Ο κλάδος των ξεναγών –εξαιτίας της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων– είναι αντιμέτωπος με παρατεταμένη ανεργία και διαρκή ανασφάλεια. «Το 2020 πήραμε συνολικά για όλους τους 12 μήνες ανεργίας, το απίστευτο ποσό των 1.800 ευρώ. Είμαστε σχεδόν 18 μήνες άνεργοι με την ανεργία στο 100%», αναφέρει στην «Εποχή» ο πρόεδρος του Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών, Κρίτων Πιπέρας.
Η πορεία του φετινού τουρισμού θα είναι καθοριστική για την οικονομική κατάσταση των διπλωματούχων ξεναγών και την επιβίωση του κλάδου. «Ευελπιστούμε σε μια καλύτερη χρονιά σε σχέση με πέρυσι που ήταν καταστροφική. Το 95% των ξεναγών δεν έκανε ούτε ένα τουρ την περυσινή χρονιά», σχολιάζει στην «Εποχή» η Άννα Βασιλάκη, αντιπρόεδρος της Ένωσης Διπλωματούχων Ξεναγών Ιονίων νήσων και Δυτικής Ελλάδας. Παραμένει αισιόδοξη για τη φετινή χρονιά με βάση μερικές πρώτες ενδείξεις. «Στην ουσία ο τουρισμός ακόμα δεν έχει ξεκινήσει. Φαίνονται θετικά τα πρώτα σημάδια αλλά ακόμα περιμένουμε. Φέτος τα πράγματα φαίνονται καλύτερα. Ήδη στη Κέρκυρα έχουν προσεγγίσει τέσσερα κρουαζιερόπλοια την τελευταία εβδομάδα».
Ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, απαντώντας στο κοινοβούλιο σε επίκαιρη ερώτηση της βουλεύτριας του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνας Νοτοπούλου, διαβεβαίωσε πως «η κυβέρνηση θα παράσχει κανονικά στους ξεναγούς την οικονομική στήριξη την οποία δικαιούνται για το 2020. Ωστόσο, το μεγαλύτερο δώρο δεν είναι τα επιδόματα, είναι το να έχουν οι ξεναγοί τη δυνατότητα να εργάζονται, να μπορούν να ασκούν το επάγγελμά τους με το άνοιγμα του τουρισμού […] ο ελληνικός τουρισμός ανοίγει με σχέδιο και μάλιστα γίνεται αποδέκτης συγχαρητηρίων από τη διεθνή κοινότητα για την ασφάλεια την οποία παρέχει […] δεν παρατηρείται κανένα πρόβλημα με το άνοιγμα του τουρισμού», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Με επιφυλάξεις και κριτική για την καθυστέρηση καταβολής των επιδομάτων αντιδρούν οι ξεναγοί στις δεσμεύσεις του υπουργού. «Τα επιδόματα του 2020 είναι λεφτά που δεν έχουμε πάρει. Τα αναμένουμε. Προφορικά έχει δεσμευτεί. Περιμένουμε και το τυπικό του πράγματος. Το πρόβλημά μας ήταν γνωστό. Δεν ξέρω γιατί άργησε τόσο πολύ να δοθεί λύση. Μακάρι έστω και αναδρομικά να έρθουν αυτά τα λεφτά», τόνισε η κ. Βασιλάκη, ενώ σε αντίστοιχο τόνο ήταν και η αντίδραση του κ. Πιπέρα: «Πέρα από τη διαβεβαίωση αυτή του υπουργού δεν έχουμε δει καμία ουσιαστική κίνηση. Δεν έχει βγει καμία υπουργική απόφαση, δεν έχει ανοίξει κάποια πλατφόρμα. Όλα τα υπόλοιπα είναι ακόμα στο “θα”. Μέσα στο 2021 πήραμε το επίδομα των 534 ευρώ για τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο. Έχει υποσχεθεί ο κ. Χατζηδάκης και ανακοινώθηκε, χωρίς όμως να έχει ανοίξει η πλατφόρμα ότι θα πάρουμε και το Μάρτιο και τον Απρίλιο και το Μάιο, όμως και εκεί είμαστε στο περίμενε».
Ωστόσο πέρα από τα προβλήματα των μη καταβληθέντων επιδομάτων, οι ξεναγοί έμειναν και χωρίς ένσημα όλο αυτό το διάστημα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ταμείο ανεργίας του ΟΑΕΔ αλλά και τη συνταξιοδότηση. «Πήραμε μόνο 50 ένσημα συνολικά για τα δύο επιδόματα που πήραμε Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2020, τα οποία δεν μας εξασφαλίζουν δυστυχώς το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ για το 2021. Σχεδόν δύο χρόνια ενσήμων έχουν χαθεί. Είναι δύο χρόνια χαμένα», επισημαίνει ο πρόεδρος Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών.
Τα υγειονομικά πρωτόκολλα δημιουργούν επιπλέον πρακτικά προβλήματα στον τρόπο εξάσκησης του επαγγέλματος. «Ενώ ένα τουριστικό λεωφορείο που έχει 50 θέσεις μπορεί να έχει χωρητικότητα 85%, δηλαδή μέχρι 42 άτομα. Σε αρχαιολογικούς χώρους επιτρέπεται να ξεναγηθούν μάξιμουμ 15 άτομα, ενώ στα μουσεία μάξιμουμ οκτώ. Τί σημαίνει αυτό; Ότι αν κάνουμε ένα μονοήμερο ταξίδι στους Δελφούς με 42 άτομα στο πούλμαν. Φτάνοντας στους Δελφούς απαγορεύεται ο ξεναγός να ξεναγήσει και τους 42. Πρέπει να σπάσει το γκρουπ σε τρία μέρη. Στο μουσείο θα πρέπει να σπάσει ακόμα περισσότερο σε έξι γκρουπ», σχολιάζει ο κ. Πιπέρας.
Τα αυστηρά χρονικά πλαίσια μιας περιηγητικής τουριστικής ομάδας και οι περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες των τουριστικών γραφείων να παρέχουν περισσότερους ξεναγούς σε μικρότερες ομάδες εντείνουν το πρόβλημα της απασχόλησης των περίπου 3.000 ξεναγών που δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στη χώρα.