Η ύπαρξη εκτεταμένων περιοχών στον αστικό ιστό που διατηρούν έντονα φυσικά χαρακτηριστικά, έχοντας αποφύγει «αξιοποιήσεις» τύπου μπουλντόζας ή αποστράγγισης, αποτελούν ευκαιρίες αναψυχής και είναι πλούτος για μια πόλη. Συγχρόνως, όμως, γεννάται και σοβαρή ευθύνη των πόλεων να διαχειριστούν τέτοιες περιοχές με σοφία και σύγχρονο ολιστικό πνεύμα.
Μια τέτοια περιοχή, αξιόλογη σε έκταση, με σημαντικά διατηρούμενα χαρακτηριστικά ενός παραθαλάσσιου υγροβιότοπου, πλήρως περιβαλλόμενου από τον αστικό ιστό, διαθέτει η Πάτρα στο βορειοανατολικό τμήμα του πολεοδομικού της συγκροτήματος.
Πρόκειται για το Έλος της Αγυιάς, μια περιοχή που μαζί με τη διαμορφωμένη οργανωμένη πλαζ και την πλατιά παραλία της φτάνει τα 327 στρέμματα. Απ’ αυτά, 228 είναι το κατ’ εξοχήν έλος με καλαμιώνα και άλλα υγροτοπικά είδη, βασισμένα στη μόνιμη παρουσία νερού, 56 το πρώην κάμπινγκ EOT και 47 η κολυμβητική παραλία μήκους 1.650 μέτρων. Ένας πλούσιος υγρότοπος, καταγεγραμμένος στον κατάλογο του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, έχουν παρατηρηθεί και καταγραφεί στο Έλος της Αγυιάς 83 είδη πουλιών, από τα οποία 18 προστατεύονται από την Κοινοτική Οδηγία 79/409. Ακόμη σημαντικότερα είναι τα είδη προτεραιότητας για την ΕΕ βαλτοχελώνα, ποταμοχελώνα, καταγεγραμμένα από το Πανεπιστήμιο Πατρών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προμελέτη του εκτελούμενου έργου προκρίθηκε το 1995 από τον δήμο Πατρέων έναντι άλλων, που υποβάθμιζαν τα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, με καίρια παρέμβαση της Οικολογικής Κίνησης Πάτρας (ΟΙΚΙΠΑ).
Σήμερα βρισκόμαστε στη φάση της εκτέλεσης ενός έργου με προϋπολογισμό 3,15 εκατ. ευρώ και με τίτλο «Ανάπλαση – Αξιοποίηση Περιοχής Camping – Έλους Αγυιάς». Στα πλαίσια αυτά, το καθαυτό έλος διαμορφώνεται με βάση το υποέργο «Οικολογικό Πάρκο του Έλους», έχοντας σαν στόχο να διατηρήσει τα οικολογικά του χαρακτηριστικά, αλλά και να αυξήσει την επισκεψιμότητά του. Έτσι προβλέπεται η κατασκευή ποδηλατοδιαδρομών, χώρων αναψυχής, εκγύμνασης, κατάλληλες φυτεύσεις, αστικός εξοπλισμός (παγκάκια, βρύσες, φωτιστικά κλπ.), ξύλινος διάδρομος και παρατηρητήριο άγριας ζωής στο μέσον του καλαμιώνα.
Λόγω της χρονικής απόστασης από την παράδοση της μελέτης (2007) μέχρι την εκτέλεση (2020–21), και παρά την επικαιροποίησή της, η Οικολογική Κίνηση Πάτρας ήδη από το 2018 κατέθεσε προφορικά και γραπτά αναλυτικές προτάσεις στον δήμο Πατρέων σε ό,τι αφορά την επιλογή κατάλληλου φωτισμού, τις φυτεύσεις, την αποφυγή επεμβάσεων στον τομέα της μελέτης ΦΑ5, μικρού, αλλά σημαντικού για την αναπαραγωγή ερπετών και αμφιβίων, την αποκατάσταση της επικοινωνίας των υδάτων μετά την κατασκευή του ξύλινου διαδρόμου, εντός του καλαμιώνα, ο οποίος γίνεται με επίχωση. Οι προτάσεις έγιναν δεκτές και είναι ευθύνη του δήμου να τηρηθούν.
Δυστυχώς, μια πρόσφατη παρέμβαση του δήμου προκάλεσε την ισοπέδωση και καταστροφή μεγάλου μέρους του χώρου αναπαραγωγής ποταμοχελωνών και βαλτοχελωνών. Η ΟΙΚΙΠΑ αντιδρώντας άμεσα με ανακοίνωσή της, απαίτησε την αποκατάσταση των βλαβών και την αυστηρή τήρηση των όρων του έργου.
Ένα αναβαθμισμένο Έλος της Αγυιάς, ισορροπημένο ανάμεσα στην ανθρώπινη χρήση και τα στοιχεία της άγριας φύσης του, θα αποτελέσει ένα στολίδι για την πόλη της Πάτρας και για την ευρύτερη περιοχή.
