Ο τίτλος του εν λόγω άρθρου πιθανόν να μην υπήρχε, αν μια καταγγελία για καταστροφή και σύληση μυκηναϊκού τάφου στη θέση Αμυγδαλιά της Βούντενης Πατρών, το 1987, δεν με ανάγκαζε ως αρμόδιο προϊστάμενο της τοπικής ΣΤ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων να τον επισκεφθώ και να μείνω έκπληκτος από τη σπουδαιότητα της περιοχής. Θα έλεγε κανείς ότι στην περίπτωσή μας ταιριάζει απόλυτα το «ουδέν κακόν αμιγές καλού».
Μικρή σωστική ανασκαφική έρευνα στη θέση Αγραπιδιά, που γειτνιάζει με τη θέση Αμυγδαλιά, διενήργησε το 1923 ο αείμνηστος αρχαιολόγος Ν. Κυπαρίσσης. Έκτοτε, μεσολαβούντος και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ουδείς ασχολήθηκε με τα μνημεία της περιοχής, η οποία διασώθηκε από την οικοπεδοποίηση και την οικοδόμησή της την τελευταία στιγμή.
Τη θέση Αμυγδαλιά επισκέφθηκα συμπτωματικά τον μήνα Μάιο, κατά τον οποίο στην περιοχή οργιάζει η φύση και σε μαγεύει με την πλούσια βλάστησή της και τις σπάνιες ομορφιές της. Το πανέμορφο τοπίο της που απλωνόταν μπροστά και γύρω μου ήταν αδύνατο να με αφήσει αδιάφορο και να περιοριστώ σε μια αρχαιολογική αυτοψία ρουτίνας. Περιηγήθηκα όλη την περιοχή και διαπίστωσα ότι ο συληθείς τάφος ανήκε σε ένα εκτεταμένο μυκηναϊκό νεκροταφείο, που χρονολογείται από το 1500 έως το 1050 π.Χ.
Έτσι, κάτω από την ευχάριστη και την εκ του τοπίου έντονη συγκινησιακή μου φόρτιση, προγραμμάτισα και άρχισα την ανασκαφική έρευνα του νεκροταφείου, η οποία από τις πρώτες «κασμαδιές» μού επιφύλαξε μεγάλες εκπλήξεις. Μετά από δοκιμαστική τομή εντοπίστηκε μεγάλος τάφος (ο υπ’ αρ. 4), ο οποίος με την ολοκλήρωση της έρευνάς του διαπιστώθηκε ότι είναι ο μεγαλύτερος της Δυτικής Ελλάδας. Από τα μοναδικά του αρχιτεκτονικά στοιχεία, μεγάλος και πλατύς δρόμος, μήκους 19,60 μ., εμβαδόν θαλάμου 27,40 τ.μ., μέτωπο 6,45 μ. και τα μοναδικά και πλούσια κτερίσματα που συνόδευαν τον νεκρό, συνάγεται ότι ο τάφος αυτός που χρονολογείται το 1400 π.Χ., κατασκευάστηκε για τον ενταφιασμό του ηγεμόνα της μυκηναϊκής εγκατάστασης της Βούντενης. Από την ανασκαφή του νεκροταφείου που έγινε σε δύο περιόδους (1988–1994 και 2004–2007) ερευνήθηκαν συνολικά 78 τάφοι, με πλούσια κτερίσματα και ποικίλα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά. Εκτός από τον τάφο 4, μεγάλος και σπουδαίος τάφος είναι και ο υπ’ αρ. 75, ο οποίος ανήκε σε αξιωματούχο του οικισμού. Παράλληλα, με την ανασκαφή του νεκροταφείου και τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης των 180 στρεμμάτων ιδιοκτησιών, έγινε και περίφραξη ολόκληρου του αρχαιολογικού χώρου.
Μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής και τη συντήρηση των ευρημάτων, από τα οποία πολλά εκτίθενται στο νέο Μουσείο Πατρών, και προκειμένου να καταστούν επισκέψιμα τόσο το νεκροταφείο, όσο και ο οικισμός στη θέση Μπόρτζι, προχώρησα με χρηματοδοτήσεις της ΕΕ στη συνολική ανάδειξη του χώρου. Για τον σκοπό αυτό κατασκευάστηκαν parking και χώροι υποδοχής των επισκεπτών, πορείες διακίνησης επισκεπτών και ΑμεΑ σε ολόκληρο τον χώρο. Τοποθετήθηκαν χλοοτάπητας στα ακάλυπτα τμήματα του νεκροταφείου, πινακίδες πληροφόρησης, στέγαστρα ηλιοπροστασίας και δύο αλεξικέραυνα στο νεκροταφείο και τον οικισμό.
Αξίζει να επισκεφθεί κανείς το μυκηναϊκό πάρκο Πατρών στη Βούντενη, όπου παράλληλα με τον θαυμασμό του για τον μυκηναϊκό πολιτισμό της περιοχής, θα απολαύσει τόσο το άγριο, όσο και το ήμερο περιβάλλον του χώρου, το οποίο σκόπιμα διατηρήσαμε ζωντανό και ανέγγιχτο.
