επισημαίνουν κορυφαίοι επιστήμονες και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ότι δηλαδή κανείς δεν θα μπορεί να αισθάνεται ασφαλής απέναντι στην πανδημία, αν δεν υπάρξει προσπάθεια να καταστεί ασφαλής ο πλανήτης στο σύνολό του. Και όπως εξήγησε η εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου, Κάθριν Τάι «οι έκτακτες συνθήκες απαιτούν έκτακτες απαντήσεις».
Κάτι που δεν κατάλαβε ποτέ η θεσμική Ευρώπη και οι περισσότερες κυβερνήσεις της. Που μετά το πρώτο σοκ δήλωσε δια στόματος Σαρλ Μισέλ ότι θα συζητηθεί το θέμα στην «κοινωνική σύνοδο» του Πόρτο αυτό το διήμερο (7-8 Μαΐου).
Αλλά δε μπορεί να καμαρώνεις ότι είσαι φίλος του Μπουρλά και να είσαι και υποστηρικτής μιας παγκόσμιας εμβολιαστικής δικαιοσύνης. Στην «Εποχή» έχουμε γράψει εδώ και πολλούς μήνες (31.12.2020) για το αίτημα να αρθεί το καθεστώς προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας για την παραγωγή εμβολίων. Αίτημα που κατέθεσαν από το φθινόπωρο του 2020 κατ΄αρχάς η Ινδία και η Νότιος Αφρική, εξ' ονόματος ολόκληρης της αφρικανικής ηπείρου. Και είχε παρουσιάσει πρώτη στην Ευρώπη η γερμανική «die Linke», δεχόμενη μάλιστα τότε τις ειρωνείες όχι μόνο του δικομματισμού, αλλά και των Πρασίνων. Καλό θα είναι αυτά να μην ξεχνιούνται. Ένα αίτημα, που απέρριψε με απαξιωτικό ύφος συνολικά η ΕΕ και η τότε ηγεσία των ΗΠΑ με επιχειρήματα ταυτόσημα εκείνων των μεγάλων πολυεθνικών. Κατά τη γνώμη τους, το πρόβλημα δεν είναι οι πατέντες. Αντίθετα, η άρση τους μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές και να δυσκολέψει ακόμα περισσότερο την παραγωγή των εμβολίων.
Στο μεταξύ, πάνω από 100 χώρες έχουν ταχθεί υπέρ της άρσης, στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Φυσικά όχι η ΕΕ και όχι και η Ελλάδα. Τώρα τα δεδομένα αλλάζουν, αλλά είναι προφανές ότι πίσω από την προθυμία της Κομισιόν να το... συζητήσει κρύβεται η επίγνωση ότι υπάρχουν αναρίθμητα γραφειοκρατικά εμπόδια, που θα μπορούσαν να καθυστερήσουν τη διαδικασία. Έτσι κι αλλιώς έχει χαθεί τουλάχιστον ένα οκτάμηνο, από τότε που πρωτοακούστηκε η ιδέα.
Το γεγονός ότι όλες οι φαρμακευτικές είδαν την τιμή των μετοχών τους να υποχωρεί, έστω και προσωρινά, μπορεί να μας προϊδεάσει για την αντίδρασή τους. Δεν θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια, όπως έδειξε και η πρώτη επιθετική ανακοίνωση από τα «κεντρικά» της ένωσής τους στην Ελβετία.
Αντίθετα την «ιστορική απόφαση» Μπάιντεν χαιρέτισαν τόσο ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Γκεμπρεγιέσους, όσο και ο Πρόεδρος του Παγκόσμιου Ιατρικού Συνδέσμου Φρανκ-Ούλριχ Μοντγκόμερυ. Κατά τη γνώμη τους οι ίδιες οι φαρμακευτικές που έχουν καταγράψει εδώ και μήνες αστρονομικά κέρδη θα έπρεπε από μόνες τους να κάνουν αυτό το βήμα και να παραιτηθούν των πνευματικών δικαιωμάτων. Στο ίδιο μήκος κύματος και πολλές ΜΚΟ και ο GAVI, ο διεθνής οργανισμός για τη δίκαιη μοιρασιά των εμβολίων.
Το ερώτημα είναι λοιπόν αν και πόσο γρήγορα θα γίνει πράξη αυτή η ιστορική απόφαση, που φέρει σε μεγάλο βαθμό την υπογραφή του Μπέρνι Σάντερς, ο οποίος προεκλογικά είχε συχνά αναφερθεί στο ζήτημα. Η μέχρι τώρα εμπειρία δεν επιτρέπει ψευδαισθήσεις. Επιβεβαιώνει ωστόσο ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν και οι σύμβουλοί του είναι πολύ πιο ρεαλιστές-παρατηρητές του σύγχρονου παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος. Κατανοούν, για παράδειγμα, τις συνέπειες, που θα έχει για την παγκόσμια οικονομία η συνέχιση της εκατόμβης νεκρών σε χώρες όπως η Ινδία και η Βραζιλία. Αυτές τις συνέπειες θέλουν να προλάβουν. Όχι για να καταργήσουν τον καπιταλισμό. Αλλά για να τον διασώσουν.