Ο Ψυχρός Πόλεμος μαίνεται. Τότε, το 1964, ιδρύεται το τρίτο ελληνικό πανεπιστήμιο, στην Πάτρα. Στο Ρίο, έξω από την πόλη, σε μία καταπράσινη έκταση, στα βορειαμερικανικά πρότυπα. Σήμερα, ένα ίδρυμα με 1.000 ερευνητές, 1.000 εργαζόμενους και 30.000 νέους –20.000 μη ντόπιους– σε μια πόλη 200.000. Στην άλλη άκρη της πόλης, το δεύτερο ΑΕΙ, από το 1997, το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ). Στα πρότυπα του ομόλογου βρετανικού, με δεκάδες χιλιάδες φοιτητές, με εξακτινωμένη παρουσία σε πολλές πόλεις, την Αθήνα κατά πρώτον.
Χάρη στο Πανεπιστήμιο Πατρών η πόλη άπλωσε. Χιλιάδες άνθρωποι, κάθε ηλικίας, ζουν ολημερίς σε μία εκτενή, πολύβουη πανεπιστημιούπολη, λίγο μελαγχολική τον χειμώνα, με εγκαταστάσεις σημαδεμένες από τον χρόνο, τις αφίσες και τα πινέλα φοιτητικών παρατάξεων. Φοιτητές, διδάσκοντες, ερευνητές, στα μαθήματα, στα εργαστήρια, στη φοιτητική εστία, στους χώρους άθλησης. Συνέδρια και εκδηλώσεις στο πολιτιστικό κέντρο. Περιοδικά η πόλη ερχόταν στο πανεπιστήμιο για μία θεατρική παράσταση, ένα συνέδριο, μία συναυλία, τη μετάδοση όπερας.
Και το βράδυ η Πάτρα στον ρυθμό των φοιτητών. Από τα γεμάτα λεωφορεία, στα ταξί, τα μπαράκια και τα φαγάδικα. Με τον ερχομό της άνοιξης η κίνηση στους δρόμους πύκνωνε, η Αγία Σοφία, η Μαρίνα, το νότιο πάρκο γεμάτα κόσμο. Η οικονομική κρίση άφησε σημάδια. Φοιτητές γράφονταν και εμφανίζονταν στις εξετάσεις, άλλοι μείωσαν έξοδα και εξόδους. Η πανδημία έδωσε τη χαριστική βολή. Οι φοιτητές του ΕΑΠ δεν έρχονται πια, πολλοί φοιτητές του Πανεπιστημίου γύρισαν σπίτια τους.
Καλή η τηλεκπαίδευση, αλλά όχι σαν τη φυσική παρουσία. Διδάσκοντες και φοιτητές ζητούν τα πανεπιστήμια να ξαναζωντανέψουν μετά από 15 μήνες. Ευκαιρία να ξανασκεφτούμε πολλά. Τη φοιτητική ζωή, τη μάθηση, τις παρέες. Και οι καθηγητές; Τελειώνει ο κόσμος στο εργαστήριο, στην αίθουσα διδασκαλίας, εικονική και πραγματική, στη δημοσίευση;
Άδειασε η πόλη, για μήνες στο βαθύ κόκκινο, σιωπηλή. Τα δύο πανεπιστήμια σχεδόν νεκρά. Στο Ρίο κάποιοι μεταπτυχιακοί, υποψήφιοι διδάκτορες, μέλη του προσωπικού. Στην Πάτρα αναπολούν τους φοιτητές, πελάτες, αλλά και φορείς δράσεων, κοινωνικών, πολιτιστικών. Κάποιοι «ευγνωμονούν» Κεραμέως και Χρυσοχοΐδη για τα νομοσχέδια τους. Κάποιοι επανάκαμψαν, βγήκαν στους δρόμους, εναντίον τους. Η πόλη πήρε λίγο χρώμα.
Τίποτε δεν είναι όπως πριν. Πριν; Λιγοστοί οι χώροι συνάντησης πόλης και πανεπιστημίων, καθηγητών, φοιτητών. Μετρημένη η παρουσία των φοιτητών σε φορείς. Συναντήσεις από τις πολιτισμικές ομάδες στο ισόγειο του ιδρύματος Τοπάλη, προβολές και δρώμενα στα σκαλάκια της Αγίου Νικολάου. Καθηγητές και ερευνητές στα fora των τοπικών εφημερίδων, τις εκθέσεις τεχνογνωσίας, τις λογοτεχνικές συζητήσεις. Κάτι, αλλά όλοι θέλουν κάτι περισσότερο. Να αγκαλιάσει η πόλη τα πανεπιστήμια, οι φοιτητές, καθηγητές, ερευνητές να τη ζεστάνουν. Χρόνια πολλά στο Πανεπιστήμιο Πατρών σκέφτονται μεγαλόφωνα κτίριο, κτίρια, στην πόλη, τόπο συναντήσεων, δράσεων, ανταλλαγών. Θα βοηθούσε. Θα βοηθούσε ακόμη περισσότερο αν η πόλη αγκάλιαζε τα πανεπιστήμια, τα έκανε δικά της. Όλοι θα κέρδιζαν. Αναγνωρισιμότητα και καλύτερη καθημερινότητα.
