Ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Τσιάρας, με διαδικασίες βιαστικές και πρόχειρες, πέτυχε την ψήφιση του νομοσχεδίου, για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια, όπως ήταν αναμενόμενο, χωρίς καν να προσποιηθεί μια υποτυπώδη διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς και τις γυναικείες οργανώσεις, αγνοώντας επίσης την ένωση δικαστών και εισαγγελέων και τις απόψεις νομικών, ακόμη και τη Διεθνή Αμνηστία, μη λαμβάνοντας καν υπόψη το πόρισμα της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, αποκρύπτοντας ακόμα και την επιστολή του ΟΗΕ που, επισημαίνοντας τα προβληματικά σημεία του νομοσχεδίου, ζήτησε την απόσυρσή τους. Ο ΟΗΕ εκθέτει την ελληνική κυβέρνηση για τις παραβιάσεις των διεθνών συμβάσεων που έχει υπογράψει, όπως τη Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, καθώς και τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Αντιδραστικός νόμος, χάριν ισχυρών μειοψηφιών
Η ΝΔ, αγνοώντας τις ενστάσεις του Χαράλαμπου Αθανασίου, καθώς και την πρόθεση των Μ. Γιαννάκου, Ο. Κεφαλογιάννη, Μ. Βολουδάκη να καταψηφίσουν τα άρθρα για τα οποία είχαν προτείνει τροποποιήσεις, προχώρησε πάραυτα στην ψήφιση του νομοσχεδίου για την υποχρεωτική συνεπιμέλεια, εκθέτοντας έτσι γυναίκες και παιδιά στη βία του κακοποιητή και δημιουργώντας μεγαλύτερες δικαστικές διαμάχες και μεγαλύτερα προβλήματα, αντί να τα επιλύει. Επιμένοντας σε μια γενικόλογη και παραπλανητική ρητορική με κορώνες, όπως ότι το παιδί έχει ανάγκη και τους δυο γονείς, η ΝΔ αποκρύπτει τον αντιδραστικό χαρακτήρα του νόμου και την πρόθεση να εξυπηρετήσει ισχυρές μειοψηφίες ανδρών ενδιαφερομένων, που κατάγγειλε και η κ. Γιαννάκου, αφού εστιάζει στα συμφέροντα των γονιών και όχι των παιδιών. Ενώ και η κ. Κεφαλογιάννη τόνισε ότι αλλοιώνεται ο παιδοκεντρικός χαρακτήρας του οικογενειακού δικαίου.
Η αντιπολίτευση ανακάλεσε τη σημαντική συμβολή των φεμινιστριών στη διαμόρφωση του εξαιρετικού και προοδευτικού Οικογενειακού Δίκαιου που είχε ψηφιστεί το 1983, υπενθυμίζοντας ότι η ΝΔ, τότε, το είχε καταψηφίσει. Μάλιστα, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Ραγκούσης, παρομοίασε το νέο νόμο με σταγόνες δηλητηρίου μέσα σε καλό παλιό κρασί.
Ενώ η σύσταση Οικογενειακών Δικαστηρίων είναι κομβικής σημασίας για την υγιή επίλυση ζητημάτων σε ό,τι αφορά το παιδί, στην περίπτωση διάλυσης γάμου ή σχέσης των γονέων ο υπουργός Δικαιοσύνης προτείνει διαμεσολάβηση μέσω ιδιωτικών φορέων, που σημαίνει ότι εκεί ευνοείται ο πιο ισχυρός από τους διαδίκους. Επίσης, τίθενται σημαντικά ερωτήματα: Είναι όλοι ικανοί για συνεπιμέλεια; Υπεράνω όλων δεν τίθεται η ψυχική και σωματική υγεία του παιδιού; Πώς διασφαλίζεται, με βάση τον νόμο της Ν.Δ.; Παγκόσμια πρωτοτυπία αποτελεί, ακόμα, η αιτιολογία αφαίρεσης της επιμέλειας λόγω συναισθηματικής απομάκρυνσης του παιδιού από την οικογένεια της άλλης πλευράς. Κι εδώ αναρωτιόμαστε: Από ποιους; Από την πεθερά; Από την κουνιάδα; Από τα ξαδέλφια;
Σε κάθε περίπτωση, ο ένας από τους δύο κηδεμόνες, για διάφορους λόγους, μπορεί να μην είναι ικανός για συνεπιμέλεια. Το κάλλιστο για το παιδί είναι η παρουσία και των δυο γονιών. Όμως η συνεπιμέλεια είναι η ορθότερη λύση όταν οι γονείς έχουν καλές σχέσεις μεταξύ τους: κι εδώ φαίνεται ο πολύτιμος ρόλος του οικογενειακού δικαστηρίου προκειμένου το παιδί να μη βρεθεί όμηρος ανάμεσα στα πυρά των γονιών και μας δημιουργείται επομένως η απορία γιατί ο υπουργός ισχυρίζεται ότι δεν είναι δυνατή η ίδρυσή τους. Μας λέει λοιπόν η ΝΔ ότι ο νόμος του 1983 είναι ξεπερασμένος, επιβάλλοντας έναν αναχρονιστικό νόμο ακόμα και για τις συνθήκες 40 χρόνων πριν.
