Πολλοί Ισραηλινοί την αποκαλούν «Δικηγόρο του Διαβόλου». Η Λία Τσεμέλ, «γνήσια Εβραία» γεννημένη πριν από 76 χρόνια στην Χάιφα υποστηρίζει το δικαίωμα των Παλαιστινίων να αντιστέκονται στην ισραηλινή κατοχή. Το 2019 έγινε παγκόσμια γνωστή εξαιτίας του ντοκιμαντέρ με τίτλο «Advocate», το οποίο περιγράφει την πορεία της, εστιάζοντας σε τρεις μεγάλες δίκες, που αφορούν την περίοδο της «Ιντιφάντα» το 2015. Μας μίλησε από την Ιερουσαλήμ «πηγαίνοντας πάλι προς το δικαστήριο», για τις τελευταίες εξελίξεις στην Μέση Ανατολή και για την «επόμενη μέρα».
Πώς εξηγείτε την ιδιαίτερη βιαιότητα που επιδεικνύει τώρα το Ισραήλ;
Η βία δεν είναι κάτι το καινούριο. Την έχουμε δει ξανά και ξανά ειδικά απέναντι στην Γάζα. Το ερώτημα είναι πράγματι γιατί τώρα και πάλι; Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι αποτελεί μια επιλογή προσωπικά του Νετανιάχου προκειμένου να αποφύγει το σχηματισμό μιας άλλης κυβέρνησης συνασπισμού, η οποία διαφαινόταν στον ορίζοντα. Όλοι γνωρίζουν ότι στο Ισραήλ υπάρχει μια παράδοση, που λέει ότι σε καιρό πολέμου όλοι πρέπει να εμφανίζονται ενωμένοι. Όλοι, αριστεροί, δεξιοί πρέπει να μπουν κάτω από την ίδια ομπρέλα. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτή την εκδοχή ο Νετανιάχου συνειδητά προκάλεσε την κρίση στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, προωθώντας τα εποικιστικά σχέδια και γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι η επιλογή του αυτή θα προκαλούσε την αντίδραση των Αράβων. Και τα όσα ακολούθησαν στη συνέχεια στην Γάζα. Αυτή είναι η πιο διαδεδομένη εξήγηση για τα όσα συμβαίνουν τώρα. Η επίσημη εκδοχή φυσικά μιλάει για αντίδραση του Ισραήλ στην εκτόξευση των πυραύλων της Χαμάς, αν και αυτή ήταν πάλι μια αντίδραση για τις προκλήσεις στους ιερούς τόπους του Ισλάμ. Είναι δηλαδή ένας φαύλος κύκλος, δράσης-αντίδρασης. Αλλά από τη στιγμή που ξεκίνησε, είναι σαφές ότι το Ισραήλ δεν προτίθεται να σταματήσει πριν επιτύχει μια «ιστορική νίκη». Να επιδείξει μια ιστορική επιτυχία, πριν υπάρξει μια συμφωνία εκεχειρίας. Αλλά η εκεχειρία ως προοπτική δεν υποστηρίζεται με πολλή θέρμη από το εξωτερικό και αυτό επιτρέπει στο Ισραήλ να συνεχίζει να ενεργεί με τόση βιαιότητα.
Βλέπετε, ωστόσο, ένα τέλος της κρίσης και πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί;
Ξέρουμε ότι κάποια στιγμή όλο αυτό θα τελειώσει. Το ερώτημα είναι αν θα συμβεί νωρίτερα ή αργότερα. Όσο νωρίτερα, τόσο περισσότερες ζωές Παλαιστινίων στην Γάζα θα μπορέσουν να σωθούν. Δεν ξέρω, ωστόσο, πόσο γρήγορα θα γίνει αυτό, γιατί όπως είπα το Ισραήλ αναζητά κάποιο ιστορικό επίτευγμα. Από την άλλη, υπάρχουν ήδη ενδείξεις πανικού και στην ισραηλινή κοινωνία. Πολλοί πολίτες δεν είναι συνηθισμένοι να ζουν με την απειλή των βομβαρδισμών και οι βομβαρδισμοί είναι αρκετά έντονοι και έχουν προκαλέσει ένα αίσθημα φόβου σε ένα κομμάτι της κοινωνίας. Αυτό θα μπορούσε ίσως να επηρεάσει τις εξελίξεις.
Συνεπώς, φαντάζεστε ότι η επόμενη μέρα θα είναι ακόμα πιο δύσκολη για όλους και για εκείνους που ελπίζουν ακόμα σε μια ειρηνική συνύπαρξη;
Το τι θα συμβεί το επόμενο διάστημα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις πολιτικές συνέπειες, που θα έχει η κρίση εντός του Ισραήλ. Αυτή τη στιγμή όλες οι αριστερές δυνάμεις βρίσκονται μάλλον σε μειονεκτική θέση. Κυριαρχεί αυτό το κλίμα πατριωτισμού, που ευνοεί τη Δεξιά. Δυστυχώς, στο Ισραήλ δεν υπάρχει σήμερα μια πραγματική αντιπολίτευση. Καμιά αριστερή αντιπολίτευση, τουλάχιστον ανάμεσα στις τάξεις των Εβραίων, που θα μπορούσε να ορθώσει ανάστημα και να αναστρέψει όλο αυτό το κλίμα. Απομένει να δούμε λοιπόν αν θα έχουμε να κάνουμε στο μέλλον με μια πιο μετριοπαθή δεξιά κυβέρνηση ή με μια σκληρή δεξιά κυβέρνηση. Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε. Αλλά κάπως έτσι θα είναι τα πράγματα.