Κουρτ Τουχόλσκι «Σούρουπο ή χάραμα; Δημοκρατία της Βαϊμάρης, αντισημιτισμός, σάτιρα», μετάφραση: Σωματείο Μεταπτυχιακών Σπουδών Γερμανικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, εκδόσεις Κριτική, 2021
Ο Κουρτ Τουχόλσκι ήταν από τους πιο γνωστούς δημοσιογράφους (και όχι μόνο) την εποχή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Γεννήθηκε το 1890 στο Βερολίνο («πάνω από αυτή την πόλη δεν υπάρχει ουρανός», έγραφε το 1919). Έχοντας συνεργαστεί με τους σοσιαλδημοκράτες και με τους κομμουνιστές (είχε εκλεγεί στην Εκτελεστική Επιτροπή της «Κόκκινης Βοήθειας»), με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, ο Τουχόλσκι μπήκε στο στόχαστρο των ναζί, που του στέρησαν τη γερμανική υπηκοότητα, ενώ τα βιβλία του ρίχτηκαν στην πυρά. Ο Τουχόλσκι έφυγε στη Σουηδία, όπου αυτοκτόνησε το 1935.
Η πολύ φροντισμένη ελληνική έκδοση περιέχει πρόλογο, τέσσερα κείμενα του Τουχόλσκι στα ελληνικά και στα γερμανικά, τέσσερα αντίστοιχα σχολιαστικά κείμενα για τα συγκεκριμένα άρθρα του, δύο επίμετρα, για τη Βαϊμάρη και για τον συγγραφέα, βιβλιογραφία και σημειώσεις για κόμματα, ρεύματα, πρόσωπα.
Τα κείμενα του Τουχόλσκι είναι γραμμένα το 1919, το 1920 και το 1931 και αποτυπώνουν μια εποχή που είχε «κάτι το ολότελα τρομακτικό», μια εποχή όπου «επικρατεί ημίφως, και δεν ξεχωρίζουμε τι είναι. Είναι σούρουπο ή χάραμα;». Ωστόσο ο συγγραφέας δεν εγκαταλείπει το όπλο της σάτιρας, όπως στο κείμενο «Επισκόπηση της εθνικής οικονομίας» («εθνική οικονομία είναι να αναρωτιέται ο κόσμος γιατί δεν έχει χρήματα», σε μια εποχή όπου «το ότι ο εργάτης πρέπει να λαμβάνει μισθό για την εργασία του είναι μια θεωρία που έχει πλέον εν γένει εγκαταλειφθεί»).
Το στερεότυπο μοντέλο του μοναχικού και αφανούς, αόρατου μεταφραστή ή μεταφράστριας έχει αμφισβητηθεί πια. Έτσι, αυτό το βιβλίο, προϊόν της «συλλογικής μεταφραστικής προσπάθειας» που έκανε η μεταφραστική ομάδα (Κάτια Αλεβιζοπούλου, Ελένη Βίσκα, Παναγιώτα Καλογερά, Ειρήνη Κορώνη, Αθανασία Σύρρου, Ηρώ Τσατσαρώνη) αποτελεί πέραν των άλλων και μια έμπρακτη συμβολή στη συζήτηση αυτή.