Ισχνές αλλαγές, ίδια φιλοσοφία
Οι αλλαγές στην αρχική μορφή του νομοσχεδίου ουδόλως αλλάζουν τη φιλοσοφία του. Το αριθμητικό τεκμήριο του 1/3 του χρόνου επικοινωνίας για τον γονιό που δεν διαμένει με το παιδί, τεκμήριο το οποίο ουσιαστικά επιβάλλεται οριζόντια σε κάθε δικαστή, δεν λαμβάνει υπόψη κάθε συγκεκριμένο παιδί και κάθε συγκεκριμένο γονιό.
Η απαράδεκτη «αμετάκλητη καταδίκη», προκειμένου να σταματήσει η επικοινωνία του κακοποιητή με το παιδί, που θα απαιτούσε την πάροδο 10 χρόνων, στο διάστημα των οποίων η κακοποίηση θα μπορούσε να συνεχιστεί απρόσκοπτα, μετατράπηκε σε «οριστική καταδίκη», δηλαδή σε 4 με 5 χρόνια περαιτέρω κακοποίησης, μέχρι την έκδοση της απόφασης.
Ακούσαμε τον υπουργό και την πλειονότητα των βουλευτών της συμπολίτευσης να εξανίστανται, γιατί υποτίθεται ότι δεν προτείνουν την εναλλασσόμενη κατοικία. Όμως, αυτό το «από κοινού και εξίσου» στην άσκηση της επιμέλειας τι σημαίνει; Το μεν «από κοινού» υπήρχε ήδη στον παλαιό νόμο, το δε «εξίσου» δεν σημαίνει σαφώς ισότιμα, αλλά υπονοεί την εναλλασσόμενη κατοικία. Επίσης, είναι βάσιμη η υποψία, ότι με αυτή τη διατύπωση επιδιώκεται και η μείωση της διατροφής.
Εύλογο το ερώτημα: μήπως το παρόν νομοθέτημα εξυπηρετεί αυτούς που κατασκευάζουν λίστες προγραφών δικαστών, επειδή δεν τους ικανοποίησε η απόφασή τους; Μήπως εξυπηρετεί αυτούς που ανάρτησαν πανό σε κεντρικούς δρόμους καθυβρίζοντας τις φεμινιστικές οργανώσεις;
Εν κατακλείδι, το όλο πνεύμα που διαπνέει τον νέο νόμο, δεν θεωρεί το παιδί μια ξεχωριστή οντότητα με την προσωπικότητα και τα δικαιώματά του, αλλά ένα παρακολούθημα, αν όχι ιδιοκτησία του γονιού. Αυτές είναι οι αντιλήψεις της παγκόσμιας alt right και αυτή τη λογική ακολουθεί και το νομοθέτημα.
Η Νέα Δημοκρατία ψήφισε μόνη της τον εξαιρετικά προβληματικό αυτό νόμο, όπως ο υπουργός είχε προαναγγείλει. Όμως, η διαφοροποίηση των δύο βουλευτριών, Γιαννάκου και Κεφαλογιάννη, θα είναι ένα αγκάθι στο πλευρό της συμπολίτευσης, από το οποίο δεν θα είναι εύκολο να απαλλαγεί.