Στο φύλλο της Εποχής της 29ης Σεπτεμβρίου 2013, είχαμε φιλοξενήσει συνέντευξη της, 22χρονης τότε, σκηνοθέτιδας Σόνιας Λίζα Κέντερμαν, με αφορμή της προβολή της μικρούς μήκους ταινίας της «Νικολέτα», στο Φεστιβάλ της Δράμας. Την είχα ρωτήσει τότε αν έχει στα σκαριά κάποια ταινία μεγάλου μήκους. Η απάντησή ήταν: «Γράφουμε το σενάριο με την Τρέϊσι Σάντερλαντ και είμαστε στο στάδιο αναζήτησης παραγωγών και χρηματοδότησης. Η ταινία διαδραματίζεται στην Αθήνα του σήμερα και είναι μια προσωπική ιστορία ενός ράφτη που οι οικονομικές συνθήκες τον οδηγούν να ανακαλύψει τρόπους ώστε να επανεφεύρει το επάγγελμά του ανακτώντας έτσι την αξιοπρέπειά του».
Οκτώ χρόνια μετά η ταινία εκείνη προβάλλεται στους κινηματογράφους. Μάλιστα έκανε πανελλήνια πρεμιέρα στο 61ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο διεξήχθη διαδικτυακά και απέσπασε το βραβείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI), το Ειδικό Βραβείο Νεότητας και το πρώτο βραβείο της ΕΡΤ. Μερικές μέρες πριν είχε κάνει παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Μαύρες Νύχτες του Ταλίν στην Εσθονία.
Η Σόνια Λίζα Κέντερμαν είχε δείξει από την αρχή, μαζί με το ταλέντο, και την ιδιαίτερη ευαισθησία στη ματιά της. Κάτι που φαίνεται τόσο στη «Νικολέτα» όσο και στη δεύτερη μικρού μήκους ταινία της «Λευκό σεντόνι» (2014). Και έρχεται τώρα με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της, «Ο ράφτης», να αφηγηθεί μια τρυφερή, ανθρωποκεντρική ιστορία η οποία εκτυλίσσεται στη σύγχρονη Αθήνα.
Ο Νίκος, ένας 50χρονος ράφτης, εργάζεται στο ραφείο που είχε ανοίξει ο επίσης ράφτης πατέρας του. Ένα ακόμη επάγγελμα από τα δεκάδες επαγγέλματα που χάνονται και η οικονομική κρίση έρχεται να τους δώσει μια ώρα αρχύτερα τη χαριστική βολή. Θύμα της συγκυρίας κι αυτός ενώ η τράπεζα απειλεί να κατάσχει το μαγαζί του. Ως μια πράξη απελπισίας, αποφασίζει να βγει στο δρόμο, να γίνει πλανόδιος για να εξασφαλίσει πελατεία. Και εκεί έξω θα ανακαλύψει πως η τέχνη του δεν πρέπει να περιορίζεται στα ανδρικά κοστούμια αλλά μπορεί να επεκταθεί και στα γυναικεία και ακόμη καλύτερα στα νυφικά! Έτσι ο Νίκος, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του και με τη βοήθεια της παντρεμένης γειτόνισσάς του, της Όλγας, αλλά και της μικρής της κόρης, Βικτώριας, αρχίζει να παίρνει όλο και περισσότερες παραγγελίες και να ράβει νυφικά φορέματα. Την ίδια ώρα θα βρεθεί πιο κοντά στη Όλγα, μια γυναίκα εγκλωβισμένη σε ένα γάμο με τον Κώστα, έναν καλοπροαίρετο αλλά ανιαρό άνδρα. Η κατάσταση θα περιπλακεί αλλά την ίδια ώρα ο Νίκος θα έχει βρει τη λύση στο επαγγελματικό του πρόβλημα.
Ταινία συγκινητική, τρυφερή, με έντονο το λυρικό στοιχείο και με μια διάχυτη μελαγχολία. Ο ράφτης είναι ένας άνδρας ο οποίος ενώ μοιάζει αδύναμος και συμβιβασμένος με τη μοίρα του, αποδεικνύει πως διαθέτει τεράστια αποθέματα δύναμης, πίστης και έμπνευσης ώστε να διεκδικήσει τη ζωή του. Από την άλλη, η Όλγα βλέπει στο πρόσωπό του και κυρίως στη συνεργασία μαζί του, μια διέξοδο από την αδιάφορη καθημερινότητά της.
Η σκηνοθέτιδα παρακολουθεί με τρυφερότητα τους ήρωές της τονίζοντας τη θετική τους πλευρά. Πρόκειται για ανθρώπους της διπλανής πόρτας, ανθρώπους που χαμογελούν και πίσω από το ευγενικό τους χαμόγελο κρύβουν μια βασανισμένη ψυχή. Όμως η Κέντερμαν δεν τους αφήνει να πέσουν θύματα αλλά τους οπλίζει με δύναμη δίνοντας ένα αισιόδοξο μήνυμα πως «όλα μπορεί να πάνε καλύτερα».
Θαυμάσιες ερμηνείες από όλους τους ηθοποιούς, άνδρες και γυναίκες. Θα ήθελα όμως να σταθώ ιδιαίτερα στην ερμηνεία του Δημήτρη Ήμελλου, στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Μια ερμηνεία η οποία συμπυκνώνεται στο βλέμμα και τις μικρές, σχεδόν αδιόρατες συσπάσεις του προσώπου, τον πόνο, τη μελαγχολία και την απόγνωση αλλά και την πίστη, τη δύναμη και την ελπίδα. Κι όλα αυτά μέσα από έναν χαρακτήρα ευγενή, απόμακρο και μοναχικό. Βλέποντάς τον θυμήθηκα την ερμηνεία της Φράνσις ΜακΝτόρμαντ στη «Χώρα των νομάδων» και θεωρώ πως η ερμηνεία του Ήμελλου είναι ισάξια, αν όχι καλύτερη από εκείνη της αμερικανίδας ηθοποιού.